İstihbaratın bir alt disiplin olarak gelişimi ve Türkiye'de istihbarat çalışmaları: Algılar, sorunlar ve çözüm önerileri
The development of intelligence as a sub-discipline and intelligence studies in Turkey: Perceptions, problems and solution suggestions
- Tez No: 754152
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Anglosfer Ülkeleri, İstihbarat Çalışmaları, İstihbarat Eğitimi, Türkiye, Uluslararası İlişkiler Disiplini, Countries of the Anglosphere, Intelligence Education, International Relations Discipline, Intelligence Studies, Turkey
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Kadim bir olgu olan istihbarat, bilgi çağının da etkisiyle 2. Dünya Savaşı sonrasında başta ABD olmak üzere Anglosfer ülkelerinde bilimsel bir alan haline geldi. Filizlendiği Anglosfer'de istihbarat aynı zamanda çağın imkân ve kabiliyetlerini de kullanarak hızlıca büyüdü. İstihbarat girmiş olduğu bu yeni mecrada, Akademyanın Fildişi Kulesi olarak taçlandı. Kendine bilimsel alanda yüksek bir kule inşa etmeyi başaran istihbarat ne var ki özünde barındırdığı gizlilik unsuru nedeniyle Anglosfer'de yeni şişelere eski şarap misali artık birbirini tekrarı olan ve devlerin omuzlarında yükselemeyen bir literatür olarak son dönemde rutin bir çizgi izlemeye başladı. Nitekim bu stabil durum geçmişi anlayan, bugünü anlamlandıran ve geleceği öngörmek gibi geniş bir vizyona sahip olan istihbaratın akademideki tamamlayıcısı olan İstihbarat Çalışmaları için de yeni arayışların kapısını araladı. Tez çalışması da tam bu noktada, alanın bu arayışından ve akabinde yolculuğun hangi yöne evrilebileceğinin bir nevi merakıyla doğdu. Çalışma, alanının ilerlemeye devam edebileceği yeni akademik durağı için örneklem olarak seçilen Türkiye'deki İstihbarat Çalışmalarının akademik seyrini izledi. Anglosfer'in Türkçe istihbarat literatürü üzerinde oldukça fazla etkisinin bulunduğu ve neticede özgün bir literatürün de oluşturulamadığı görüldü. Bu ahval ve şeraitin Türkiye'de, istihbaratın akademide yerleşik bir disiplin olmasına olanak vermediği gibi istihbarat ile ilgili bir akademik camianın da oluşumuna engel teşkil ettiği tespit edildi. Ülkede alanın gelişimini menfi yönde etkileyen faktörlerin ise iç dinamikler olan istihbarat algısı ve istihbarat sisteminin sorunları olduğu bulgusuna ulaşıldı. Ardından İstihbarat Çalışmalarının, Türkiye'de ve Anglosfer'deki seyri arasında benzerliklere rağmen ülkenin farklı politik ve sosyokültürel gelişim süreçlerinin de etkisiyle Türkiye'de alanın geriden geldiği sonucuna varıldı. Araştırma sırasında bu iç dinamiklerden kaynaklanan sorunların benzer şekillerde birçok ülkede yaşandığı ve Türkiye'ye özgü problemler olmadıkları saptandı. Araştırma biraz derinleştirildiğinde, ülkede gerek akademik alanda gerekse istihbarat alanında yaşanan değişim ve ilerlemelerle Anglosfer ile farkın hızla kapanabileceği dair emarelere rastlandı. Farkın kapanabilmesi içinde çalışmada, İstihbarat Çalışmalarının akademik konumlanışının Uluslararası İlişkiler disiplini çatısı altında olması gerektiği savunuldu ve salt akademik yazın veya akademisyenler anlamında değil eğitim ve müfredat yönünden de akademik perspektifin takip edilmesinin önemine vurgu yapıldı. İlave olarak, son yıllardaki istihbarat eğitimine verilen ehemmiyetin aynı şekilde yükseköğretimdeki sivil alanda verilen eğitimlere de gösterilmesinin gerektiğinin altı çizildi. Araştırma, bazı çözüm önerilerine yer verilmesiyle birlikte sonlandırıldı.
Özet (Çeviri)
Information, which is an ancient phenomenon, came to be an area, including the Anglosphere, at the beginning of the 2nd World War, which will be in the information age. In this new medium where intelligence entered, it was crowned as the Ivory Tower of the Academy. The intelligence that managed to build a high tower for itself in the scientific field, however, due to the secrecy element it contains, has started to follow a routine line today as a literature that no longer repeats each other and cannot rise on the shoulders of giants, like new bottles of old wine in the Anglosphere. As a matter of fact, this stable situation has opened the door to new searches for Intelligence Studies, which is the complement of intelligence in academia, which understands the past, makes sense of the present and has a broad vision of predicting the future. At this point, the thesis work was born out of this search of the field and, subsequently, a kind of curiosity in which direction the journey could evolve. The academic course of Intelligence Studies in Turkey, which was chosen as the sample for the new academic stop where the study area can continue to progress, followed. It was seen that Anglosphere had a lot of influence on Turkish intelligence literature and as a result, an original literature could not be created. It was determined that this situation and circumstances did not allow intelligence to be an established discipline in the academy in Turkey, and also hindered the formation of an academic community related to intelligence. It has been found that the factors that negatively affect the development of the field in the country are the internal dynamics of intelligence perception and the problems of the intelligence system. Then, it was concluded that, despite the similarities between the course of Intelligence Studies in Turkey and in the Anglosphere, the field in Turkey lags behind due to the different political and socio-cultural development processes of the country. During the research, it was determined that the problems arising from these internal dynamics are experienced in many countries in similar ways and that they are not problems specific to Turkey. When the research was deepened a little, with the changes and developments in the country both in the academic field and in the field of intelligence, there were signs that the gap with the Anglosphere could close quickly. In order to close the gap, in the study, it was argued that the academic position of Intelligence Studies should be under the umbrella of the International Relations discipline, and it was emphasized that the importance of following the academic perspective not only in terms of academic literature or academics, but also in terms of education and curriculum. In addition, it was underlined that the importance given to intelligence education in recent years should also be shown to the training given in the civilian field in higher education. The research was concluded with some solution suggestions.
Benzer Tezler
- İstihbarat alanında blokzincir ve kriptopara kullanımı: ABD örneği
Use of blockchain and cryptocurrency in the field of intelligence: US example
TUNCAY DOĞANTUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Uluslararası İlişkilerJandarma ve Sahil Güvenlik AkademisiGüvenlik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. BÜLENT SUNGUR
- The establishment of art history as a discipline in Turkish universities (1870s-1960s)
Sanat tarihinin bir disiplin olarak Türkiye'deki üniversitelerde kuruluşu (1870'ler-1960'lar)
VERDA BİNGÖL
Doktora
İngilizce
2023
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Siber istihbarat faaliyetlerinde insan istihbaratı yaklaşım ve teknikleri
Use of human intelligence approaches and techniques in cyber intelligence activities
UMUT BARIŞ ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerMarmara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU AL
- Uluslararası ilişkilerde istihbarat örgütlerinin rolü açısından Türkiye
The role of intelligence in terms of international relations i̇n Turkey
MEHMET ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu YönetimiYeni Yüzyıl ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET BARDAKÇI
- Dış ticarette ticari istihbaratın kullanım alanları ve uygulama örneği
Areas of usage of commercial intelligence in international trade and a model implementation
İBRAHİM ÇEVİKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLDENUR ÇETİN
PROF. DR. MEHMET MELEMEN