Santur's visibility in Turkey; An ethnomusicological analysis of orientation towards an instrument
Santurun Türkiye'deki görünürlüğü; bir enstrümana olan yönelimin etnomüzikolojik analizi
- Tez No: 737787
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Müzik, Education and Training, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Santur ve santuriler, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 16. ve 20. yüzyıllar arasında var olmuş ve 20. yüzyılda yavaş yavaş ortadan kalkmıştır. 2000'lerden itibaren ise santur, çeşitli müzik türleri ve sahneler aracılığıyla giderek artan bir görünürlüğe sahip olmuştur. Yüzyıllar içerisindeki bu varoluş, birçok önemli fenomenden oluşmaktadır; santurun Osmanlı saray müziği çevrelerinde hem performatif hem de pedagojik açıdan kritik bir yere sahip olması, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk resmi konservatuarı (Dârü'l-Elhan) ve Türkiye'deki halefi İstanbul Konservatuarı'nda öğretilmesi veya önemli tarihsel etkinliklerde müzik toplulukların bir parçası olarak yer almasıdır. Bu olguları kapsayan bu araştırma, ağırlıklı olarak 2000'li yıllara odaklanmakta ve santurun artan görünürlüğünü, icracıları ve dinleyicilerinin enstrümana yönelimini merkeze alarak sorgulamaktadır. Alan araştırmasının başlangıcında, müzisyenlerin çoğunluğunun santuru tercih etmesinde tınının oldukça etkili olduğu fark edilmiş, dolayısıyla santur tınısının algısı ve rolleri de araştırılmıştır. Tarihsel analiz sırasında, santurun 20. yüzyılda kullanım dışı kalmasını tetikleyen sebeplerden birinin kurumsal düzeydeki talep değişimi olduğu gözlemlenmiştir, bu sebeple müzik ve ulus-devletin inşası arasındaki ilişki kısaca irdelenmektedir. 20. ve 21. yüzyıllardaki santurun varoluşunu etkileyen bu iki dönemin kendi sosyal ve kültürel bağlamlarında incelenmesine paralel olarak, santuru merkeze alan ve santurun organolojik yapısının bu olgularla ilişkisini inceleyen etnomüzikolojik bir bakış açısı benimsenmiştir. Araştırmada, santurun yeniden ortaya çıkışının incelendiği bölümde müzik aleti tercihlerinin veya etkilerinin yönlerini araştırmak için etnografi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma, katılımcı gözlem, derinlemesine görüşmeler, haritalama, görsel/işitsel materyalleri toplama ve analiz etme ve resmi olmayan görüşmeler gibi çeşitli saha çalışması tekniklerini içermektedir. Tarihsel arka plan bölümü için literatür çalışmasına ek olarak bir arşiv araştırması eklenmiştir; Cumhuriyet gazetesi dijital arşivi aracılığıyla 1930-2020 yılları arasında santur ve santurileri kapsayan tüm haberler analiz edilerek ilgili bölümlere dahil edilmiştir. Toplanan verilerin bir kısmı diğer kaynaklardaki gerçeklerle oldukça paralelken, bir kısmı da santurun ortadan kaybolmasının sosyal ve politik nedenleriyle ilgili önemli gerçekleri ortaya koymaktadır. Bu çalışma, müzik aletlerinin belirli bir yer ve zaman içindeki rollerini düşünmeyi merkeze alan bir olarak organolojik bir yaklaşım önermektedir. Ayrıca, beğeni/tercihin öznelliğinin ve popülerlik kavramının kavranamazlığının farkında olan çalışma, etnografi yoluyla bir enstrüman etrafında inşa edilen organolojik kimliğin bağlamını ve beğeni hiyerarşilerinin ilgili yönlerini anlamanın mümkün olduğunu savunmaktadır. Bir müzik enstrümanının bireysel ve kurumsal düzeydeki tercih anlarını oluşturan olguların, müzik enstrümanlarını ve tınıyı merkeze alarak araştırılmasının, çalgılar, icracılar ve dinleyiciler arasındaki karmaşık ilişkinin anlaşılmasına katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The santur and santuri's existed in the Ottoman Empire and Turkey between the 16th and 20th centuries and gradually faded out in the 20th century. From the 2000s, santur have increasingly become visible through various genres and scenes. This presence within centuries comprised of several significant phenomena; having a critical place within Ottoman court music circles both as performative and pedegogic aspects, being at the first official conservatory (Dârü'l-Elhân) in the Ottoman Empire and its successor Istanbul Conservatory in Turkey, or taking as part of ensembles at crucial historical events. Covering those issues, this research mainly focuses on the 2000's and aims to investigate the extent