Öğretmenlerin karizmatik liderlik algılarının performans düzeyleri ile ilişkisi: Trabzon ili örneği
The relationship of teachers' charismatic leadership perceptions and performance levels: Example of Trabzon province
- Tez No: 746125
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGÜR DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Karizmatik Liderlik, Liderlik, Karizma, Performans, Çalışan Performansı, Charismatic Leadership, Leadership, Charisma, Performance, Employee Performance
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Artvin Çoruh Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Yöneticilerin sahip olduğu yeterlilikler, yönetim sürecinin etkinliği açısından oldukça önemlidir. Yöneticilerin insani ilişkiler konusundaki başarısı ise bu yeterlilikler içinde büyük bir önem arz etmektedir. Liderlik literatüründe, karizmatik liderliğin sahip olduğu en belirgin özelliklerden birisinin, insan ilişkileri bakımından başarılı olma becerisi olduğu görülmektedir. Çağımızda“liderlik özelliklerine sahip yönetici”tanımlaması oldukça öne çıkmaktadır. Bu durum verilmiş statüler yoluyla bir örgütte güç ve otorite sahibi olan yöneticinin, örgütsel bir statü sahibi olmayan lider gibi davranmasını ve diğer insanları etkilemesini ifade etmektedir. Bu süreçte yöneticiler için“karizmatik güç”diğer güç kaynaklarından daha fazla öne çıkmaktadır. Karizmatik güç, yöneticilerin çalışanları etkilemek için karizmatik özelliklerini kullanmalarına atıfta bulunmaktadır. Karizmatik özelliklerin, yöneticilerin çalışan performansı üzerinde etkili olmasını sağlayan önemli bir araç olarak karşımıza çıktığını söylemek ise yanlış olmayacaktır. Bu çalışmanın amacı, okul müdürlerinin karizmatik liderlik özellikleri ile okullarda çalışan öğretmenlerin performansları arasındaki ilişkinin ne düzeyde olduğunun belirlenmesidir. Bu hedef doğrultusunda, okul müdürlerinin karizmatik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin performanslarına etki eden değişkenler incelenmiştir. Aynı zamanda bu değişkenlerin performanslarını ne derecede etkilediği ne kadar önemli olduğu ve performanslarını etkileyen unsurların neler olduğunun belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın evrenini Trabzon ili Ortahisar ilçesinde Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel ya da devlet anaokulu, ilk öğretim ve lise dengi okullarda görev yapan 4745 öğretmen oluşturmaktadır. Pandemi şartlarında, okulların birçoğunun kapalı olması nedeniyle kolayda örnekleme yöntemi seçilmiş ve 1124 öğretmene ulaşılmıştır. Anketler internet üzerinden dağıtılmış ve 274 adet veri elde edilmiştir. Araştırmaya uygun görülmeyen ve yanlış olan veriler elenerek, analize 250 anket dahil edilmiştir. Araştırmada karizmatik liderlik özelliklerini ölçmek amacı ile Conger ve Kanungo'nun (1994) geliştirdikleri“Karizmatik Liderlik Ölçeği”kullanılmıştır. Öğretmenlerin bireysel performans düzeylerine ilişkin algılamalarını ölçmek için ise, Erdoğan'ın (2013) bireysel performans ölçeği kullanılmıştır. Conger ve Kanungo'nun (1994) geliştirmiş oldukları“Karizmatik Liderlik Ölçeği”25 ifade ve 6 alt boyuttan (vizyon belirleme, çevre duyarlılığı, sıra dışı davranışlar sergileme, kişisel risk üstlenme, çalışan ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme ve mevcut durumu sürdürmeme) oluşmaktadır. Erdoğan'ın (2013) bireysel performans ölçeği ise toplam 6 ifade ve tek faktörden oluşmaktadır. Araştırma kapsamında ihtiyaç duyulan veri anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan anketin ilk bölümü demografik bilgilere ilişkin ifadelerden oluşurken, diğer bölüm ise performans ve karizmatik liderlik ile ilgili ifadelerden oluşmaktadır. Oluşturulan araştırma modeli kapsamında hipotezler kurulmuş ve bu hipotezler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda; vizyon belirleme, çevre duyarlılığı, sıra dışı davranışlar sergileme, kişisel risk üstlenme, çalışan ihtiyaçlarına duyarlılık gösterme, mevcut durumu sürdürmeme alt boyutlarının performans üzerinde etkisi olduğuna ilişkin hipotezler doğrulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular, literatürdeki çalışma bulguları ile karşılaştırılarak değerlendirilmiş ve uygulamaya yönelik öneriler ile çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
