Okul öncesi öğrencilerine yönelik pozitif psikoloji temelli müdahale programının etkililiği
Effectiveness of a positive psychology based intervention program to among pre-school students
- Tez No: 804322
- Danışmanlar: PROF. DR. ASLI UZ BAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Pozitif Psikoloji, Pozitif Eğitim, Okul Öncesi, Positive Psychology, Positive Education, Pre-school
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 429
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, araştırma kapsamında geliştirilen ve uygulanan pozitif psikoloji temelli bir müdahale programının okul öncesi öğrencilerinin iyi oluşlarına, sosyal, duygusal ve akademik becerilerine etkisini test etmek ile programının etkililiğine yönelik öğretmenlerin görüşlerini almaktır. Materyal ve Metot: Bu amaçla Mutlu Çocuklar Eğitim Programı (MÇEP) ve Mutlu Çocuklar Eğitimi Öğretmen Programı (MÇEÖP) geliştirilmiş, uygulanmış ve etkisi test edilmiştir. Araştırmada karma yöntem deseni kullanılmış, nicel ve nitel veriler toplanmıştır. Nicel veriler öğrenci, öğretmen ve ebeveynlerinden elde edilmiştir. Öğrenciler için Türkçe'ye uyarlanan PANAS-C: Çocuklar İçin Kısa Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği ve OHD: Okul Hakkındaki Duygular Ölçeği uygulanmıştır. Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği, Öğrenci-Öğretmen İlişki Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal-Duygusal Beceriler ve Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği öğretmenlere uygulanmak üzere kullanılmıştır. Ebeveynlere kişisel bilgiler formu ve Karakter Güçleri Envanteri Erken Çocukluk Formu uygulanmıştır. Ayrıca Türkçe'ye uyarlanan PANAS-C-P: Çocuklar İçin 9 Maddeli Pozitif ve Negatif Duygu Listesi Ebeveyn Formu uygulanmıştır. Öğretmenlerden program öncesi ve program sonrası nitel veriler toplanmıştır. Deneysel müdahale işlemi 2021-2022 Eğitim Öğretim Yılı'nın birinci döneminde İzmir İli'nde bulunan bir okul öncesi kurumunda gerçekleştirilmiştir. Deney grubunda 40 ve kontrol grubunda 42 öğrenci katılımcı olmuştur. Nicel veriler ön-test, son-test ve izleme ölçümlerden elde edilmiştir. Nitel veriler öğretmen ve yöneticilerden deneysel müdahale öncesi (n=6) ve deneysel müdahale sonrasında (n=4) toplanmıştır. Nicel verilerin çözümlenmesi için betimsel istatistikler, bağımsız örneklemler için t-testi ve tekrarlı ölçümler için ANOVA teknikleri kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizi yapılmıştır. Bulgular: Hem çocuk hem de ebeveyn ölçümlerinde öğrencilerin pozitif duygu puanlarında artış yaşandığı ve iki ay sonrasında da bu artışın korunduğu görülmüştür. Ancak öğrencilerin negatif duyguları hem öğrenci hem de ebeveyn ölçümlerinde bir azalma göstermemiştir. Öğrencilerin sosyal becerileri, olumlu öğrenci-öğretmen ilişkileri, Türkçe becerileri, duygu tanıma/duygu ifade etme, öz-düzenleme ve sosyal yetkinlikleri ile kişilerarası ve entelektüel güçleri artış göstermiş ve bu artışlar izleme ölçümünde korunmuştur. Ancak empati ve matematik becerileri ile ölçülülük ve aşkınlık güçleri için bu artış tespit edilmemiştir. Deneysel müdahale önce ve sonrasında toplanan nitel verilerin bulguları ise karşılaştırılarak incelenmiştir. İlk nitel veriler doğrultusunda öğretmenlerin pozitif psikoloji ve pozitif eğitim bilgilerinin yetersiz olduğu görülürken, deneysel müdahale sonrasında bu kavramlar hakkında bilgilerinin oluştuğu görülmüştür. Deneysel müdahale öncesi elde edilen nitel veriler için öğretmenler çocukların mutluluk, iyi oluş ve karakter güçleri çalışmalarına ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir. Program sonrasında MÇEP'nın bu ihtiyacı karşıladığını bildirmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin olumlu duygularını arttırma ve karakter güçleri hakkında farkındalık kazandırma açısından faydalı bir program olarak bildirilmiştir. Sonuç: Pozitif psikoloji müdahale programı olarak MÇEÖP ve MÇEP'nın bu araştırmanın amacı doğrultusunda katkı sağladığı söylenebilir. Nitel ve Nicel bulgulara ait sonuçlar deneysel müdahalenin öğrencilerin iyi oluşlarına, sosyal, duygusal ve akademik becerilerine olumlu etki ettiği yönünde görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The purpose of this research is to test the effect of a positive psychology-based intervention program developed and implemented on the well-being, social, emotional and academic skills of preschool students and to get the opinions of teachers about the effectiveness of the program. Material and Method: To full fill this purpose, the Happy Children Education Program (MÇEP) and the Happy Children Education Teacher Program (MÇEÖP) were developed, implemented and their effects were tested. Mixed method design was used in the research, and quantitative