Muhammed Muhyiddin en-Niksârî'nin 'Şerhü'l-Umde' eserinin tahkiki ve tahlili
Review and analysis of Muhammed Muhyiddin en-Niksari's 'al Sharh al Umdah'
- Tez No: 781031
- Danışmanlar: PROF. DR. HARUN IŞIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Nesefî, Niksârî, Umdetü'l-Akaid, Şerhü Umdeti'l-Akaid, Tahkik, al-Nasafi, al-Niksārī, Umda al-Aq'āid, al-Sharh 'Umda al-Aq'āid, Interrogation
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 226
Özet
Muhammed Muhyiddîn en-Niksârî (ö. 901/1495), XV. yüzyılda Sultan II. Bayezid zamanında yaşamış ve tamamen Osmanlı'nın yetiştirdiği güzîde âlimlerden bir tanesidir. II. Bayezid tarafından Ayasofya medresesi müderrisliğine tayin edilmiştir. Tefsir ilminin yanı sıra kelam ilmi ile de iştigal eden Niksârî, bu alanda iki eser kaleme almıştır. Bu eserlerden biri de çalışmamıza konu olan, Ebü'l-Berekât en-Nesefî (ö. 710/1310) tarafından Necmeddin en-Nesefî'nin (ö. 537/1142) el-Akaid'inden esinlenilerek yazılan Umdetü'l-Akaid adlı metin kitabına yazılan şerhtir. El-Umde üzerine onlarca şerh yazılmış olmasına rağmen bunlardan sadece Nesefî'nin şerhi olan el-İ'timâd adlı eser meşhur olmuş ve tahkikli bir şekilde gün yüzüne çıkartılmıştır. Ancak el-İ'timâd, metnin bir şerhi olmaktan ziyade daha çok müstakil bir eser olarak yazılmıştır. Niksârî'nin şerhi ise klasik şerh metodu ile kaleme alınmış ve içerisinde Nesefî'nin şerhindeki bazı noktalara eleştiriler barındırmaktadır. Tüm bu sebepler de bizi kelam ilmine bir katkı sağlama amacıyla bu önemli şerhi gün yüzüne çıkarma çalışmasına sürüklemiştir. Bu eser üç farklı nüshadan faydalanılarak tahkik edilmiştir. Nüshaların karşılaştırmasında ve eserin tahkikinde genel olarak akademik kurallar gereği Okan Kadir Yılmaz tarafından hazırlanan İSAM Tahkikli Neşir Kılavuzu'nda bulunan kurallar takip edilmiştir. Yaptığımız bu çalışma toplamda dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde metin ve şerhin sahipleri Muhyiddîn en-Niksârî ve Ebü'l-Berekât en-Nesefî'nin hayatlarına yer verdik. İkinci bölümde ise tahkik ettiğimiz eserin nüshaları hakkında bazı bilgilere ve tahkikte takip ettiğimiz yönteme değindik. Üçüncü bölümde de Şerhü Umdeti'l-Akaid eserinin tahlil ve değerlendirmesini yaptık. Son bölümde ise eserin tahkikli Arapça metnini okuyuculara sunduk.
Özet (Çeviri)
Muḥyīddīn Muhammed al-Niksārī lived in the fifteenth century during the reign of Sultan Bayezid the Second and is one of the eminent scholars fully trained by the Ottoman Empire. He was appointed to the professorship of Hagia Sophia Madrasah by Sultan Bayezid the Second. al-Niksārī, who deals with ilm al-kalam as well as ilm al-tafsir, wrote two works in this field. The other is an annotation written on Abu al-Barakat al-Nasafi 's (d. 710/1310) 'Umda al-Aq'āid, inspired by the Najm al-Din al-Nasafi's (d. 537/1142) al-Aq'āid. Although dozens of annotaitons have been written about al-'Umda, only al-I'timad, which is Nasafi's annotation, has become famous and has been brought to light interrogationally. However, al-Itimad was written as an independent work rather than an annotation of the text. As for annotation of al-Niksārī has been written in the classical annotation method and includes criticisms of some points in Nasafi's annotation. All these reasons have led us to the work of unearthing this important annotation in order to contribute to ilm al-kalam. This work has been verified by using three different copies. In the comparison of the copies and in the verification of the work, the rules in the ISAM Edited Publication Guide prepared by Okan Kadir Yılmaz were followed in accordance with the academic rules in general. This study we have done consists of four parts in total. In the first part, we have included the lives of Muḥyīddīn Muhammed al-Niksārī and Abu al-Barakat al-Nasafi, the authors of the text and commentary. In the second part, we touched on some information about the copies of the work we interrogated and the method we followed in the study. In the third chapter, we examined and evaluated the work of al-Sharh 'Umda al-Aq'āid. In the last part, we presented the certified Arabic text of the work to the readers.
Benzer Tezler
- Muhyiddîn Muhammed en-Niksârî'nin Risâle fî Halli Müşkilâti Baʻzı Mahâlli Tefsîri'l-Beyzâvî fî Sûrati'l-Fâtiha isimli eserinin tahkiki
Research of Muhyiddin Muhammed an-Niksārī's work named Risāle fī Ḥalli Mushkilat Baʻdi Mahalli Tefsiri'l-Beydāwī fi Sureti-l-Fatiha
OMAR OTHMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SONER AKSOY
- İbn Hişâm En-Nahvî'nin Şerhu Katri'n-Nedâ ve Belli's-Sadâ adlı eserinde Basra ve Kûfe dil ekollerinin incelenmesi (Muhammed Muhyiddin Abdülhamid Ta'lîkiyle)
Examination of Basra and Qûfa language schools in Ibn Hişâm En-Nahvi's work Şerhu Katri'n-Nedâ ve Belli's-Sadâ (With interpretation of Muhammed Muhyiddin Abdulhamid)
NİYAZİ TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT YILDIZ
- شَرْحُ قَصِيدَةِ البُرْدَةِ لِلْبُوصِيرِيِّللإمام محيِّ الدِّين محمَّد بن مُصْطَفَى بن شَمسِ الدينِ القَوْجَوُيِّ الشهيرُ بشيخِ زادهْ (ت 951 ه).دراسةً وتحقيقًا
Şerhu Kasîdeti'l-Bürde (Şerḥu Ḳaṣîdeti'l-Bürde) İmam Şeyhîzâde Muhyiddîn Muhammed b. Mustafa (Ö.951)
GHANIM ISMAIL IBRAHIM
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANAN AKKO
- Kâfiyeci'nin Hulâsatü'l-Akvâl fî Hadîsi 'Inneme'l-aʻmâlü bi'n-Niyyât' adlı eserinin tahkik ve değerlendirilmesi
Editing and reviewin Kholaset al Akwal fi Hadith Ennama al-a'Amalo Beniyat
SARİYE ELCUNDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ATEŞ
- Bir Hanbeli fakîhi olarak Şeyh Abdülkadir Geylânî (El-Gunye eseri bağlamında)
Sheikh Abdulkadir Geylani as a fakih of Hanbali (In the context of al-Ghunya)
ÖZGÜR ERGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKayseri ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZIM HANZADE