Bilim merkezlerinde çalışan eğitmenlerin sağlık okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi
Determination of health literacy level of trainers working in science centers
- Tez No: 794846
- Danışmanlar: PROF. DR. HİKMET KATIRCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Biyoloji Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Sağlık okuryazarlığı düzeyi çeşitli alanları etkilemektedir. Bu alanlar; sağlık sistemi, eğitim sistemi, kültür ve toplum, sağlık sonuçları ve maliyetleridir. Toplumun sağlık seviyesinin yükselmesini sağlayacak olan sağlık okuryazarlığı kavramı fen bilimleri ile iç içe olan kurumlardan olan bilim merkezlerinde görev yapan öğrenciler tarafından davranış ve tutumları örnek alınabilen eğitmenler için de oldukça önemlidir. Bu çalışmanın amacı, bilim merkezlerinde çalışan eğitmenlerin sağlık okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmaya İstanbul ilinde bulunan Bayrampaşa Belediyesi Bilim Merkezi, Esenler Bilim ve Sanat Merkezi, Sultangazi Belediyesi Bilim Merkezi, Bağcılar Belediyesi Fuat Sezgin Bilim Merkezi, Sancaktepe Bilim ve Deney Merkezi, Bilim Üsküdar ve Pendik Belediyesi Bilim Merkezlerinde görev yapan 32 eğitmen katılmıştır. Bu araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Eğitmenlere çalışma hakkında bilgi verilmiş ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan eğitmenlerden demografik bilgileri alınmıştır. Araştırmanın yapılabilmesi için Etik Kurul onayı ve ölçeğin kullanım izni alınmıştır. Eğitmenlere“Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (TSOY 32)”uygulanmıştır. Verilerin istatistik analizi betimsel istatistikler kullanılarak ve SPSS 25.0 istatistik paket programı yardımıyla yapılmıştır. Buna göre, veriler değerlendirilirken betimsel istatistikler (yüzdelik, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır) ve normallik testleri yapılmıştır. Test sonuçlarına göre verilerin normal dağılım gösterdiği görülmüş olmasına rağmen araştırmaya katılan eğitmen sayısının düşük olması dolayısıyla normallik varsayımının karşılanamamasından dolayı T testi ve ANOVA testi yapılamamıştır. Çalışmada betimsel araştırmalarda sıklıkla kullanılan Nonparametrik analiz yöntemlerinden olan Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis testi ile analiz yapılmıştır. Sonuçlara göre, araştırmaya katılanların çoğunluğu 30-34 yaş arasındadır. Cinsiyete göre dağılıma bakıldığında çalışmaya katılanların %71,9'unu kadınlar, %28,1'ini erkekler oluşturmaktadır. Medeni duruma göre dağılıma bakıldığında %71,9'u evli, %28,1'i ise bekârdır. Eğitim düzeyine göre dağılım incelendiğinde çalışmaya katılan eğitmenlerin %43,8'i lisans mezunu, %12,5'i yüksek lisans öğrencisi, %34,4'ü yüksek lisans mezunu ve %9,4'ü doktora öğrencisidir. Eğitmenlerin“Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği”nden aldıkları toplam puan ortalamaları sosyodemografik özellikleri ile karşılaştırıldığında; yaş, cinsiyet, eğitim durumuna göre Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalamaları arasında istatiki açıdan anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (p>0.05). Eğitmenlerin“Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği”nden aldıkları puan ortalaması 34,95±9,76,“Tedavi ve Hizmet”Alt Boyutu puan ortalaması 33,48±10,85 ve“Hastalıklardan Korunma ve Sağlığın Geliştirilmesi”Alt Boyutu puan ortalaması 36,42±9,08 olarak belirlenmiştir. Sağlık Okuryazarlığı ölçümlerine göre araştırmaya katılan eğitmenlerin %18,8'i yetersiz sağlık okuryazarlığına, %31,3'ü sorunlu-sınırlı sağlık okuryazarlığına, %15,6'ı yeterli sağlık okuryazarlığına, %34,4'ü mükemmel sağlık okuryazarlığına sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; eğitmenlerin sağlık okuryazarlık düzeyinin geliştirilebilmesi için bu konuda daha fazla çalışma yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bu geliştirme işlemleri için, kişinin kendi çabası veya sağlık sektörünün çalışmalarının yanı sıra, farklı sektörlerin de bu ortak amacı paylaşması gerekmektedir. Yapılacak bu çalışmalarla eğitmenlerde (öğretmenlerde), hem kendi sağlıklarıyla ilgili farkındalık oluşturulması, hem de öğrencilerine örnek olabilecek sağlıklı yaşam davranışlarının geliştirilmesi sağlanabileceği gibi, uygun sağlık politikaları geliştirilmesine de katkı sağlanabilir.
