Fârâbî mantığında sofistik sanat
Sophistical art in al-Farabi's logic
- Tez No: 740150
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ TEKİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Sanat Tarihi, Philosophy, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Başlangıçta bilge anlamına gelen sofist terimi, Sokrates ve Platon'un sofistler ile mücadeleleri sonucunda olumsuz bir manaya evrilmiş, onların gerçek bilge olmadıkları iddia edildiği gibi görünürde bilgelikleri ile Atina'nın gençlerini kandırıp tuzağa düşürdükleri ifade edilmiştir. Sokrates sofistlerin icra ettikleri bu sanatı“söz oyunları”şeklinde ifade ederken, Platon bu sanatı, kaleme aldığı eserlerinde icra edicilerine nispetle“sofistik sanat”olarak adlandırmıştır. Platon'a ait bu eserler diyalog formatında iken Aristoteles bu sanatı bilimsel bir metin halinde mantık sanatı bağlamında yeniden formüle etmiş, sofistik sanatın tümel kanunlarını da belirlemiştir. İslam dünyası, tercüme hareketleri aracılığıyla bu eserlerle tanışmıştır. Arap diline tercüme edilen bu eserler ile ilgilenen ilk dönem düşünürlerinden biri de Fârâbî olmuştur. Fârâbî, Aristoteles'in sofistik sanatın tümel kanunlarını belirlediği eserinin Arapça tercümesinden hareketle bu sanatı Arapça olarak yeniden kurgulamıştır. Fârâbî Aristoteles'ten mülhem bir biçimde sofistlerin akıl yürütmeler aracılığıyla muhataplarını nasıl tuzağa düşürdüklerini ve onları nasıl yanıltmaya çalıştıklarını Kitâbu'l-Emkineti'l-Mugallita adlı eserinde detaylı bir biçimde incelemiş, Aristoteles'in saydığı sofistik akıl yürütmelere Arap dilinden hareketle formüle etmiştir. Bununla birlikte Fârâbî mezkûr çalışmasında Aristoteles'in sofistik sanata dair eserinde yer verdiği her konuya temas etmemiş, bazı konuları farklı çalışmalarında ele almıştır. İşte bu çalışma Fârâbî'nin farklı eserlerinde sofistik sanata dair temaslarını bütüncül bir halde sunmayı ve Kitâbu'l-Emkinet'il-Mugallita'dan hareketle sofistik sanatın öncüllerini tanıtmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
The term sophist, which originally meant wise, evolved into a negative meaning as a result of the struggles of Socrates and Plato with the Sophists, and it was stated that they were not really wises, and they apparently deceived and trapped the youths of Athens with their pseudo-wisdom. While Socrates expressed this art performed by the sophists as“puns”, Plato called this art“sophisticated art”in his works, in comparison to those who practise it. While these works of Plato were in dialogue form, Aristotle reformulated it as a scientific text in the context of the art of logic, and also determined the universal rules of sophistical art. The Islamic world has experienced these works through translation movements. al-Farabi was one of the first thinkers of the period to take an interest in these works translated into Arabic. al-Farabi reconstructed sophistical art in Arabic based on the Arabic translation of Aristotle's work in which he determined the universal rules of this art. Inspired by Aristotle, al-Farabi examined how sophists ambush their interlocutors and try to deceive them with reasoning in detail in his book Kitab al-Amkine al-Mugallita and he made additions to the sophistic reasoning that Aristotle numbered. However, in his work, al-Farabi did not touch on every subject that Aristotle included in his work on sophistical art, and he dealt with some issues in his different works. Here, this study aims to present al-Farabi's contacts on sophistical art in his different works in a holistic manner and to introduce the premises of sophistical art based on Kitab al-Amkine al-Mugallita.
Benzer Tezler
- İbni Sina mantığında önermeler (Aristo ve Farabi, İbni Hazm ve Gazali ile karşılaştırmalı)
Başlık çevirisi yok
M. NACİ BOLAY
- Fârâbî, İbn Sînâ ve Gazzâlî mantığında dilbilim kavramları
Linguistic terms in Al-Farabi, İbn Sina and Al-Ghazali's logic
ALİYE GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DURUSOY
- İbn Sina mantığında kıyasın öncülleri
Syllogism premises in logic of avicenna
NURSEMA KOCAKAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
FelsefeUludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİDAYET PEKER
- İbn Rüşd'ün mantığında önermeler
The propositions of Averroes's logic
MUHAMMET NASİH ECE
Doktora
Türkçe
2017
FelsefeSakarya ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLLA ARKAN
- Fârâbî'de mantığın dili ve dilin mantığı üzerine bir anlam arayışı
A pursuit of the meaning on the logic of language and language of the logic in Alpharabius
MİRPENÇ AKŞİT
Doktora
Türkçe
2017
DinAtatürk ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP BEKİRYAZICI