Geri Dön

Yükseköğretim örtük programında neoliberal ideoloji: Kültürlerarası etnografi araştırması

Neoliberal ideology in higher education hidden curriculum: A cross-cultural ethnographic research

PDF İndir

  1. Tez No: 740904
  2. Yazar: AYSUN ÖZTÜRK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TAŞPINAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 582

Özet

Bu araştırmanın amacı, iki farklı ülkedeki yükseköğretim örtük programında neoliberal ideolojinin nasıl ortaya çıktığını anlamaktır. Araştırmada, örtük programı ortaya çıkarabilmenin en iyi yöntemlerinden biri olan nitel araştırma yöntemlerinden etnografik araştırma kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcılarının belirlenmesinde öncelikle kültürel ortam, diğer bir deyişle araştırma alanları seçilmiştir. Amaçlı-uygun örnekleme yoluyla saha araştırması yapılan Türkiye'deki üniversite, uzun vakit geçirmeye olanak sağlaması için araştırmacının yaşadığı şehirdeki üniversiteler arasından, İngiltere'de saha araştırması yapılan üniversite ise araştırmacının aldığı kabul mektubu vasıtasıyla seçilmiştir. İkinci aşamada saha araştırmasının gerçekleştirileceği üniversitelerden amaçlı örnekleme tekniği ile dört farklı bölüm (felsefe, sosyoloji, işletme, iktisat) seçilmiştir. Bu bölümlerden ise bölümün örtük programına en uzun süre maruz kaldığı düşünülen 3. sınıf derslerinin örnekleme alınmasına, bunların arasından da amaçlı örnekleme ile araştırma sorusuna en iyi cevabı verebilecek dersler seçilmesine karar verilmiştir. Gözlem yapılacak derslerin seçilmesiyle, araştırmanın gözlem sürecinin katılımcıları olan derslerin öğretim üyeleri ve dersleri alan öğrenciler doğrudan belirlenmiştir. Bu öğrenciler arasından odak grup görüşme için katılımcılar belirlenirken ise son olarak tipik durum örneklemesi kullanılarak, tipik durumu yansıtmak amacıyla sadece gönüllü öğrenciler seçilmiştir. Etnografik araştırma var olan bir kültürü derinlemesine betimlemek için, bu araştırma kapsamında ise yükseköğretim kültüründe“örtük”olanı ortaya çıkarmak için kullanıldığından, katılımcı gözlem, bireysel görüşme, odak grup görüşmesi ve dokümanlar olmak üzere dört veri toplama tekniği kullanılmıştır. Bu amaçla Türkçe ve İngilizce katılımcı gözlem kılavuzları, Türkçe ve İngilizce öğretim üyesi görüşme kılavuzları, Türkçe ve İngilizce odak grup görüşme kılavuzları araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Türkçe kılavuzların geliştirilmesinde, uzman değerlendirmeleri kullanılmış, ayrıca pilot çalışmalar gerçekleştirilmiştir. İngilizce kılavuzların geliştirilmesinde ise araştırmacı tarafından kılavuzlar İngilizceye çevrilmiş, iki ülkeden iki dile hâkim uzmanlardan görüş alınmış ve İngiltere'de pilot uygulamalar gerçekleştirilmiştir. İki ülkede altışar ay gerçekleştirilen saha araştırması sonucunda toplam 8 ders 160 saat süre ile gözlemlenmiş, toplam 8 öğretim üyesi ile bireysel görüşme, toplam 41 katılımcı ile ikişer oturumdan oluşan 16 odak grup görüşmesi gerçekleştirilmiş, son olarak iki alanda öğrencilerin derslerde etkileşime girdiği toplam 109 doküman toplanmıştır. Verilerin düzenlenmesi sonucunda analiz edilmek üzere toplam 5.065 sayfa veri elde edilmiştir. Elde edilen tüm veriler, tümevarımsal ve tümdengelimsel tematik analize tabi tutulmuş, kodlama sürecinde her bir veri türünün doğasına özel kodlamalar gerçekleştirmek için eklektik kodlama kullanılmıştır. Araştırma sürecinde yorumsamacı paradigma benimsenmiş, her süreçte katılımcıların bakış açısı, görüş, inanç, değer, tutum ve deneyimleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın kaliteli bir araştırmada olması gereken tüm özellikleri taşıması konusunda titizlikle çalışılmış, bu amaçla, veri toplama tekniği çeşitlemesi, veri kaynağı çeşitlemesi, tutarsız durum analizi, katılımcı teyidi, alanda uzun süreli katılım, yoğun ve zengin betimleme, akran değerlendirmesi, dış denetim ve sınırlılıkların belirtilmesi teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca sürecin planlanmasından sonlandırılmasına kadar gereken tüm etik kurallara uyulmuştur. Tüm sürecin tamamlanması, verilerin düzenlenmesi ve tekrarlı tematik analizi sonucunda örtük program aracılığıyla aktarılan unsurlar 13 alt kategori altında toplanmış, bu alt kategoriler verilerden yola çıkılarak ve alanyazın desteğiyle beş kategori altında toplanmıştır. Bu beş kategori ise iki tema altında birleştirilmiştir. İki üniversitedeki felsefe, sosyoloji, işletme ve iktisat bölümlerinde temelde devletin ve bireyin nasıl olması gerektiğine dair neoliberal ideolojik ya da karşıtı görüşler benimsendiği ve örtük program aracılığıyla aktarımlar yapıldığı tespit edilmiştir. Devletin yapısına ilişkin, devletin ekonomi, siyaset ve yükseköğretim olmak üzere üç kurumunun nasıl olması gerektiğine dair neoliberal ideolojik ya da karşıtı unsurlar, bireye ilişkin ise öznenin doğası ile kişi haklarının nasıl olması gerektiğine dair neoliberal ideolojik ya da karşıtı unsurlar tespit edilmiştir. Her alt kategoriye ilişkin bulgular, alıntılarına yer verilerek kendi içlerinde alanyazınla kıyaslanarak tartışılmıştır. Sonuç olarak örtük programda ortaya çıkan neoliberal ideolojik unsurların iki farklı ülkedeki üniversitede, dört farklı bölüm arasında ya da katılımcılar açısından nasıl benzerlik ve farklılık gösterdiğine odaklanılmış ve bu farklılıklar alanyazınla desteklenerek tartışılmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The