and qualitative data were collected. Quantitative data were obtained from students, teachers and parents. PANAS-C: Positive and Negative Affect Schedule for Children and OHD: Feelings About School Measure, which were adapted into Turkish, were applied to students. Social Skills Evaluation Scale, Student-Teacher Relationship Scale and Social-Emotional Assets and Resiliency Scale for Preschool were applied to teachers. Personal information form and Character Strengths Inventory Early Childhood Form were applied to the parents. In addition, the PANASC-P: The Parent Version of the 9-Item Positive and Negative Affect Schedule for Children, which was adapted into Turkish, was also applied. Qualitative data were collected from teachers before and after the program. Experimental intervention was carried out in a pre-school institution in Izmir in the first semester of the 2021-2022 Academic Year. There were 40 students in the experimental group and 42 students in the control group. Quantitative data were obtained from pre-test, post-test and follow-up measurements. Qualitative data were collected from teachers and administrators before the experimental intervention (n=6) and after the experimental intervention (n=4). In the analysis of quantitative data, descriptive statistics were calculated, with t-test for independent samples and ANOVA techniques for repeated measures. Content analysis was carried out during the analysis process of qualitative data. Results: In both child and parent measurements, it was observed that the positive emotion scores of the students increased and this increase was maintained after two months. Neverthless, students' negative emotions did not decrease in both student and parent measures. Students' social skills, positive student-teacher relationships, Turkish skills, emotion recognition/expression, self-regulation and social competencies, and interpersonal and intellectual strengths increased and these increases were maintained in the follow-up measurement. However, this increase was not detected for empathy and math skills, and for the powers of temperance and transcendence. The findings of the qualitative data collected before and after the experimental intervention were examined and compared. In line with the first qualitative data, it was observed that the teachers' positive psychology and positive education knowledge were insufficient, but after the experimental intervention, their knowledge about these concepts was formed. For the qualitative data obtained before the experimental intervention, the teachers stated that the children needed to study happiness, well-being and character strengths. After the program, they reported that the MÇEP met this need. It has also been reported as a useful program in terms of increasing students' positive emotions and raising awareness about their character strengths. Conclusion: It can be said that MCEÖP and MCEP as a positive psychology intervention program contributed to the purpose of this study. The results of the qualitative and quantitative findings show that the experimental intervention has a positive effect on students' well-being, social, emotional and academic skills.
Benzer Tezler
- Are women and men's atypical educational choices punished? gender system justification, ambivalent sexism, and precarious manhood
Kadın ve erkeklerin atipik eğitim seçimleri cezalandırılır mı? cinsiyetçi sistemi meşrulaştırma, çelişik duygulu cinsiyetçilik ve kırılgan erkeklik
ABDULKADİR KUZLAK
Doktora
İngilizce
2019
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY SAKALLI UĞURLU
- İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi
The relationship between emotional intelligence and satisfaction with life levels of students who goes on to 6., 7., 8. grade
SÜMEYRA KIRTIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. FATMA EBRU İKİZ
- Üstün zekalı ve özel yetenekli öğrencilerde sosyal duygusal öğrenme becerilerinin yordayıcısı olarak üst bilişsel farkındalık
Metacognitive awareness as a predictor of social emotional learning skills in gifted and talented students
ZEYNEP YAZGI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NÜKET AFAT
- Eğitim fakültesi 1. sınıf öğrencilerinin uzaktan eğitime ilişkin tutumları ile İngilizce dersine ilişkin tutumları arasındaki ilişki
The relationship between education faculty freshmen students' attitudes towards distance education and towards English course
RAMAZAN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVİLAY YILDIZ
- Dindarlık ve yaratıcı kişilik ilişkisi: İnönü Üniversitesi örneği
Relationship between religious and creative personality: The case of İnönü University
KÜBRA PERÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ARSLAN