فرائد اللآلئ ليحيى بن عبد الله فخر الدين الرومي في الفقه الحنفي (ت864ه)
Yahya bin Abdullah Fahreddin er-Rûmî'nin Hanefi fıkhına ilişkin Ferâidu'l-Âlî adlı eseri (İnceleme ve tahkik)
- Tez No: 786815
- Danışmanlar: ÖĞR. GÖR. Kutaiba Farhat
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Fıkıh, Ferâidü'l-Leâlî, Yahyâ el-Edirnî, Suçlar, Tahkik, (fiqh) jurisprudence, Faraed al-La'ali, Yahya al-Adranwi, crimes, investigation
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Bu tez, sûfi şeyhi Şeyh Yahyâ bin Abdullah Fahreddîn er-Rûmî el-Edirnî el- Hanefî'nin (ö.h. 864)“Ferâidü'l-Leâlî adlı kitabının ”Suçlar Bölümü“nden, ”Müftü'nün Uyacağı Kurallar Bölümü“ne kadar olan kısmının araştırma ve incelenmesini içermektedir. Kitap, yazar tarafından şerhlerin ve fetvaların derlendiği, fıkıh bölümlerine göre düzenlenmiş, Hanefi fıkhının fetvalarından oluşan muhtasar bir eserdir. Bu kitap, içerdiği fetvâlarda ”umum-i belvâ" gibi özel meselelerin bulunması ve insanların bunları mütehassıslara ve alimlere sorma ihtiyacından dolayı önemlidir. Aynı şekilde Hanefi âlimlerin arasındaki garip, nadir ve tartışmalı fetvaları da içermektedir. Araştırmacı inceleme bölümünde, Şeyh Yahyâ bin Abdullah er-Rûmi'nin ilmî ve şahsî kişiliğine ilişkin her şeye atıfta bulunmuş ve yaşadığı dönemin siyasî, sosyal ve entelektüel yönlerini betimleyici- tarihsel yaklaşımla irdelemiştir. Tahkik bölümünde ise; metnin yazımı ve harekelendirilmesi, nüshaların karşılaştırılması ve metinler arasındaki farklılıkların tespit edilmesi, meselelerin geçtiği yerlerin ve diğer kaynaklardan yapılan alıntıların tespit edilmesi ve dipnotlarda belirtilmesi, incelemesi ve araştırılmasında bilimsel metot izlemiştir. Bu çalışmadan çıkan en bariz sonuçlar şunlardır: Müellif söz konusu fıkhî meseleleri delillendirirken rey ve kıyasa önem vermiştir. Kur'an-ı Kerîm ve Peygamberin sünnetinden alıntı yapıp onlarla delillendirmesi nadirdir. Bu durum ise Hanefi mezhebinin kıyasa ve akla verdiği önemi ve itibar ettiği ilk ilkelerden olduğunu ve İslâmi hükümlerde kullanılabilen güvenilir bir kaynak olarak kabul edildiğini teyit etmektedir. Aynı şekilde kitabını bâblara, bâbları da kolaylıkla istifade edilmesi için meselelere bölmesindeki hüneri, yine hadisleri nakletmedeki ve delillerin durumuna göre hangisini tercih edeceği hususundaki mahareti, Şeyh Yahyâ er- Rûmî'nin üstün yeteneğini göstermektedir. Farsça pek çok fetvayı zikretmesiyle, Farsça'ya da oldukça hâkim olduğu anlaşılmaktadır. Son olarak; nikâh, talâk, nesep, ehlü'z-zimme, ridde ve mîras meselelerinde; günümüz ilim talebelerine, âlimlerine ve hukuk insanlarına faydalı olacak pek çok önemli fetvâ bırakmıştır.