purpose of this research is to understand how the neoliberal ideology emerged in the hidden curriculum of higher education in two different countries. In this research, ethnographic research, one of the qualitative research methods, which is one of the best methods of revealing the hidden curriculum, was used. In determining the participants of the study, first of all, the cultural environment, in other words, the research fields were chosen. The university in Turkey, where the field research was conducted, was chosen among the universities in the city where the researcher lived in order to allow her to spend a long time in the field, and the university in the UK, where the field research was conducted, was selected through the acceptance letter received by the researcher. In the second stage, four different departments (philosophy, sociology, business management, and economics) were selected from these universities with the purposeful sampling technique. After the departments were determined, the courses that could best answer the research question were selected with purposive sampling among the 3rd grade courses, which are thought to be exposed to the hidden curriculum of the departments for the longest time. By choosing the courses to be observed, the academics of the courses and the students who took the courses, who were the participants of the research's observation process, were directly determined. While determining the participants for the focus group interviews among these students, only volunteer students were selected to reflect the typical situation by using typical situation sampling. Since ethnographic research is used to describe an existing culture in depth and within the scope of this research, to reveal what is“hidden”in higher education culture, four data collection processes were used: participant observation, individual interview, focus group interview, and documents. For this purpose, participant observation guides in Turkish and English, academic interview guides in Turkish and English, and focus group interview guides in Turkish and English were developed by the researcher. Expert evaluations were used in the development of Turkish guides, and pilot studies were also carried out. In the development of the English guides, the guides were translated into English by the researcher, the opinions of bilingual experts were taken in two countries, and pilot studies were carried out in England. As a result of the field research carried out for six months in two countries, a total of 8 lessons were observed for 160 hours, individual interviews with a total of 8 academics, 16 focus group interviews consisting of two sessions with a total of 41 participants were conducted, and finally, a total of 109 documents were collected in two fields, in which students interacted during the lessons. As a result of organizing the data, a total of 5,065 pages of data were obtained to be analyzed. All the data obtained were subjected to inductive and deductive thematic analysis, and eclectic coding was used to perform coding specific to the nature of each data type during the coding process. The hermeneutic paradigm was adopted in the research process, and it was tried to understand the perspectives, views, beliefs, values, attitudes, and experiences of the participants in the research. It has been meticulously worked out that the research has all the features that should be in quality research. For that purpose, data collection technique diversity, data source diversity, inconsistent situation analysis, participant confirmation, long-term participation in the field, thick and rich description, peer evaluation, external audit, and specifying the limitations techniques have been used. In addition, all ethical rules have been complied with from the planning to the ending of the research. As a result of the completion of the whole process, the arrangement of the data, and the iterative thematic analysis, the neoliberal ideological factors transferred through the hidden curriculum were grouped under 13 sub-categories, and these sub-categories were grouped under five categories based on the data and with the support of the literature. These five categories were combined under two themes. It has been determined that the philosophy, sociology, business management, and economics departments of the two universities basically adopt views for and against neoliberal ideology on how the state and the individual should be, and transfers are made through the hidden curriculum. Factors for and against neoliberal ideology regarding the structure of the state and how the state's three institutions; economy, politics, and higher education, should be, and factors for and against neoliberal ideology regarding the individual, the nature of the agent, and how the individual rights should be. The findings obtained by including the quotation of the factors related to each sub-category were discussed by comparing them with the related literature. As a result, it has been focused on how the neoliberal ideological factors that emerged in the hidden curriculum show similarities and differences in universities of two different countries, between four different departments or in terms of participants, and these differences were tried to be discussed with the support of the literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    691583

