Çocukluk dönemi yaşantıları ile yetişkin iletişim becerileri arasındaki ilişki: Öz belirleme ve öz duyarlığın aracı rolü
The relationship between childhood experiences and adult communication skills: The mediating role of self-determination and self-compassion
- Tez No: 796352
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NUMAN TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn Tutumu, Ebeveyn Çatışması, İletişim, Öz Belirleme, Öz Duyarlık, Parental Styles, Parental Conflict, Communication, Self-Determination, Self-Compassion
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Çocukluk döneminde deneyimlenen yaşantılar ile kişilerarası ilişki dinamikleri arasındaki ilişki alanyazındaki birçok çalışmada vurgulanmıştır. Bu yüksek lisans tez çalışmasında ise yetişkin bireylerin iletişim becerileri ile çocukluk döneminde algılanan ebeveyn tutumu ve algılanan ebeveyn çatışması arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu ilişkide öz belirleme ve öz duyarlık yapılarının aracı rolleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Türkiye'de yaşayan 679 yetişkin katılımcı oluşturmuştur. Katılımcıların yaş aralığı 18 ile 64 arasında gerçekleşmiştir. Katılımcıların 504'ü kadın ve 174'ü erkektir. Ebeveyn çatışmasını ölçmek amacıyla Çocukların Algıladığı Evlilik Çatışması Ölçeği, ebeveyn tutumlarını ölçmek amacıyla Kısaltılmış Algılanan Ebeveyn Tutumları Ölçeği- Çocuk Formu kullanılmıştır. Katılımcılardan bu formları geçmişe yönelik doldurmaları istenmiştir. Temel Psikolojik İhtiyaçların Tatmini ve Engellenmesi Ölçeği katılımcıların öz-belirleme düzeylerini, Öz-Duyarlık Ölçeği katılımcıların öz-şefkatini ve İletişim Becerileri Ölçeği de onların iletişim becerilerini ölçmek için kullanılmıştır. Katılımcılardan bu formları güncel öz değerlendirmelerine ve iletişimlerine yönelik doldurmaları istenmiştir. Araştırmanın ölçekleri ile beraber aydınlatılmış onam formu ve demografik bilgi formu paylaşılmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde sıralı (hiyerarşik) çoklu regresyon analizi ve Spss Process 4.2 paket programı aracılık analizi - model 4 (Hayes, 2013) kullanılmıştır. Sıralı çoklu regresyon analizi iki adımda gerçekleşmiştir. İlk adımda çocuklukta algılanan ebeveyn tutumunun ve ebeveynler arası çatışmanın iletişim becerilerini yordayıcı etkisi incelenmiş ve anlamlı bulunmuştur. İkinci adımda ise algılanan ebeveyn tutumu ve ebeveyn çatışmasına ek olarak öz belirleme ve öz duyarlık analize dâhil edilmiştir. Tüm değişkenlerin birlikte iletişim becerisini yordayıcı etkisi incelenmiş ve anlamlı katkılarının olduğu görülmüştür. İkinci adımda öz belirleme ve öz duyarlık değişkenlerinin dâhil edilmesiyle beraber, iletişim becerilerinin açıklanma varyansının (ilk adıma göre) arttığı sonucuna ulaşılmıştır. Hayes tarafından geliştirilen aracı değişken analizi yapılırken, incelenen yapıların bireysel etkilerini görebilmek amacıyla değişkenler üzerinden analizler ayrı ayrı yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, algılanan ebeveynler arası çatışma, reddedici ebeveyn tutumu, duygusal yakın ebeveyn tutumu ve aşırı koruyucu ebeveyn tutumu ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Bununla beraber, bu ilişki üzerinde öz belirlemenin ve öz duyarlığın aracı rolü istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında, öz-duyarlığın ve öz belirlemenin geçmişte deneyimlenen ebeveyn davranışlarının yetişkin iletişim becerileri ile olası olumsuz ilişkisini hafifletmede kullanılabileceği düşünülmüştür. Sonuçlar alanyazındaki araştırmalar dikkate alınarak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The relationship of perceived parental behaviors in childhood with individuals' interpersonal relationship dynamics has been widely studied. The present thesis aims to examine the relationship of adults' communication skills with their childhood parental experiences through the hypothesized mediator variables of self-determination and self-compassion. The sample of the study consisted of 679 adult participants living in Turkiye. There were 504 women and 174 men in the sample, whose age ranged from 18 year to 64 years. The parental styles and parental conflicts were used as the proxy measure of childhood experiences. The Children's Perceptions of Interparental Conflict Scale was used to measure parental conflicts and the Turkish Form of the S-EMBU for Children was used to measure parental styles. Participants filled out these measures retrospectively to assess their childhood experiences. The Basic Psychological Needs Satisfaction and Frustration Scale was used to measure their self-determination. The Self-Compassion Scale was used to measure their self-compassion. Lastly, the Communication Skills Scale was used to measure their communication skills. Hierarchical Multiple Regression Analysis and Spss (Process Models) 4.2 Package Program Mediation Analysis- Model 4 (Hayes, 2013) were used in testing the research hypotheses. Hierarchical multiple regression analysis was carried out in two steps. In the first step, the predictive effect of parental attitude and interparental conflict perceived in childhood on communication skills was examined and found to be significant. In the second step, in addition to perceived parental attitude and perceived parental conflict, self-determination and self-sensitivity were included in the analysis. The predictive effect of all variables on communication skills together was examined and it was seen that they had significant contributions. It was concluded that with the inclusion of self-determination and self-sensitivity variables in the second step, the variance of disclosure of communication skills (compared to the first step) increased. While conducting the mediator variable analysis developed by Hayes, analyzes were made on the variables separately in order to see the individual effects of the examined structures. According to the results of the analysis, the relationship between perceived interparental conflict, rejecting parental attitude, emotionally close parental attitude, overprotective parental attitude and communication skills was found to be statistically significant. However, the mediating role of self-determination and self-sensitivity on this relationship was found to be statistically significant. According to the findings, the relationship between the sub-dimensions of childhood experiences (e.g., parental styles and conflicts) and communication skills was statistically significant. However, the mediating role of the sub-dimensions of self-determination and self-sensitivity in this relationship was found to be statistically significant. The findings were discussed drawing from the results in literature.
Benzer Tezler
- Çocukluk dönemi bağlanma stilleriyle yetişkinlik dönemi iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Infant attachment styles on adult communi̇cati̇on
NİHAL GÖZDE SUBAŞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KAZAN
- Çocukluk dönemi duygusal istismar yaşantıları ve kendinden memnun olma arasındaki ilişkide öz-şefkat ve öz-eleştirel ruminasyonun aracılık rolü
The mediating role of self-compassion and self-critical rumination in the relationship between childhood emotional abuse experiences and self-satisfaction
ZELİHA GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE REZAN ÇEÇEN EROĞUL
- Çocukluk dönemi örselenme yaşantılarının yetişkin bağlanma stilleri ve Tanrı'ya bağlanma stilleri üzerindeki etkisi
The effect of childhood brush experiences on adult attachment styles and attachment to god
FURKAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinKastamonu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM GÜLMEZ
- Genç yetişkinlerde şiddet içeren ve içermeyen suç davranışları ile çocukluk çağı travmaları ve kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationship between violent and nonviolent offending behaviours with childhood traumas and personality traits in young adults
MERVE KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Çocukluk dönemi cinsel ve fiziksel istismar belirten kadınların yetişkin yaşam uyumları
The adulthood adaptation of women who experienced childhood sexual and physical abuse
IRMAK ODABAŞ