Geri Dön

Tıbbî, etik ve fıkhî yönleriyle cinsiyet gelişim bozuklukları (Hermafroditizm/interseksüalite/hünsalık)

Medical, ethical and jurisprudential aspects of disorders of sex development (Hermaphroditism/intersexuality/khuntha)

  1. Tez No: 751080
  2. Yazar: MİNE DOĞAN
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÖZAYKAL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 269

Özet

Modern çağa kadar insanların tartışmasız bir şekilde erkek ya da kadın cinsiyetinde olduğunu ima eden cinsel dimorfizm, insan cinselliği hakkındaki verilerimizin çoğunu açıklıyor gibiydi. Günümüzde cinsiyet çeşitliliğine ilişkin birçok biyolojik çalışma, bu düzenleyici ikili metaforun yeterliliğini sorgulayan sonuçlar veriyor. Birçok interseks kişi -yani kromozom anomalileri, gen mutasyonları, hormon reseptör bozuklukları gibi nedenlerden ötürü hem erkeksi hem de kadınsı özellikler taşıyan kişiler- bu paradigmanın kendi varlıklarının gerçeğini aydınlatma yeteneğini sorguluyor. İnterseksüaliteye İslam hukuku penceresinden bakmayı hedefleyen bu çalışmada konunun, modern tıp ve etik alanındaki verilerle yeniden okunmasıyla İslam dininin cinsiyet algısının yansıtılması denenmiştir. Bunun için tıbbî bağlamda interseksüalitenin anlamı, çeşitleri ve tanı ve tedavi yöntemleri gibi konular ele alınmıştır. Bunun yanında interseksüalitenin gözetiminde benimsenen, gerek tıp camiasının optimal bakım standartları gerekse insanların toplumsal tabularının etik boyutu sorgulanmıştır. Nihayetinde konu hakkında tıp ve etik disiplinlerinin verileriyle inşa edilen temelin üzerine İslam hukukundan elde edilen doneler değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme esnasında klasik dönem İslam hukukunda interseksüalitenin tıbbî, etik ve hukukî açılardan ele alınış şekliyle birlikte modern dönem İslam hukukunun konuya yaklaşımı da yansıtılarak, zaman içerisinde meselenin algılanışındaki değişim ortaya konmaya çalışılmıştır. Ayrıca modern cerrahideki teknik ilerlemelerin beraberinde getirdiği cinsiyet düzeltme operasyonlarının dinî açıdan meşruiyeti konusunda çağdaş dönem İslam hukukçularının değerlendirmelerine yer verilmiştir. Bu bağlamda söz konusu operasyonların kapsamına hangi bireylerin dahil edilebileceği ve dinî çerçeveye uygunluğu için hangi parametrelerin gözetileceği gibi soruların cevaplanması hedeflenmiştir. İslam hukukunun kendi içinde benimsediği özgün interseksüalite algısının, modern tıp ve etik alanlarının sağladığı bilgilerle uyuşan ve farklılaşan yönleri analiz edilerek konu hakkında genel bir dinî paradigma oluşturma denemesi yapılmıştır. Bir anlamda İslam hukukunun sağladığı veriler, tıbbî ve etik bilgilerle filtrelenerek interseksüalite için benimsenen dinî bakım standardının tanıtımı yapılmıştır. Böylece merkeze İslam hukuku alınarak interseksüalitenin ait olduğu diğer alanlarla bağlantılar kurulup konu ile alakalı interdisipliner bir bakış açısı sunulmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Until the modern age, sexual dimorphism seemed to account for most of our data about human sexuality and it was, at least in its original form, remarkably elegant. But many newly discovered facets of human sexuality do not appear to fit well within this dichotomous framework. Today, many biological studies of human sexual variation are yielding results that challenge the adequacy of this organizing binary metaphor. Similarly, many intersexed persons—persons with both masculine and feminine traits due to chromosomal abnormalities, gene mutations, or hormone receptor disorders—are questioning the ability of this paradigm to illumine the very fact of their existence. Aiming to look at intersexuality from the perspective of Islamic law, it is tried to reflect on the gender perception of Islam by re-reading the subject with the data available in the field of modern medicine and ethics. For this purpose, issues such as the meaning of intersexuality, its types, and methods of diagnosis and treatment in the medical context are discussed. In addition, the ethical dimension of both the optimal care standards of the medical community and social taboos adopted towards intersexuality is investigated. Finally, the datum obtained from Islamic law is evaluated in reference to basics built on the data of the medical disciplines and ethics on the subject. During this evaluation, it is tried to reveal the change in the perception of the issue of intersexuality over time by reflecting on the way it is approached in both classic and modern period Islamic law from medical, ethical, and legal viewpoints. In addition, the evaluations of contemporary Islamic jurists on the religious legitimacy of sex reassignment surgery brought about by advances in modern surgical techniques are included. In this context, it is aimed to answer questions such as:“which individuals can be included in the scope of the surgeries in question?”;“what parameters will be observed for their compliance with the religious framework?”. An attempt is made to create a general religious paradigm on the subject by analyzing the aspects of the unique perception of intersexuality adopted by Islamic law, which match with and differ from the information provided by modern medicine and ethical fields. In a sense, the data provided by Islamic law is filtered with medical and ethical information, and the standard of the religious perspectives adopted with regard to intersexuality is introduced. Accordingly, an interdisciplinary perspective on the subject is tried to be presented by focusing on Islamic law and establishing links with other areas to which intersexuality belongs.

Benzer Tezler

  1. Modern fetva kurumlarının verdiği tıbbî fetvaların tahlili (Mecmau'l-Fıkhî'l İslamî ed-Düvelî örneği)

    The analysis of medical fatwas issued by modern fatwa institutions: In the case of international Islamic fiqh academy

    ŞEYMA ÜLGER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MERVE ÖZAYKAL

  2. Savaş ve afet esnasında doktorun faaliyetleri ile ilgili fıkhî hükümler

    Fiqh rulings related to doctor's activities during war and disaster

    FATEMA SAİDAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HUZEYFE ÇEKER

  3. İslam hukuku açısından hastanın tedaviyi reddetme hakkı bağlamında aşı meselesi

    The issue of vaccination in the context of the patient's right to refuse treatment from the perspective of Islamic law

    AYŞENUR GÜRBÜZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN

  4. Kan nakli ile tedavinin İslam hukuku açısından değerlendirilmesi

    The evaluation of treatment with blood transfusion in terms of Islamic jurisprudence

    AYŞENUR AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜVEYS ATEŞ

  5. Fıkhî açıdan ötanazi ve tedavinin esirgenmesi

    Euthanasia and withholding treatment: An islamic legal analysis

    TUBA ERKOÇ BAYDAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL AYBAKAN