Özet (Çeviri)
This thesis investigated a section of the book“Farad Al-La'ali”which wroted by Sheikh Yahya bin Abdullah Fakhr al-Din al-Rumi: from the Book of Crimes to the Book of the Mufti's ethics. The book is a summary of the fatwas of Hanafi jurisprudence, arranged on the chapters of jurisprudence that collected from the explanations and fatwas. Its importance comes from being specific to issues that people share and need all the time and they ask scholars and specialists about them. It also included strange, rare and controversial fatwas among the Hanafi jurists. The study followed the historical descriptive approach in presenting the biographical and scholarly biographies of the author: Sheikh Yahya bin Abdullah Al-Roumi, and the political, social and educational aspects of his era, while the scientific method used in the investigation and commentary on the book: such as writing the text, justify the text with diacritics, comparing the copies, attributing the sayings, and extracting the issues and documenting them. The most important conclusion of the study was: The author depends heavily on opinion and analogy in the rooting and inference of the researched jurisprudential issues and rarely quotes the Holy Quran and the Sunnah, This confirms that the Hanafi school is based on the principle of reason and analogy as one of the approved principles of the school, this means that the reason is an authentic source of applicable Islamic legislation, as well as the creativity of Sheikh Yahya Al-Roumi in dividing the book into chapters, and put the issues into sections to make it easier to benefit from it, Likewise, the author has a superior ability to cite the sayings and weighting them with evidences. He was also fluent in the Persian language, as he used to mention many of the jurist's fatwas in it. Finally: The Sheikh left many important fatwas on many issues, such as: marriage, divorce, lineage, treatment of people of other religions, apostasy, and inheritance, in a way that benefits specialists, students and Judicial and legislative specialists.
Benzer Tezler
- فرائد اللآلئ للعلامة يحيى بن عبد الله فخر الدين الرومي في الفقه الحنفي (ت: 864هـ) من باب الطهارة إلى باب الشفعة (دراسةً وتـحقيقاً)
Yahyâ bin Abdullah Fahreddin er-Ravi'nin (Ö. 864 H.) Hanefî fıkhı hakkındaki Ferâid el-Âlî adlı eserinin Taharet bâbından şufa bâbına kadar inceleme ve tahkiki
İBRAHİM CÂSİM ABDULLAH EL-CİNÂNÎ
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDUSSELÂM YUSUF İSA YAKUB
- فرائد اللآلئ للعلامة يحيى بن عبد الله فخر الدين الرومي في الفقه الحنفي(ت: 864ه) من باب الشركة إلى باب العتق (دراسةً وتحقيقاً)
Yahyâ bin Abdullah Fahreddin er-Ravi'nin (Ö. 864 H.) Hanefî fıkhı hakkındaki Ferâid el-Âlî adlı eserinin şirket bâbından ıtk bâbına kadar inceleme ve tahkiki
DHUHA DHARI DHEYAB AL-MASHHDANI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF ESSA AL-YAGOOB
- Ahmed B. Mustafa Es-Sârûhânî Leâlî'nin Risâle fi'l-ferâʾiż adlı risâlesinin inceleme ve tahkîki
رسالة أحمد بن مصطفى (لالي جلبي) في الفرائض؛ دراسة وتحقيق
ABDULLAH SALKINI
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinKarabük Üniversitesiİslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHALED DERSHWI
- تجريدُ الفوائدِ الرقائق في شرح كنز الدّقائق لأبي العباس شهاب الدين أحمد بن محمد بن أحمد الشلبي من كتاب الإعتاق الى باب الاستيلاد ـ دراسة وتحقيق ـ
Tecridu'l-Fevaidi'r-Rekâik fî şerhi Kenzi'd-Dekâik
IRFAN MOHSIN KHALID
Yüksek Lisans
Arapça
2017
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM ÖZDEMİR
- (فوائد الفقهاء) من أول كتاب البيع إلى نهاية الكتاب للقاضي عبد القادر جلب موسى أفندي (المتوفى بعد 1099ه)دراسةً وتحقيقاً
Fevâidü'l-Fukahâ isimli eserin tahkiki
AHMED ATIYYE İSMAİL İSMAİL
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ Kutaiba Farhat