Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının incelenmesi
Exploring organizational citizenship behaviors of secondary school teachers
- Tez No: 738926
- Danışmanlar: PROF. DR. FERUDUN SEZGİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bu araştırmanın amacı, ortaokulda görev yapan öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının derinlemesine incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda ortaokulda görev yapan öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışının boyutlarına ilişkin davranışları nasıl sergilediği, öğretmenleri örgütsel vatandaşlık davranışı sergilemeye teşvik eden kişisel ve örgütsel faktörlerin neler olduğu, okul müdürlerinin davranış ve uygulamalarının öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarını nasıl etkilediği araştırılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının kişisel, mesleki ve örgütsel çıktılarının neler olduğu ve öğretmenlerin okulda sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışlarının nasıl geliştirileceği ve teşvik edileceğine yönelik araştırmaya katılan öğretmenlerin önerileri incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıları belirlemek için amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme ve kartopu örnekleme tekniklerine başvurulmuştur. Araştırmacı tarafından hazırlanan“Katılımcı Belirleme Formu”okul yöneticileri ve zümre başkanlarına gönderilmiştir. Yapılan geri dönüşler kanalıyla görüşme yapılacak katılımcılar belirlenmiştir. Araştırmacı tarafından oluşturulan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak yüz yüze ya da çevrim içi görüşmeler yoluyla katılımcılardan veri elde edilmiştir. Toplanan veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre araştırmaya katılan ortaokulda görev yapan öğretmenler, örgütsel vatandaşlık davranışının boyutlarına ilişkin davranışlar sergilemektedir. Araştırmada öğretmenleri örgütsel vatandaşlık davranışı sergilemeye teşvik eden unsurların daha çok bireysel motivasyon ve vicdan olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenleri örgütsel vatandaşlık davranışı sergilemeye teşvik eden örgütsel faktörlerin ise daha çok okul iklimi, mesleğe karşı tutumlar ve iş doyumu ile okul yöneticisinin davranışları ve uygulamaları olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmada öğretmenler örgütsel vatandaşlık davranışlarının, okul yöneticisinin daha çok bireysel yaklaşımından ve üslubundan, okulda adaleti sağlamaya yönelik tutumundan ve liderlik özelliklerinden etkilendiğini dile getirmiştir. Araştırma verilerine göre, öğretmenlerin sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışlarının kişisel ve mesleki çıktılarından öne çıkanları mutluluk, motivasyon, kişisel saygınlık, iş doyumu ve mesleki tecrübedir. Sergilenen bu davranışların örgütsel çıktılarından öne çıkanları ise öğrenci motivasyonunu artırma, akademik başarıyı artırma, okul aile iş birliğini geliştirme, olumlu bir okul iklimi oluşturma ve öğrencinin okula uyumunu artırmadır. Araştırma sonunda öğretmenler okulda örgütsel vatandaşlık davranışlarının teşvik edilmesine yönelik önerilerde bulunmuştur. Bu önerilerden başlıcaları takdir edilme, yöneticiler tarafından motive edilme ve desteklenme, mesleğe saygınlık kazandırılması ve maddi olarak ödüllendirilme isteğidir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the organizational citizenship behaviors of secondary school teachers in depth. For this purpose, it has been investigated how secondary school teachers exhibit behaviors related to the dimensions of organizational citizenship behavior, what personal and organizational factors encourage teachers to exhibit organizational citizenship behavior, and how school principals' behaviors and practices affect teachers' organizational citizenship behaviors. In addition, the suggestions of the participant teachers on what the personal, professional and organizational outputs of teachers' organizational citizenship behaviors are and how to develop and encourage the organizational citizenship behaviors displayed by teachers at school were also examined. Qualitative research method was used in the research. Criterion sampling and snowball sampling techniques, both of which are purposive sampling methods, were used in order to determine the participants. A“Participant Identification Form”prepared by the researcher was sent to the school administrators and head of the different departments. The participants to be interviewed were determined through the feedbacks collected by participant identification form. Data were obtained from the participants through face-to-face or online interviews using a semi-structured interview form created by the researcher. The collected data were analyzed using descriptive analysis technique. The research findings show that secondary school teachers participating in the research exhibit behaviors related to the dimensions of organizational citizenship behavior. In the study, it was determined that the factors that encourage teachers to exhibit organizational citizenship behavior are mostly individual motivation and conscience. It has been revealed that the organizational factors that encourage teachers to exhibit organizational citizenship behavior are mostly school climate, attitudes towards the profession and job satisfaction, and the behavior and practices of the school principals. In the research, teachers stated that organizational citizenship behaviors are mostly affected by the individual approach and style of the school principal, their attitude towards ensuring justice at school and leadership characteristics. The research findings also show that the most prominent personal and professional outcomes of organizational citizenship behaviors exhibited by teachers are happiness, motivation, personal dignity, job satisfaction and professional experience. The prominent organizational outcomes of these displayed behaviors are increasing student motivation and academic success, improving school-parent cooperation, creating a positive school climate and increasing student adaptation to school. At the end of the interviews, teachers made suggestions to encourage organizational citizenship behaviors at school. The main ones among these suggestions are the desire to be appreciated, to be motivated and supported by the administrators, to gain prestige to the profession and to be financially rewarded.
Benzer Tezler
- Okul müdürlerinin güç kaynakları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve algılanan örgütsel kimlik algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An analysis of the relationship between the power sources used by school principals and organizational citizenship behaviors and organizational identification perceptions
SÜHEYLA ORAN ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAMİT ÖZEN
- Multivariate analysis of school principals' technology leadership competencies, learning school environment and schools' social network structures
Okul müdürlerinin teknoloji liderliği yeterlikleri, okullardaki örgütsel öğrenme ortamı ve örgüt-içi sosyal ağ yapıları arasındaki ilişkinin çok yönlü analizi
KÖKSAL BANOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MÜNEVVER ÇETİN
- Ortaokul öğretmenlerinin örgütsel politika algılarıyla örgütsel bağlılıkları ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin analizi
An analysis of relationship between secondary school teachers' perceptions of organizational politics and their organizational commitment and organizational citizenship behaviors
OSMAN TAYYAR ÇELİK
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÜSTÜNER
- Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık, örgütsel sessizlik ve örgütsel tükenmişlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An analysis of relationship between organizational citizenship, organizational silence and organizational burnout behaviors ofteachers working in middle schools
VİLDAN BURULDAY
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZÜLFÜ DEMİRTAŞ
- Eğitim örgütlerinde örgütsel adalet ve örgütsel güven arasındaki ilişki
The relationship between organizational justice and organizational trust in educational organizations
CEBRAİL SARUHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KAYA