Macbeth'in Türkçe yeniden çevirilerinin erek yazın dizgesindeki konumlarının incelenmesi
The position of Macbeth's Turkish retranslations in the target literary system
- Tez No: 778265
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMAL DEMİRCİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: yeniden çeviri, Macbeth, William Shakespeare, yan metin, çeviri sosyolojisi, retranslation, Macbeth, W. Shakespeare, paratext, translation sociology
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviribilim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmada, yeniden çevirilerin erek kültürde edindikleri konumda etkili olan unsurların betimlenmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Özellikle klasik eserler bağlamında düşünüldüğünde, klasik eserlerin erek kültürde birçok yeniden çevirisi mevcut olduğundan, bu yeniden çevirilerin yazın dizgesinde neye göre konumlandığı sorunsalına odaklanılmıştır. Bu bağlamda, William Shakespeare'in Macbeth adlı eserinin Türkçeye yapılan çevirileri listelenmiş ve yeniden çevirilerden hangisinin erek yazın dizgesinde merkeze yerleştiği sorusuna cevap aranmıştır. Bu süreçte, erek kültürde en fazla etkinlik gösteren üç çevrimiçi kitap satış mağazasının internet sitelerinden edinilen verilerden yararlanılarak Sabahattin Eyüboğlu'nun ilk kez 1962 yılında Çan Yayınları tarafından basılan, 2002 yılında İş Bankası Kültür Yayınları Hasan Ali Yücel Klasikler Dizisi'ne dâhil edilen çevirisinin erek okuyucu tarafından en çok tercih edilen çeviri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eyüboğlu'nun çevirisinin bu konuma yerleşmesinin sebepleri temelde hem metin incelemelerinin karşılaştırmalı olarak yürütülmesiyle hem de sosyokültürel unsurlar olarak ifade edilebilecek metin dışındaki unsurların karşılaştırmalı olarak incelenmesiyle ortaya konmaya çalışılmıştır. Karşılaştırmalı incelemeler için Macbeth'in başka çevirmenlerce yapılan çevirilerinden üç tanesi daha belirli ölçütler gözetilerek bu çalışmanın bütüncesine dâhil edilmiştir. Sonuç olarak, çevirinin metinsel bir eylem olmanın ötesinde bir sosyokültürel ilişkisellikler ağı olarak değerlendirilmesinden hareketle, yeniden çevirilerin erek kültürdeki konumlanışlarında sosyokültürel ögelerin ne derece etkin olduğu gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study aims to describe and compare the factors that affect the position of retranslations in the target culture. Based on the fact that there are many retranslations of classical works in the target culture, the study focuses on how these retranslations are positioned in the literary system. In this context, retranslations of William Shakespeare's Macbeth in Turkish are identified in the study, and an answer is sought as to which of the retranslations occupied a central position in the target literary system. In this process, the data obtained from the websites of the three online book sales stores most active in the target culture were used. As a result, it was concluded that Sabahattin Eyüboğlu's translation, which was first published by Çan Publications in 1962 and included in the Hasan Ali Yücel Classics Series of Türkiye İş Bankası Kültür Publications in 2002, is the most preferred translation by the target readership. The reasons for this current position of Eyüboğlu's translation were revealed by a comparative analysis of the text and the elements beyond the text, which can be expressed as socio-cultural elements. In addition, three more translations of Macbeth by other translators were included in the corpus of this study for comparative studies within specific criteria. Consequently, the study shows how effective socio-cultural elements are in positioning retranslations in the target culture, based on the evaluation of translation as a network of socio-cultural relations beyond being just a textual act.
Benzer Tezler
- A research on the graphic novel adaptation of William Shakespeare's 'Macbeth' in terms of intersemiotic translation and rewriting
William Shakespeare'in Macbeth adlı eserinin çizgi roman uyarlamasının göstergelerarası çeviri ve yeniden yazım bağlamında incelenmesi
CEREN ULU
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Mütercim-TercümanlıkGazi ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KURT
- Shakespeare'in Macbeth eserindeki kadın karakterlerinin feminist teori üzerinden eleştirel bir incelemesi
Critical examination of female characters in Shakespeare's Macbeth on feminist theory
AYŞE ÖZKÖYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERİH TANGÜN
- Akira Kurosawa'nın Shakespeare uyarlaması filmlerinin metinlerarasılık bağlamında incelenmesi: Kanlı Taht ve Ran filmlerinin karşılaştırmalı analizi
An intertextual analysis of Akira Kurosawa's movies adapted from Shakespeare: A comparative analysis of Throne of Blood and Ran movies
ÜMİT YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞRUL KARANFİL
- Vitapan classical ve vitapan 3d-master renk anahtarları kullanılarak renk seçimi yapılmış metal destekli seramik kronların , doğal dişe göre renk uyumlarının araştırılması
The investigation of the shade harmony between natural teeth and porcelain fused-to-metal crowns shades which are selected by vitapan classical and vitapan 3d-master shade guides
AKIN ALADAĞ
Doktora
Türkçe
2003
Diş HekimliğiEge ÜniversitesiProtetik Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÖKHAN YILMAZ
- Sürdürülebilir lojistik yönetimi kapsamında elektronik atık toplama tesisi kuruluş yeri seçimi
Selection of electronic waste collecting facility location within the scope of sustainable logistics management
FATMA CANSU MİSHAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeAkdeniz ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖMÜR TOSUN