Depresyon hastalarında; Güven oyunu sırasındaki işlevsel beyin ağları arasındaki geçiş sürecinin sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması
The comparison that switching processes between functional brain networks in patients with depression with healthy controls during the trust game
- Tez No: 789084
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ SAFFET GÖNÜL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Sosyal biliş, kendimiz ve diğer insanlar hakkındaki bilgileri kullanarak kişiler arası süreçleri oluşturmak için kullandığımız beyin işlevlerini ifade eder. Depresyonda sıklıkla görülen kişilerarası ilişkiler ve diğer sosyal alanlardaki sorunlar sosyal bilişsel işlev kayıplarına işaret etmektedir. Her ne kadar bu belirtilerin depresyonun diğer belirtilerine ikincil geliştiği düşünülmüş ise de sosyal biliş patolojilerin, diğer çekirdek belirtilerin düzelmesinden sonra devam etmeleri nedeni ile süreklilik gösteren (trait) patolojiler olarak kabul edilmeye başlanmıştır. Depresyonda kişiler arası ilişki süreçlerinin altında yatan nöral sistemler hakkındaki bilgi kısıtlıdır. Çalışmalar sıklıkla tek bir beyin alanına veya sosyal ödül/kayıp/acı süreçleri gibi temel paradigmalara odaklanmıştır. Ancak sosyal etkileşim yüksek kognitif (ikinci ya da üçüncü dereceden) işlevlerdendir ve bu süreçlerde beyin ağları (network) rol oynamaktadır. Bu ağlardan bir tanesi de Varsayılan Durum Ağı (Default Mode Network- DMN) dır. Sağlıklı beyinlerde DMN içsel temsilleri oluşturur ve temsilleri kullanarak ileri bilişsel işlevleri gerçekleştirir. DMN içsel temsilleri oluştururken ilgili çevre uyaranlarını tarayarak sürekli olarak temsilin geçerliliğini sınar (prediction and correction). Eğer beklenen ve kabul edilen durumun geçerliliği bozulur ise DMN'de aktivite azalır ve diğer ağlar aktif hale gelir. Bu şekilde yüksek bilgi girişi sağlanabilir veya farklı bir işleve geçilebilir. Depresyondaki hastalarda DMN'de aktivite artışı olduğu gösterilmiştir. Depresyondaki olumsuz içsel temsilleri (değersiz kendilik, olumsuz çevre ve gelecek) ve yineleyen düşünceleri (ruminasyonların) değiştirmedeki sorunların aşırı DMN aktivitesi ve bu ağdaki anormal süreklilik ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Bu durumda ağlar arası geçiş bozulabilir. Ağların geçişini sağlayan faktörlerden bir tanesi beklenen ile gerçekleşen arasındaki farkın olması yani tahmin hatası (prediction error-PE) oluşmasıdır. Depresyonda PE basit ödül ödevlerinde incelenmiş, bazal ganglia ve orbitofrontal kortekste sorunlu çalıştığı gösterilmiştir. PE sadece ödül sisteminde değil sosyal bilişte de rol oynamaktadır ve ödül sistemine göre daha yaygın bir alanda PE sinyali üretilmektedir. Bununla beraber sosyal bilişteki pek çok alan DMN ile ilişkilidir ve sosyal biliş işlevleri gerçekleştirilirken DMN devreye girmektedir. Eğer depresyonda PE işlev bozukluğu diğer alanlarda (ödül sisteminde) olduğu gibi DMN işlevlerinde de anormal ise, patolojik kendilik (self) algısı ve değerlendirmesi, ruminasyon gibi temel depresif belirtilere yol açıyor olabilir. Bu düşünceden yola çıkarak depresyondaki hastaların DMN'deki patolojik PE sinyal üretimini araştırmak amacı ile bu çalışmayı planladık. Normal şartlarda değişen koşulların yaratması gereken PE sinyalinin; depresyon hastalarında aberran TPJ aktivasyonuna yol açacağı hipotezini test etmek istiyoruz. Anormal PE sinyali, DMN'den diğer ağlara geçişteki patoloji ve DMN'daki süreklilik ile ilişkili olabilir. DMN ile Belirginlik Ağı (Salience Network- SN) ve Dorsal Dikkat Ağı (Dorsal Attention Network- DAN) arasında geçişin sağlanması, ağlardaki kilit noktalarda güçlü PE sinyalleri ile olmaktadır. Sosyal PE'nin en güçlü izlendiği alan temporopariyetal kavşak (temporoparietal junction-TPJ) tır. Bu veriler ışığında ve TPJ'nin sosyal bilişte oynadığı rol de düşünüldüğünde sosyal durumlar sırasında TPJ'nin PE aracılığıyla ağ değişiminde rol oynadığı fikri çıkmıştır. TPJ'deki PE sinyali araştırabileceğimiz; fonksiyonel manyetik rezonans görüntülemede (fMRG) uygulanabilecek, hipotezimizi test edebilecek, oyun teorisine dayalı modifiye bir“Güven Oyunu”(trust game) hazırladık. Ödev, 60 denemeyi içeren ve birinci evrede katılımcıda pozitif güven duygusu oluşturacak şekilde yatırımlarına geri dönüş sağlayan (DMN aktif); ancak ikinci evrede bu ilişkinin negatife (SN ve DAN aktif) döndürecek şekilde kayba yol açacak şekilde işleyecektir. Üçüncü evrede yeniden güveni arttırıcı şekilde katılımcının yatırımlarına geri dönüş (DMN aktif) olacaktır. Her denemede PE değeri matematik modelleme ile her katılımcı için ayrı ayrı elde edilmiştir. Elde edilen PE değerleri genel linear modelde (GLM) her deneme için regrese edilerek, TPJ bölgelerinden oluşturulan mask ile analiz edilmiştir. Analizlerin sonucunda sosyal PE'nin depresyon ve kontrol grubunda rTPJ'de aktivasyon yarattığı, kontrollerde depresif bireylerden farklı olarak sağ aTPJ aktivasyonu da izlenmiştir. Gruplar arası fark yine GLM aracılığı ile bakılmış ve kontrol-depresyon olarak t test analizinde sağ pTPJ'de anlamlı sonuç elde edilmiştir. Depresyon grubunda matematiksel modelden elde edilen PE değerleri özellikle fMRG ödevinin ikinci setinde daha yüksek saptanmış ve görüntülemeden elde ettiğimiz bulguları desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Social cognition refers to the brain's