0-12 aylık bebekler ve anneleri arasındaki etkileşimin desteklenmesi
Supporting interaction between 0-12 month-old infants and their mothers
- Tez No: 746250
- Danışmanlar: PROF. DR. NESLİHAN AVCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 354
Özet
Bu araştırmanın amacı; 0-12 aylık bebeği olan annelerin sosyal destek durumları, kişisel ve ebeveynliğe yönelik ihtiyaçları, ebeveynlik özgüveni algıları ile bebekleriyle olan etkileşimlerini desteklemeye yönelik olarak geliştirilen eğitim programının etkisini incelemektir. Araştırmanın yöntemi, nicel ve nitel verilerin birbirinden bağımsız bir şekilde fakat paralel olarak toplandığı, analiz edildiği ve yorumlandığı birleştirme (çeşitleme) temel desenine öntest-sontest eşleştirilmiş kontrol gruplu karma yöntem müdahale deseninin ilave edilmesiyle oluşturulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunda 6 kız, 8 erkek bebek ve annesi olmak üzere 14 aile, kontrol grubunda 6 kız ve 8 erkek bebek ve annesi olmak üzere 14 aile, toplamda 28 aile yer almıştır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla nicel boyutta“KARITANE Ebeveynlik Güveni Ölçeği”,“Yaşam Yönelimi Testi”,“Aileden Anneye Gelen Destek Envanteri”,“Anne Destek İndeksi”,“Ebeveyn Bebek Oyun Gözlem kodu”ve“Anne-Bebek Etkileşimi Kontrol Listesi”kullanılmıştır. Nitel boyutta ise görüşmeler için“İhtiyaç Analizi Formu”ve“Eğitimi Değerlendirme Formu”, gözlemler için“Araştırmacı Günlüğü”ve“Gelişimsel Gözlem Formu”hazırlanmıştır. Bulgular, eğitim ve kontrol grubundaki annelerin ebeveynlik özgüvenleri, yaşam yönelimleri, çocuğu tanımaları, oyun davranışları, etkileşimleri ve eğitime yönelik katkıları, görüşleri olmak üzere altı başlık halinde sunulmuştur. Sonuçlar değerlendirildiğinde, eğitim grubundaki annelerin ebeveynlik özgüvenlerini değerlendiren nicel ölçme aracından eğitim sonrasında aldıkları puanların istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmelerde ise anneler bebeklerinin bakımı ve gelişimi konusunda kendilerini yeterli hissettiklerini örneklendiren ifadelere yer vermişlerdir. Eğitimin aile yaşantılarına, bebekleriyle ikili ilişkilerine, bebekleriyle geçirdikleri zamana olumlu etkileri olduğunu, yetkinlik hissini artırıcı yönde katkılar sağladığını belirtmişlerdir. Katılımcı annelerin yaşam yönelimlerini değerlendiren nicel ölçme araçlarından aldıkları öntest ve sontest puanlarının istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yapılan görüşmelerde eğitim grubunda yer alan anneler, babaların, bebeklerinin günlük rutinlerine daha çok dahil olduklarını, bakım ve gelişim konularında destek verdiklerini ifade etmiştir. Anneler eğitime katılmalarının sosyal etkileşimlerini artırdığını söyleyerek kişisel ihtiyaçlarını karşılama konusunda çaba gösterdiklerini ve sosyal destek talep etme konusunda istekli olduklarını belirtmiştir. Annelerin çocuğu tanımalarına yönelik durumları değerlendirildiğinde bebeklerinin sosyal, duygusal ve sağlık alanlarındaki konularda olumlu gelişmelerin olduğuna yönelik ifadelerine rastlanmaktadır. Bebekleriyle aralarında daha uyumlu bir iletişim olduğunu, bebeklerinden gelen sinyalleri doğru algılama ve yanıt verme konusunda daha yetkin hale geldiklerini ve bebeklerinin sağlık problemlerinde iyileşme gördüklerini belirtmişlerdir. Oyun davranışları teması ele alındığında, eğitim grubundaki annelerin nicel ölçme aracından aldıkları sonuçlara göre hareket, oyun, konuşma, farkındalık, karşılık verme alt boyutları ile dokunma oyuncaksız alt boyutunun puanları arasında anlamlı farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşmelerde anneler, bebekleriyle kendi ürettikleri oyuncaklarla ve duyu oyuncaklarıyla oynamayı tercih ettiklerini, oyuncak seçiminde daha bilinçli olduklarını ifade etmiştir. Pandeminin de etkisiyle açık alanlardaki park, bahçe gibi oyun ortamlarını tercih ederek bebeklerinin sosyalleşmesi yönünde çaba sarf ettiklerini söylemişlerdir. Etkileşim temasının sonuçlarına göre annelerin ve bebeklerinin nicel ölçme aracının dili kullanma, ebeveyne duyarlılık, oyun ve etkileşimsel uyum alt boyutlarında aldıkları sontest puanlarının öntest puanlarına göre anlamlı olarak farklılaştığı belirlenmiştir. Vücut pozisyonu alt boyutunda ise öntest ve sontest puanlarının birbirinden anlamlı olarak farklılaşmadığı görülmüştür. Anneler eğitim sonrasında bağlanmayı bebeğin ihtiyaçlarına yanıt verici bir ilişkinin özelliklerine atıf yaparak, bağlanma türlerine değinerek ve bağlanmanın yaşam boyu etkileri hakkında yorumlar yaparak tanımlamıştır. Bebek masajının gerek bebeklerinin sağlığı gerekse aralarındaki etkileşim açısından yararlı sonuçlarını paylaşmışlardır. Anneler eğitime yönelik katkılarını daha çok bilgi ihtiyaçlarının olduğu konuları ifade ederek sunmuşlar ve bu ihtiyaçlarının karşılandığını belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında eğitimin anneler ve bebekleri arasındaki etkileşimi destekleyici nitelikte olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the effect of the education program developed to support the social support, personal and parenting needs, parenting confidence and interactions of mothers with 0-12 month-old infants. The present study employed the unification/variation-based design by edding mixed method intervention design with pretest-posttest paired control group. Both the quantitative and qualitative data are collected, analyzed and interpreted independently but in parallel. 