Are children mindful decision makers? Investigating underlying mechanisms of Turkish-learning children's recency bias
Çocuklar bilinçli karar vericiler midir? Türkçe konuşan çocuklarda sonralık eğilimini altında yatan faktörlerin araştırılması
- Tez No: 744050
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TİLBE GÖKSUN YÖRÜK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: sonralık eğilimi, işleyen bellek, yanıt yanlılığı, karar verme, Türkçe serbest sözdizimi, recency bias, working memory, response bias, decision making, Turkish word order
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Koç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Bu araştırma, (a) serbest sözdizimine sahip bir dil olan Türkçe'yi öğrenen çocukların (N = 59, M = 53.37, SS = 10.11) sonralık eğilimi (recency bias) gösterip göstermediğini ve (b) bu eğilimin çocukların işleyen bellek ve dil becerilerindeki bireysel farklılıklara bağlı olup olmadığını incelemiştir. Çocuklara kurgusal bir karakterin kararları hakkında iki seçenekli soruların sorulduğu bir test verilmiştir. Çocuklara yöneltilen bu soruların üçte birinde seçeneklerin ikisi de cümle başında, üçte birinde iki seçenek de cümle sonunda, kalan üçte birinde de bir seçenek cümle başında iken diğeri en sonda yer almaktadır. Seçeneklerdeki objelerin yarısı bildikleri kelimeler yarısı da daha önce hiç duymadıkları yeni oluşturulan kelimelerden seçilmiştir. Bu karar verme testinden sonra çocuklara işleyen bellek ve dil becerilerini ölçen testler verilmiştir. Sonuçlar, çocukların sonralık eğilimine sahip olduğunu ve bunun yaş arttıkça azaldığını gösterdi. Çocukların sonralık eğilimlerinin, işleyen bellek performansı tarafından, yaşın da ötesinde, yordandığı, ancak dil becerilerinin buna bir etkisinin olmadığı bulunmuştur. Seçeneklerdeki objelerin bilinip bilinmediği ya da seçeneklerin cümlenin farklı yerlerine konulması tek başlarına bir etkide bulunmazken; birbirleriyle etkileşimi anlamlı bir etki gösterdi. Bu da çocukların yaşları arttıkça ve seçeneklerin ikisi de başta olunca ve bilmedikleri seçenekler hakkında sorular cevaplarken sonralık eğiliminde azalma görüldü. Bireysel farklılıklar açısından da çocukların işleyen bellek performansları arttıkça ve seçeneklerin ikisi de başta olunca sonralık eğiliminde azalma görüldü. Bu araştırmada, serbest sözdizimine sahip dili konuşan çocukların bireysel farklılıklara göre sistematik olarak sonralık eğilimi incelenmiştir. Böylelikle çocukların her zaman bilinçli karar verici olmadıklarını önermek mümkündür. Bu bulgular, çocukların karar verme süreçlerinde yaşadıkları eğilimleri ortaya çıkarma ve önleme açısından önemlidir.
Özet (Çeviri)
This study examined (a) whether Turkish-reared preschoolers (n = 59, Mage = 53.37 months, SD = 10.11) showed recency bias in a flexible word order language, and (b) how their recency bias was related to individual differences in working memory and verbal skills. Children were presented with a decision-making task in which they responded to questions about an imaginary character's decisions. They listened to questions that had both choice options at the beginning, at the end or first option being at the beginning while the second at the end of the sentence. Then, children were given tests to assess their working memory (WM) and verbal skills. We found that children exhibited recency bias, and it decreased as their age increased. Children's WM skills, not language skills, were a strong predictor of recency bias, even after controlling for age. Whether the options were familiar or located at different places within the question did not have an effect alone. However, slope analyses showed that their interactions with each other and children's WM skills may have yielded a significant decrease in recency bias. That is, as children aged, their recency bias decreased when responding to unfamiliar options if both were encountered at the beginning of the question. Recency bias decreased as their WM skills improved when both options were encountered at the beginning of the questions. This study investigated recency bias systematically in a free word order language with respect to individual differences, suggesting that children are not always mindful decision-makers. These findings have implications for unveiling children's response biases and ways to elicit effective communication with them.
Benzer Tezler
- İlkokul çocuklarına yönelik mindful okul programı ve programın çocuklar üzerindeki etkileri
Mindful school program for elementary school children and the effects of the program on children
ÖZEN YAZĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiPsikolojik Danışma ve Rehberlik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE UZUN
- Yeme Farkındalığı Eğitim Programının çocuk evleri sitesinde koruma altında olan ergenlerin yeme tutum ve davranışları üzerindeki etkisi
The effect of Mindful Eating Education Program on eating attitudes and behaviors of adolescents protected at the children's houses site
MERVE DALMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SENA ÖKSÜZ POPLATA
- 60-72 aylık çocukların sosyal becerileri ile annelerinin bilinçli farkındalık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of social skills of 60-72 months old children and their mothers'mindfulness levels
AYŞEGÜL ÖZDİL ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN BARAN
- A research on parental resilience: Mindful parenting and parental stress
Ebeveyn dayanaklılığı üzerine araştırma: Bilinçli farkındalıklı ebeveynlik ve ebeveyn stresi
ELİF ECEM NALCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKAN TAYCAN
- Bilinçli farkındalıklı turistlerin gözünden turizm deneyimi
Tourism experience from the perspective of mindful tourists
SONGÜL ÇİLEM KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TurizmAnadolu ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN SEZEREL