Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin ahlaki değerlere yönelik tercihlerinin ve görüşlerinin incelenmesi
Investigation of preferences and opinions of mothers with preschool children on moral values
- Tez No: 788673
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEYNEP ALAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Ahlak, Değerler eğitimi, Etik, Ethics, Morality, Values education
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 251
Özet
Bu çalışmada okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin ahlaki değerlere yönelik tercihlerinin ve görüşlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda katılımcıların ahlaki değerlere yönelik tercihlerinin ve görüşlerinin daha kapsamlı bir şekilde tespit edilip değerlendirilebilmesi için karma araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın nicel bulguları için 147 anneye“Rokeach Değerler Envanteri”ve“Demografik Bilgi Formu”uygulanarak annelerin demografik bilgileri doğrultusunda en fazla ve en az önem verdikleri değerler incelenmiştir. Araştırmanın nitel bulguları için 10 anneye“Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu”aracılığı ile sorular yöneltilmiş olup annelerin, çocuklarına kazandırmak istedikleri değerler; ahlaki ikilem içeren durumlar yaşadıklarında hangi ahlaki tutumu benimsedikleri; mutluluk tanımlarının ne olduğu; çocuklarının sahip olmasını istedikleri değerleri nasıl kazandırdıkları değerlendirilmiştir. Araştırmaya toplam 157 anne katılım göstermiştir. Araştırmanın nicel bulguları sonucunda; evli annelerin en fazla aile güvenliği ve temiz değerine, en az mutluluk ve bağımsız değerine önem verdiği; bekar annelerin ise en fazla heycanlı bir yaşam ve muktedir değerine, en az iç huzur ve sorumluluk sahibi değerine önem verdiği saptanmıştır. Çalışan annelerin en fazla bilgelik ve bağımsız değerine, en az iç huzur ve sorumluluk sahibi değerine; çalışmayan annelerin ise en fazla heyecanlı bir yaşam ve sorumluluk sahibi değerine, en az mutluluk ve bağımsız değerlerine önem verdikleri tespit edilmiştir. İlkokul mezunu anneler başarı hissi ve bağışlayıcı değerlerini; lise mezunu anneler mutluluk ve sorumluluk sahibi değerlerini, üniversite mezunu anneler mutluluk ve bağışlayıcı değerlerini; yüksek lisans/doktora mezunu anneler ulusal güvenlik ve bağımsız değerlerini birinci derecede önemli bulmuşlardır. İlkokul mezunu anneler neşeli ve iç huzur değerlerini; lise mezunu anneler bilgelik ve bağışlayıcı değerlerini; üniversite mezunu anneler bilgelik ve cesaretli değerlerini; yüksek lisans/doktora mezunu anneler başarı hissi ve sorumluluk sahibi değerlerini en az düzeyde önemli bulmuşlardır. Ev hanımı annelerin en fazla aile güvenliği ve muktedir değerlerine, en az iç huzur ve bağımsız değerlerine; serbest meslek grubu annelerin en fazla kendine saygı ve dürüst değerlerine, en az ulusal güvenlik ve sorumluluk sahibi değerlerine; öğretmen annelerin en fazla zevk ve bağımsız değerlerine, en az mutluluk ve sorumluluk sahibi değerlerine; yönetici annelerin en fazla gerçek dostluk ve sorumluluk sahibi değerlerine, en az barış içinde dünya ve bağımsız değerlerine önem verdikleri tespit edilmiştir. Etik yaklaşımlar çerçevesinde Rokeach Değerler Envanteri'ndeki değerler gruplandırılmıştır. Uygulanan Ki-Kare bağımsızlık testi sonucunda, katılımcıların değerlere verdikleri önem düzeyinin eğitim ve gelir durumuna göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın nitel bulguları sonucunda; katılımcıların mutluluk anlayışlarını çeşitli unsurlarla açıkladıkları görülmüş olup çok yönlü değerlendirme yaptıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ebeveynlerin çoğunluğunun küresel çapta kabul gören değerleri çocuklarına kazandırmak istedikleri belirlenmiştir. Bunun yanı sıra toplumda hakim olan geleneklerin sürekliliğini savunan ebeveynlerin de olduğu saptanmıştır. Katılımcılardan bazılarının çocuklarının diğer bireylerin hislerini dikkate almaları gerektiğini vurguladıkları görülmüştür. Toplumsal düzenin sağlanması için ahlaki kuralların konulduğunu vurgulayan katılımcıların olduğu tespit edilmiş olup annelerin çoğunlukla çocuklarının emekleri ile bir dersi geçmeleri gerektiğini önemli buldukları sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte katılımcıların Kohlberg'in ahlaki gelişim yaklaşımında tek bir evreye yönelik yanıtlar vermedikleri birden fazla aşamaya uygun olarak karar alabildikleri görülmüş olup, katılımcıların ahlaki kararlarında içinde bulundukları olayları çeşitli bakış açıları ile değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Özellikle katılımcıların ahlaki eylemleri geleneksel bir eylem gibi tanımlayarak çocukların ahlaki olarak nitlendirilemeyecek davranışlarını rasyonalize etme yoluna gittikleri görülmüştür. Bunun yanı sıra katılımcıların çocuklarına kazandırmak istedikleri ve yapmalarını istemedikleri davranışlarda onlara rol model olacaklarını ifade ettikleri saptanmış olup çocuklarının farklılıklar karşısında kendileri gibi olmayan bireylerin hakkını savunmalarını istedikleri ve çocuklarının arkadaşlarını önemsemelerini değerli gördükleri sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to determine the preferences and opinions of mothers who have children in the preschool period towards moral values. For this reason, mixed research method was used in order to determine and evaluate the preferences and opinions of the participants towards moral values comprehensively. The most and the least values given by the mothers were examined by the help of the quantitative findings of the study by the“Rokeach Values Inventory”and the“Demographic Information Form”were being applied