14 families, including 6 girls, 8 boys and their mothers, participated in the control group; 14 families, including 6 girls and 8 boys and their mothers, participated in the training group. In order to collect the research data,“KARITANE Parenting Confidence Scale”,“Life Orientation Test”,“Family-to-Mother Support Inventory”,“Mother Support Index”,“Parent Infant Play Observation Code”and“Mother-Infant Interaction Checklist”were used in the quantitative dimension. In the qualitative dimension,“Needs Analysis Form”and“Training Evaluation Form”were prepared for interviews,“Research Diary”and“Developmental Observation Form”were prepared for observations. The findings were presented under six headings: parenting confidence, life orientation, child understanding, play behaviors, interactions, and contributions to education of mothers in the training and control groups. When the results were evaluated, it was determined that the scores that the mothers in the training group got after the education from the quantitative measurement tool that evaluated their parenting confidence showed a statistically significant difference. In the semi-structured interviews, the mothers included statements exemplifying that they felt competent about the care and development of their infants. They stated that education has positive effects on family life, dyadic relations and the time they spend with their infants, and contributes to increasing the sense of competence. It was concluded that the pretest and posttest scores of the mothers obtained from the quantitative measurement tools evaluating their life orientations did not show a statistically significant difference. However, in the interviews, mothers in the training group stated that fathers are more involved in their infants' daily routines and support them in care and development. Mothers stated that their participation in education increased their social interactions and stated that they made an effort to meet their personal needs and were willing to request social support. When the mothers' situation regarding their knowing the child is evaluated, it is seen that there are positive developments in the social, emotional and health areas of their infants. They stated that they have a more harmonious communication with their babies, they have become more competent in perceiving and responding to the signals from their babies correctly, and they have seen improvement in their infnats' health problems. Considering the heading of play behaviors, it was concluded that there was a significant difference between the scores of the movement, play, speech, awareness, responsiveness sub-dimensions and the touching without toys sub-dimension, according to the results of the mothers in the training group from the quantitative measurement tool. In semi-structured interviews, mothers stated that they prefer to play with their infants with toys and sensory toys that they produce, and that they are more conscious in choosing toys. They said that they made an effort to socialize their infants by prefering play environments such as parks and gardens in open areas with the effect of the pandemic. According to the results of the interaction heading, it was determined that the posttest scores of the mothers and their infants in the sub-dimensions of using language, sensitivity to parents, play and interactional adjustment of the quantitative measurement tool differed significantly compared to the pretest scores. In the body position sub-dimension, it was observed that the pretest and posttest scores did not differ significantly from each other. Mothers defined attachment after education by referring to the characteristics of a relationship responsive to the infant's needs, attachment types, and the lifespan effects of attachment. They shared the beneficial effects of baby massage in terms of both the health of their infants and the interaction between them. Mothers presented their contributions to education by expressing the subjects that they needed more information and stated that these needs were met. In the light of the findings, it is thought that education supports the interaction between mothers and their infants.
Benzer Tezler
- Çocuk sağlığı izleminde ebeveyn uyku kalitesi, yorgunluk, kaygı ve depresyon varlığının bebeğin uyku kalitesi ve uyku özellikleri ile olan ilişkisi
The relationship between the presence of parental sleep quality, fatigue, anxiety and depression and infant sleep quality and sleep characteristics in paediatric health follow-up
GÜLREYHAN SONUÇ KARTAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ORHON
- Doğum sonrası depresyonun sıklığı, ortaya çıkartan risk faktörleri ve bebeğin anne sütü alımı, uykusu, büyümesi, gelişimi ve davranışı üzerine olan etkileri
The prevalence of postpartum depression, risk factors causing postpartum depression, and the effects thereof on babies' breastfeeding, sleeping, growth, development, and behavior
FİLİZ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiSosyal Pediatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BETÜL ULUKOL
- 0-2 yaş döneminde çocuk beslenmesini etkileyen faktörler
The factors affecting children's nutrition in 0-2 years period
TUĞBA DİNÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve Diyetetikİstanbul Medipol ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAZZEZ GARİPAĞAOĞLU DENİZHAN
- Bebeklerde ishal morbiditesi ile beslenme ve büyüme etkileşimleri
Interactions between diarrhoea morbidity of the babies and nutrition and growth
RUKİYE TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Halk SağlığıErciyes ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUALLA AYKUT
- 0-12 aylık bebeği olan annelerin güvenli uyku çevresi oluşturmaya yönelik bilgi ve uygulamaları
Knowledge and applications of mother's with a 0-12 months baby to create a safe sleep environment
ESİN ZEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikBozok ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ŞENER TAPLAK