Özet (Çeviri)
The level of health literacy affects various fields. These areas are; health system, education system, culture and society, health outcomes and costs. The concept of health literacy, which will increase the health level of the society, is also very important for educators whose behaviors and attitudes can be taken as an example by students working in science centers, which are among institutions intertwined with science. The aim of this study is to determine the health literacy levels of educators working in science centers. 32 instructors working in Bayrampaşa Municipality Science Center, Esenler Science and Art Center, Sultangazi Municipality Science Center, Bağcılar Municipality Fuat Sezgin Science Center, Sancaktepe Science and Experiment Center, Science Üsküdar and Pendik Municipality Science Centers participated in the research. Scanning model was used in this study. The trainers were informed about the study and demographic information was obtained from the trainers who volunteered to participate in the study. Ethics Committee approval and permission to use the scale were obtained in order to conduct the study.“Turkish Health Literacy Scale (TSOY 32)”was applied to the trainers. Statistical analysis of the data was made using descriptive statistics and with the help of SPSS 25.0 statistical package program. Accordingly, descriptive statistics (percentage, arithmetic mean and standard deviation values were calculated) and normality tests were performed while evaluating the data. Although it was seen that the data showed a normal distribution according to the test results, the T test and ANOVA test could not be performed because the number of instructors participating in the research was low and the normality assumption could not be met. In the study, analysis was made with Mann Whitney U test and Kruskal Wallis test, which are nonparametric analysis methods that are frequently used in descriptive research. According to the results, the majority of the participants in the study are between the ages of 30-34. Looking at the distribution by gender, 71.9% of the participants in the study are women and 28.1% are men. Looking at the distribution by marital status, 71.9% are married and 28.1% are single. When the distribution by education level is examined, 43.8% of the trainers participating in the study are undergraduate graduates, 12.5% are graduate students, 34.4% are graduate students and 9.4% are doctoral students. When the total mean scores of the trainers from the“Health Literacy Scale”were compared with their sociodemographic characteristics; It was determined that there was no statistically significant difference between the mean scores of the Turkish Health Literacy Scale according to age, gender, and educational status (p>0.05). The mean score of the trainers from the“Health Literacy Scale”is 34.95±9.76, the mean score of the“Treatment and Service”Sub-Dimension is 33.48±10.85, and the mean score of the“Prevention from Diseases and Health Promotion”Sub-dimension is 36.42± It was set at 9.08. According to Health Literacy measurements, 18.8% of the instructors participating in the research had insufficient health literacy, 31.3% had problematic-limited health literacy, 15.6% had adequate health literacy, and 34.4% had excellent health literacy determined. In conclusion; in order to improve the health literacy level of trainers, more studies are needed on this subject. For these development processes, apart from one's own effort or the work of the health sector, different sectors must share this common goal. With these studies, educators (teachers) can both create awareness about their own health and develop healthy life behaviors that can set an example for their students, as well as contribute to the development of appropriate health policies.
Benzer Tezler
- İş yükünün performans ve örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Isparta ilinde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan eğitmenler üzerine bir araştırma
The effect of workload on performance and organizational commitment: A research on educators working in special education and rehabilitation centers in Isparta province
MUSTAFA UZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH SOYSAL
- Kurumsal spor merkezi eğitmenlerinin mesleki canlılık, lider etkinliği, 112 öz kontrol ve öz yönetim açısından incelenmesi
Investigation of corporate sports centers instructorsin terms of professional vitality, leader effectiveness,self control and self management
FİLİZ NUR AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sağlık Kurumları YönetimiBartın ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ÇELEBİ
- Hemşirelerin işkoliklik, iş-yaşam dengesi ve tükenmişlik düzeylerini etkileyen etmenlerin ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi
Determination of factors affecting the workaholism, work-life balance and burnout levels of nurses and the relationships between them
EMİNE ÇERİBAŞ
Doktora
Türkçe
2022
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaHemşirelikte Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜLKÜ BAYKAL
- Dalış turizmi sektöründe cinsiyet ayrımcılığı ve cinsiyet ön yargısının betimlenmesi
Gender discrimination at the diving industry and description of the gender prejudice
MELTEM DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
SporMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHMAN KEPOĞLU