Geri Dön

İlkokuma becerisinin kazanılmasını etkileyen bilişsel faktörler

Cognitive factors affecting prereading skill acquisition

PDF İndir

  1. Tez No: 73539
  2. Yazar: SEMA KARAKELLE
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BUKET AKKOYUNLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1998
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 152

Özet

ÖZET Bu araştırmada, ilk okuma becerisinin kazanılmasını etkileyen bilişsel faktörler incelenmiştir. Çalışmada, öğrencilerin okuma becerisini kazanmadan önce sahip oldukları belirli bilişsel niteliklerin okuma becerisini kazanma suresi ile yıl sonu okuma hızı Üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, öğrenciler okuma becerisini kazanmadan önce harflere duyarlılık, fonolojik farkındalık, görsel - işitsel uyaranları değerlendirme ve sözel yetenek ile ilgili bir dizi ölelim yapılmış; daha sonra grup yıl boyunca izlenerek okuma becerisini kazanma sureleri ve yıl sonundaki metin okuma hızları tespit edilmiştir. Uygulama iki ilköğretim okulunda, random olarak belirlenen 2 birinci sınıfta bulunan toplam 96 çocuk üzerinde yürütUlmUstUr. Verilerin analizinde tekli ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularını su şekilde özetlemek mtimkUndUr; 1- Ele alınan bilişsel değişkenlerin ilkokuma surecinde etkili olduğu ancak birlikte ele alındıklarında süreçteki varyansı daha iyi açıkladıkları görülmektedir. îlkokumanın kazanılması birden cok faktörün etkileşimi neticesinde gerçeklesen karmaşık bir süreç olduğu kabul edilebilir.ii 2- îlkokuma surecinin önemli bir bölümü bilişsel değişkenler tarafından acıklanabilmekte ancak yalnızca bilişsel süreçlerin yeterli olmadığı da görülmektedir. Bu durum ilkokuma sürecinin açıklanmasında bilişsel faktörler kadar duyussal faktörlerin de gözönüne alınması gerektiğini ortaya koymaktadır. 3- Ele alınan bilişsel değişkenler içerisinde okumayı kazanma süresindeki varyansı en iyi açıklayan faktör işitsel uyaranları yazılı tepkilere dönüştürebilme becerisidir. 4- Ele alınan bilişsel değişkenler içerisinde yıl sonu okuma hızındaki varyansı en iyi açıklayan faktör harflere duyarlılık ve fonolojik f arkındalıgın toplam etkisidir. 5- Görsel işitsel uyaranları değerlendirme becerisinin ilkokuma sürecinin iki boyutunu oluşturan okumayı kazanma süresi ve yıl sonu okuma hızı üzerinde kısmen benzer etkilerde bulunmaktadır. Her iki süreçte de işitsel süreçlerin ağırlıklı gözükmekte, ancak okumanın kazanılma süresinde yazılı anlatım becerileri, yıl sonu okuma hızında ise sözel anlatım becerileri ön plana geçmektedir 6- Bu araştırmanın bulgularına göre, fonolojik f arkında lıgın etkili bir değişken olduğu fikri desteklenmekle birlikte uyaranları islemleme biçiminin daha etkili olduğu görülmektedir. 7- llkokumanın kazanılma sürecinde dile ilişkin kavram bilgisi etkili bulunmamıştır.

Özet (Çeviri)

İÜ SUMMARY At this research, cognitive factors which affect prereading skill acquasition were examined. In the study, the effects of subject group's certain cognitive characteristics which they have acquired before reading skills, on their reading skill acquisition period and reading speed at the end of the year, were investigated. With this aim, students were tested on series of measurements related to sensitivity to letters, phonological awareness, visual aural digit span and verbal ability before having acquired reading skills and then the group was followed during the year, their reading skills acquisition period and the speed of their reading were determined at the end of the year. The research was conducted on 96 first grade students at two classes which were selected randomly at two primary schools. The data were analysed by multiple regression analysis. The findings of this study indicated the following features : 1- Cognitive factors in this research were found effective on prereading processes. However, when they were examined together, the findings showed that variance at this process could be explained better. Beginning to read was regarded as a complicated process that occurs as a result of interaction of many factors.iv 2- An important part of prereading process Mas explained by cognitive variables. But the cognitive processes appeared not to be sufficient by itself. The case indicates that in the explanation of prereading process cognitive factors should be taken into consideration as well as affective factors. 3- The factor that explained variance in reading acquisition period the best among taken into the consideration cognitive variables is the capability of translating auditory stimuli into written sembols. 4- The factor that explained variance at the speed of reading the best among taken into the consideration cognitive variable was the total effect of sensitivity to letters and phonological awareness. 5- The skill of evalution of visual aural stimuli had made similar effect on reading acquisition period which forms the two dimensions of prereading process and the speed of reading at the end of the year. In both of two processes, aural process was seen heavily. But the written expression skills take place in reading acquisition period whether the oral expression skills take place in speed, of reading priorly. 6- According to findings of this research, altough it's supported that phonological awareness is an effective variable, the style of processing stimulus is more effective. 7- The verbal ability related to begining reading process was not found effective.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    735987

    Uzaktan eğitim temelli ilkokuma-yazma öğretiminde öğretmen rol ve sorumlulukları

    Teacher roles and responsibilities in distance education based primary reading-writing education

    ALİ ÜLGER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OSMAN YILMAZ KARTAL

  2. Tez No

    370434

    Cemil Sena'nın Türkçe'nin öğretimi üzerine yaptığı çalışmalarının değerlendirilmesi

    An evalvation of the studies conducted by Cemi̇l Sena on teaching of Turkish

    AYŞE AĞCAOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Eğitim ve ÖğretimBaşkent Üniversitesi

    Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. ABDURRAHMAN GÜZEL

  3. Tez No

    801444

    Türkiye'de ilk okuma yazma alanında yapılmış tezlerin incelenmesi

    Investigation of thesis made in the field of primary reading and writing in Turkey

    İZZET KARACA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM

  4. Tez No

    407804

    Kaynaştırma ve genel eğitim öğretmenlerinin sesbilgisel farkındalığa ilişkin öğretim etkinliklerini kullanımlarının incelenmesi

    Investigating the utilization of teaching activities related to phonological awareness by mainstream and general education teachers

    CEYDA EMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET CEM GİRGİN

  5. Tez No

    738555

    COVİD-19 pandemisi nedeniyle uzaktan eğitim ile devam eden ilk okuma yazma sürecine ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri

    Opinions of primary school teachers on the initial literacy process continuing with distance education due to the COVID-19 pandemic

    GÜLŞAH TEKE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMÜR SADİOĞLU

Geri Dön