    İngilizce öğretmenliği lisans program öğrencilerinin yeterlilik profillerinin belirlenmesi

    Determination of student attitudes towards English teaching undergraduate program qualifications

    MELİS SERTOĞULLAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimTrakya Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EREN HALİL ÖZBERK

  2. Tez No

    719546

    Yükseköğretimde yurttaşlık eğitimi bağlamında eleştirel düşünme becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması

    An action research on developing critical thinking skills in the context of citizenship education in higher education

    ARZU SALDIRAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimÇukurova Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET DOĞANAY

  3. Tez No

    383983

    Üniversitelerde liderlik yaklaşımları ve Marmara Üniversitesi örneği

    Leadership approaches in universities: Marmara University case

    BEDRİYE ALİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TALAT FİRLAR

  4. Tez No

    207169

    Milli Eğitim Bakanlığı-Yükseköğretim Kurulu meslek yüksekokulları program geliştirme çalışmaları kapsamında hazırlanan büro yönetimi ve sekreterlik eğitim programının öğretim elemanlarının görüşlerine göre değerlendirilmesi

    An assessment of the office management and secretarial training programme according to teaching staff as part of the vocational schools curriculum development project of The Ministry of National Education (Meb) and The Higher Education Council (Yök)

    DEMET ÇAKIROĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Büro Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. DİLAVER TENGİLİMOĞLU

  5. Tez No

    327410

    Beliefs of English preservice teachers on the characteristics of a reflective teacher and reflective teaching: An action research study

    İngilizce öğretmen adaylarının yansıtıcı öğretmenin ve yansıtıcı öğretimin özelliklerine yönelik inançları: Bir eylem çalışması

    NURDAN ARMUTCU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2012

    Eğitim ve ÖğretimMersin Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞAZİYE YAMAN

Geri Dön