of santur's reappearance, which inquires the aspects of visibility such as the evaluation of the orientation towards the instrument through its performers and the audiences. At the beginning of the fieldwork, it was noticed that among the majority of musicians, timbre was quite effective on the preference of santur, thus the roles and perception of timbre were also investigated. During the historical background analysis, it is observed that the change in the demand at the institutional level is one of the reasons that triggered santur's fade out through the 20th century, thus the relation between music and the construction of nation-state identity is examined. In parallel with the investigation of these two issues/periods in their own social and cultural contexts, an ethnomusicological perspective that centers the instrument and examines the relationship of its organological structure to these phenomena has been adopted. Regarding santur's reappearance, ethnography is used to inquire about the aspects of musical instrument preferences or related parameters. The study involves several fieldwork techniques such as participant observation, in-depth interviews, mapping, collecting and analyzing audio/visual materials, and informal interviews. For the historical background chapter, in addition to the literature study, an archival research has been added; through Cumhuriyet (oldest Turkish daily newspaper) digital archive, all the news that covers santur and santur players between 1930-2020 has been analyzed and incorporated into the related parts. Some of the collected data was quite parallel to the facts within other sources, yet some others reveal crucial facts regarding the social and political reasons of santur's disappearance. This study proposes an organological approach that centers around thinking through the roles of musical instruments in a particular place and time. In addition, being aware of the subjectivity of taste/preference and the incomprehensibility of the concept of popularity, the study argues that through ethnography, it is possible to understand the context of organological identity constructed around an instrument and related aspects of the legitimacies. It is expected that the investigation of the phenomena that constitute the individual and institutional preferences of a musical instrument, by focusing on musical instruments and timbre, will contribute to our understanding of the complex relationship between instruments, performers and listeners.
Benzer Tezler
- Self-censorship in translated titles in turkish publishing
Türkiye yayıncılığında çeviri eserlerde otosansür
PERİHAN DUYGU TEKGÜL AKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
Mütercim-TercümanlıkOxford Brookes UniversityBasın ve Yayın Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. KELVIN SMITH
- Queering contemporary British theatre: Coming out in Zodwa Nyoni's Nine Lives and Rob Madge's My Son's a Queer (But What Can You Do?)
Çağdaş İngiliz tiyatrosunda bir kuir okuma: Zodwa Nyoni'nin Nine Lives ve Rob Madge'in My Son's a Queer (But What Can You Do?) oyunlarında açılma
YUNUS EMRE ÖZMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA AYGAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk romanında şiddet 1980-2000 yılları arası
Violence in the Turkish novel in the Republic Period between 1980-2000
SELİN KARACAN IŞIK
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Günümüz erkek giyimindeki ve erkek imgesindeki kadınsı, androjen, homososyal, homoerotik unsurların 1960'larda başlayan toplumsal gelişmelerden etkilenmeleri
Feminine, androgynous, homosocial, homoerotic influences in contemporary menswear and male image with regard to the social developments that began in 1960s
KAMİ EMİRHAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2014
Giyim EndüstrisiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. ZEKİ ALPAN
- Translated queer fiction in Turkish: A comparative study on Turkish translations of Patricia Highsmith's Carol: The Price of Salt
Türkçeye çevrilmiş kuir eserler: Patricia Highsmith'in Carol: The Price of Salt eserinin Türkçe çevirileri üzerine karşılaştırmalı bir inceleme
KEMAL ATA KARGI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNEM BOZKURT