to 147 mothers. For the qualitative findings of the research, questions were asked to 10 mothers through the“Semi-Structured Interview Form”and the values that the mothers wanted to bring to their children; what moral attitude they adopt when they experience moral dilemmas; their thoughts about what happiness is; how they gained the values that they wanted their children to have were evaluated. A total of 157 mothers participated in this research. As a result of the quantitative findings of the research it has been determined that married mothers value family security and cleanliness the most,they value happiness and independence the least;on the other hand, single mothers attach importance to the value of an exciting life and ability the most, they value inner peace and responsibility the least. It has been determined that working mothers attach importance to wisdom and independence the most, and inner peace and responsibility the least; non-working mothers attach importance to the values of an exciting life and responsibility the most, and happiness and independence the least. Primary school graduated mothers considered achievement feeling and forgiving issues; high school graduated mothers considered happiness and responsibility, university graduated mothers considered happiness and forgiveness; master's/doctorate degrees graduated mothers considered national security and independence values as the most significant extent. Primary school graduated mothers considered joy and inner peace; high school graduated mothers considered wisdom and forgiveness; college graduated mothers considered wisdom and courage; master's/doctorate degrees graduated regarded the sense of achievement and responsibility as the least important. It has been determined that housewife mothers have the highest values of family security and ability, and the least values of inner peace and independence; self-employed mothers have the highest values of self-respect and integrity, and the least values of national security and responsibility; teacher mothers have the most pleasure and independence values, the least happiness and responsible values; the executive mothers give importance to the values of true friendship and responsibility the most, and the values of the world in peace and independence the least. The values in the Rokeach Values Inventory have been grouped within the framework of ethical approaches. As a result of the applied Chi-Square independence test, it was concluded that the level of importance given to the values by the participants differed according to their education and income status. As a result of the qualitative findings of the research; It was seen that the participants explained their understanding of happiness with various elements and it was concluded that they made a multi-dimensional evaluation. It has been determined that the majority of parents want to introduce globally accepted values to their children. In addition, it has been determined that there are parents who defend the continuity of the traditions that are dominant in the society. It was observed that some of the participants emphasized that their children should take into account the feelings of other individuals. It has been determined that there are participants who emphasize that moral rules are put in order to ensure social order, and it is concluded that mothers mostly find it important that their children should pass a lesson with their efforts. However, it was observed that the participants did not give answers for a single stage in Kohlberg's moral development approach, but could make decisions in accordance with more than one stage, and it was determined that the participants evaluated the events they were involved in in their moral decisions from various perspectives. In particular, it was observed that the participants defined moral actions as a traditional action and rationalized children's behaviors that could not be described as moral. In addition, it was determined that the participants stated that they would be a role model for their children in behaviors they wanted to teach and not and they want their children to defend the rights of individuals who are not like them in the face of differences and that they value their children's care about their friends.
Benzer Tezler
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- 4-6 yaş çocukların din eğitiminde ailelerin kullandıkları kaynaklar üzerine nitel bir araştırma
Başlık çevirisi yok
ZEYNEP KAYAR ARVASİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP KAYA
- Sosyolojik açıdan günümüz Sıbyan mektepleri (Rize ili örneği)
Sociological review of today's religious kindergarten schools(Example of Rize province)
TUBA KAYA
- Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin öz kontrol ve öz yönetim algılarının evlilik uyumuyla ve çocuklarının düzenleme becerileriyle ilişkisinin incelenmesi
An investigation of the relationship between the self control and self management perceptions of mothers with children in the preschool period and their marital adjustment and their children's self regulation skills
HÜSEYİNCAN KATILMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA TÜRKMEN
- Okul öncesi dönemde çocuğu olan annelerin duygu düzenleme becerileri ile çocukların duygularını ifade edebilme düzeylerinin incelenmesi
Examination of the emotion regulation skills of mothers who have children in the preschool period and the level of children's expressing their emotions
HALİME AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇankırı Karatekin ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN KAYTEZ