The competencies which the managers have are very important in terms of the effectiveness of the management process. The success of managers in human relations is of great importance among these competencies. In the leadership literature, it is seen that one of the most distinctive features of charismatic leadership is the ability to be successful in terms of human relations. In our time, the definition of“manager with leadership qualities”stands out. This means that the manager, who has power and authority in an organization through the given status, acts like a leader who does not have an organizational status and influences other people. In this process,“charismatic power”stands out for managers more than other power sources. Charismatic power refers to managers using their charismatic characteristics to influence employees. It would not be wrong to say that charismatic features appear as an important tool that enables managers to be effective on employee performance. The aim of this study is to determine the level of the relationship between the charismatic leadership characteristics of school principals and the performance of teachers working in schools. In line with this goal, the charismatic leadership characteristics of school principals and the variables that affect teachers' performance were examined. At the same time, it is aimed to determine to what extent these variables affect their performance, how important they are and what factors affect their performance. The universe of the research consists of 4745 teacher working in private or public kindergarten, primary education and high school equivalent schools affiliated to the Ministry of National Education in Ortahisar district of Trabzon province. Due to most schools being closed because of pandemic conditions, the convenience sampling method was used and 1124 teachers had been chosen for the research. The survey was shared on the internet. 274 surveys had been collected and the unsuitable data were eliminated. In the end, 250 surveys were used for analysis. The“Charismatic Leadership Scale”developed by Conger and Kanungo (1994) was used in the research to measure charismatic leadership characteristics. In order to measure teachers' perceptions of individual performance levels, Erdogan's (2013) individual performance scale was used. The“Charismatic Leadership Scale”developed by Conger and Kanungo (1994) consists of 25 questions and 6 sub-dimensions (determining vision, environmental awareness, exhibiting unusual behaviors, taking personal risks, being sensitive to employee needs, and not maintaining the current situation). Erdogan's (2013) individual performance scale consists of a total of 6 questions and a single factor. The data needed within the scope of the research was obtained by the survey method. While the first part of the questionnaire used in the research consists of questions about demographic information, the other part consists of statements about performance and charismatic leadership. Hypotheses were established within the scope of the research model created and these hypotheses were analyzed with the SPSS package program. As a result of the analyzes made; The hypotheses that the sub-dimensions of setting vision, environmental awareness, exhibiting unusual behaviors, taking personal risks, being sensitive to employee needs, and not maintaining the current situation have an impact on performance have been confirmed. The findings obtained as a result of the research were evaluated by comparing them with the findings of the studies in the literature, and the study was concluded with recommendations for practice.
Benzer Tezler
- Ortaöğretim kurumu müdürlerinin duygusal zekâları ile karizmatik liderlik özellikleri arasındaki ilişki
The relationship between the emotional intelligence and charismatic leadership characteristics of high school principals
YASİN AZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURİ BALOĞLU
- Karizmatik liderlik ve örgütsel sadakat ilişkisine yönelik öğretmen görüşleri
Teachers' views on the relationship between charismatic leadership and organizational loyalty
FUNDA PIRIL YANMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ÖZDEMİR
- Okul müdürlerinin karizmatik liderlik özellikleri ile okul yönetişimi arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between charismatic leadership charecteristics of school principals and school governance
ZÜLEYHA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimYozgat Bozok ÜniversitesiEğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BERNA YÜNER
- Okul etkililiğinde karizmatik liderlik ve kolektif öğretmen yeterliğinin rolü
The role of charismatic leadership and collective teacher qualification in school effectiveness
MEHMET ÇEVRİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVAL KOÇAK
- Okul öncesi ve ilköğretim öğretmenlerinin örgütsel mutluluk düzeyleri ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between preschool and primary education teachers' organizational happiness levels and leadership orientations
MİKAİL KARAGÜLLE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM HAYRİ KUĞUOĞLU