functions to create interpersonal processes using information about ourselves and others. The loss of social cognitive functions is frequently seen in depression. Information about the neural systems underlying interpersonal relationships in depression is limited. Studies have focused either on a single brain area or key paradigms such as social reward/loss/pain processes. However, social interaction is a higher cognitive (second or third order) function, and brain networks play essential roles. One of these networks is the Default Mode Network (DMN). The DMN creates representations to perform advanced cognitive functions. While DMN is making internal representations, it constantly tests the validity of the representation by scanning the environmental stimuli (prediction and correction). If the validity of the expected and accepted state is broken, the DMN activity decreases and other networks become active. There is increased activity in DMN in depressed patients. The negative internal representations and ruminations in depression may be associated with excessive DMN activity and abnormal continuity. Thus, the transition between networks does not occur as expected. One factor that enables the networks to switch is the difference between the expected and the actual situation, the prediction error (PE). In depression, PE has been examined in reward tasks, and patients have problems in the basal ganglia and orbitofrontal cortex. PE also plays a role in social cognition and producing signals in a broader area. Moreover, many brain areas in social cognition are associated with DMN. Suppose PE dysfunction in depression constitutes the primary pathology in this DMN function as the reward system. We propose that abnormal PE signaling may be associated with pathology in transition from the DMN to other networks and persistence in the DMN. Switching between the DMN and the Salience Network (SN) and the Dorsal Attention Network (DAN) is achieved with a strong PE signal at key hubs. For social cognition PE is located in the temporoparietal junction (TPJ). Based on these data and considering that TPJ is involved in encoding social PE, TPJ might be a switcher between brain networks during social situations. We designed a modified trust game, which consists of 60 trials based on interpersonal trust, and requires the participant to predict the other player's behavior and make a decision as an fMRI assignment. We used a mathematical model for PE parameters. In the first phase of the game, the participant receives a return on investment that creates a positive sense of confidence (DMN active). In the second phase, this relationship will be negative (SN and DAN active). In the final phase, the participant will receive the returns on the investments that will increase the confidence again (DMN active). In each trial, related mathematical modeling has obtained PE values. Spatial coordinates for PE have obtained by regressing the PE values to the resulting state in contrast with the expected for each trial in GLM. Signal strength for PE in comparison between groups and the effect of game phases on them GLM. As a result of the analyzes, social PE caused activation at rTPJ in depression and control group, and right aTPJ activation was observed in the controls, unlike depressed individuals. The difference between the groups was again measured by GLM and a significant result was obtained at the right pTPJ in the t-test analysis as control-depression. In the depression group, the PE values obtained from the mathematical model were found to be higher, especially in the second set of the fMRI assignment, which supports the findings we obtained from imaging.
Benzer Tezler
- İnme hastalarında ilerleyici denge eğitimi ve oyun teknolojisi destekli denge eğitimi yöntemlerinin etkilerinin karşılaştırılması
A comparison of the effectiveness of progressive balance training and game technology based balance training approaches in patients with stroke
GÖZDE İYİGÜN
Doktora
Türkçe
2012
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonHacettepe ÜniversitesiFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL AKSU YILDIRIM
- Depresyon hastalarında olumlu ve olumsuz geri bildirimin benlik saygısı üzerine etkisi
The effect of positive and negative feedback on self-esteem in depression patients
NİLAY BİLGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SAFFET GÖNÜL
- Game theory and machine learning approach for treatment of some neurological brain disorders
Oyun teorisi ve makine öğrenimi yaklaşımı ile bazı nörolojik beyin bozukluklarının tedavisi
PARISA KHALEGHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBahçeşehir ÜniversitesiYapay Zeka Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ HAMİDOĞLU
DOÇ. DR. ÖMER MELİH GÜL
- Epilepsili hastalarda yaşam kalitesi ve sağlık bakım gereksinimlerinin değerlendirilmesi
Assessment of quality of life and health care needs in patients with epilepsy
MUKADDER MOLLAOĞLU
- Kalp yetersizliği olan yaşlı hastalarda inspiratuar kas eğitimi ve nintendo wii fit uygulamalarının etkinliği
The effectiveness of nintendo wii fit and inspiratory muscle training in older patients with heart failure
CİHAN KILIÇ
Doktora
Türkçe
2022
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaKardiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RENGİN DEMİR