Aile işletmelerinde nepotizmin algılanan örgütsel adalete etkisi
The effect of nepotism on perceived organizational justice in family businesses
- Tez No: 779597
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÖKBEN BAYRAMOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 87
Özet
Ülkelerdeki işletmeler içerisindeki aile işletmelerinin payı incelendiğinde işletmelerin büyük çoğunluğunu aile işletmelerinin oluşturduğu görülmektedir. Ülke ekonomilerinde önemli bir role sahip olan aile işletmelerinin başta gelen temel sorunlarından birisi de nepotizmdir. Kayırmacılığın bir türü olarak akraba kayırmacılığını ifade eden nepotizm kavramı, akrabalık ilişkilerinin ön plana çıktığı aile işletmelerinde kendini göstermektedir. Aile işletmelerindeki bu kayırmacı uygulamalar, örgütün bir parçası olan çalışanların zihninde adil olup olmaması yönünde birtakım değerlendirmelerden geçmektedir. Bireyin kayırmacı uygulamalara ilişkin bu yargısı adalet algısını oluşturmakta ve söz konusu adalet algısı örgütsel adalet kavramını ifade etmektedir. Bu anlamda aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının çalışanların örgütsel adalet algısına olan etkisi önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı aile işletmelerindeki nepotizm uygulamalarının örgütün bir parçası olan çalışanların adalet algısına olan etkisini ortaya koymaktır. Ayrıca cinsiyet, yaş, işletmede çalışma süresi, mesleki kıdem gibi çalışanların demografik özelliklerinin nepotizm ve algılanan örgütsel adalete göre farklılık gösterip göstermediği de incelenmiştir. Bu amaçla nicel paradigmayla, araştırmanın örneklemini oluşturan Çorum ilinde çalışmakta olan 397 beyaz yakalı aile işletmesi çalışanı ile anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen veriler SPSS programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; bağımsız örneklem t testi, tek yönlü varyans analizi (Anova), Pearson korelasyon analizi ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Yapılan analizler sonucunda algılanan örgütsel adalet üzerinde nepotizmin işe alma ve işlem boyutunun negatif yönde bir etkisi olduğu, terfi boyutunun anlamlı bir etkisi olmadığı ve nepotizmi oluşturan bu üç boyutun algılanan örgütsel adaletteki değişim üzerinde %14 oranında açıklayıcı olduğu (Düzeltilmiş R2=0,147) bulgusuna varılmıştır. Ayrıca nepotizmin çalışanların mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılaşma gösterdiği; algılanan örgütsel adaletin ise çalışanların yaşları, işletmede çalışma süreleri, mesleki kıdemleri ve eğitim düzeylerine göre farklılık gösterdiği bulgusuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
When the share of family businesses in the businesses in the countries is examined, it is seen that the majority of the businesses are family businesses. One of the main problems of family businesses, which have an important role in the country's economy, is nepotism. The concept of nepotism, which expresses kin selection as a type of favoritism, shows itself in family businesses where kinship relations come to the fore. These favoritist practices in family businesses go through some evaluations in the minds of employees who are part of the organization. This judgment of the individual regarding the favoritism creates the perception of justice and this perception of justice expresses the concept of organizational justice. In this sense, the effect of nepotism practices in family businesses on the organizational justice perception of employees is important. The aim of this study is to reveal the effect of nepotism practices in family businesses on the organizational justice perception of employees. In addition, it was also examined whether the demographic characteristics of the employees such as gender, age, working time in the enterprise, professional seniority differ according to nepotism and perceived organizational justice. For this purpose, a survey was conducted with 397 white-collar family business employees working in the province of Çorum, which constitutes the sample of the research, with a quantitative paradigm. The data obtained in the study were analyzed by the SPSS program. In the analysis of data; independent samples t-test, one-way analysis of variance (Anova), Pearson correlation analysis and regression analysis were applied. As a result of the analyzes, it was found that the recruetment and process dimensions of nepotism had a negative effect on perceived organizational justice, the promotion dimension did not have a significant effect, and these three dimensions constituting nepotism were 14% explanatory on the change in perceived organizational justice (Adjusted R2=0.147). In addition, nepotism differs according to the professional seniority and education level of the employees; On the other hand, it was found that perceived organizational justice differs according to the age of the employees, their working time in the enterprise, their professional seniority and education level.
Benzer Tezler
- The effects of perceived nepotism and job stress on organizational citizenship behavior: An emprical study in Kyrgyz family-managed company
Algılanan nepotizmin ve iş stresinin örgütsel vatandaşlık davranışına etkileri: Kırgız aile şirketinde ampirik bir çalışma
DJULİETTA MAHAMATJAN KYZY
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MÜJDELEN YENER
- Aile işletmelerinde nepotizmin işgören performansı üzerindeki etkisi: Trakya bölgesinde bir araştırma
The effect of nepothism on working performance in family businesses: A research in the Trakya region
SENEM İŞLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeBeykent Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANDİDE ULUDAĞ
- Aile işletmelerinde nepotizmin sürdürülebilirliğe olan etkisinin belirlenmesinde, kurumsallaşmanın aracı etkisi
A research the final effect of institutionalization in determining the effect of nepothism on sustainability in family businesses
ESRA TÜRKYILMAZ
- Aile işletmelerinin devamlılığında nepotizmin rolü ve nepotizm uygulamalarına yönelik bir araştırma
The role of nepotism in the continuity of family businesses and a research on nepotism
ÖMÜR KILINÇARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UMUT AVCI
- Aile işletmelerinde kurumsal yönetim, nepotizm ve işletme performansı ilişkisi
The relationship between corporate governance, nepotism and business performance in family businesses
İBRAHİM AKŞİT