Cross-cultural investigation of measurement invariance and item bias: Turkish and US samples in the World Values Survey
Ölçme değişmezliği ve madde yanlılığının kültürlerarası incelenmesi: Dünya Değerler Araştırması Türkiye ve Amerika örneklemleri
- Tez No: 808258
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLAL SAMBUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Değişen madde fonksiyonu, Dünya Değerler Araştırması, Kültürlerarası psikoloji, Madde yanlılığı, Ölçme değişmezliği, Cross-cultural psychology, Differential item functioning, Item bias, Measurement invariance, World Values Survey
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 175
Özet
Mevcut tezin dört temel amacı vardır. Bunlardan ilki Dünya Değerler Araştırmasının altıncı döngüsünde yer alan alt ölçeklerin Türk ve Amerikan örneklemlerinde ölçme değişmezliği gösterip göstermediğini belirlemektir. Türk gruba ait örneklem büyüklüğü 1071 iken Amerikan gruba ait örneklem büyüklüğü 1916'dır. Çalışma üç alt ölçek üzerinde yürütülmüştür: (1) yaşlılara yönelik olumsuz tutum, (2) cinsiyet eşitsizliği ve (3) yıkıcı siyasi eylemlerde bulunma eğilimi. Alt ölçeklerde sırasıyla dört, beş ve beş madde yer almaktadır. Öncelikle, seçilen alt ölçeklerin tek boyutlu yapısının doğrulanıp doğrulanmadığını incelemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmış ve alt ölçeklerin tek boyutlu yapısının doğrulandığı ortaya konulmuştur. Çalışmanın birinci amacıyla uyumlu olacak şekilde çoklu-grup doğrulayıcı faktör analizi kullanılmış ve analiz sonucunda NATE ve SPA alt ölçeklerinin Türk ve Amerikan örneklemleri arasında metrik düzeyde ölçme değişmezliği gösterdiği, GI alt ölçeğinin ise biçimsel düzeyde ölçme değişmezliği gösterdiği ortaya konulmuştur. Bu tezin ikinci amacı ilgili alt ölçeklerde yer alan maddelerin Türk ve Amerikan örneklemleri arasında DMF gösterip göstermediğini belirlemektir. Bu kapsamda, iki farklı DMF belirleme yöntemi kullanılmıştır: (1) SIBTEST, (2) IRTLRDIF. SIBTEST tekniğine göre NATE alt ölçeğinde bulunan dört maddenin üçü, IRTLRDIF yöntemine göre ise dört maddenin tümü C düzeyinde DMF göstermiştir. GI alt ölçeğinde bulunan beş maddenin dördü SIBTEST tekniğine göre C düzeyinde DMF'li olarak etiketlenirken, IRTLRDIF tekniğine göre beş maddenin hepsi C düzeyinde DMF'li olarak etiketlenmiştir. Son olarak, SPA alt ölçeğinde yer alan beş maddenin üçü, SIBTEST tekniğine göre C düzeyinde DMF'li olarak etiketlenirken, IRTLRDIF yöntemine göre bütün maddeler DMF'li olarak (dördü C düzeyinde biri ise B düzeyinde) etiketlenmiştir. Bu sonuçlar, alt ölçeklerde yer alan hemen hemen bütün maddelerin Türk ve Amerikan kültürlerinde farklı şekilde çalıştığını yani eş değer olmadığını göstermektedir. Bu tezin üçüncü amacı, ilgili üç alt ölçekte DMF gösterdiği belirlenen maddelerin gerçekten de yanlı olup olmadığını uzman görüşleri yoluyla belirlemektir. Bu kapsamda hem bir odak grup görüşmesi hem de bireysel görüşmeler yapılmıştır. Uzman görüşleri bazı maddelerin kültüre bağımlı olduğunu ve yanlılık gösterebileceğini ortaya koymaktadır. Madde yanlılığının nedenleri; çevirinin niteliksiz olması, kültürel farklılıklara bağlı olarak maddelerin her iki kültürde aynı anlama gelmemesi, maddelere fazladan kelimelerin eklenmesi veya bazı kelimelerin maddelerden çıkarılması, yalnızca belli bir kültüre özgü olabilecek kavramların kullanımı. Çalışmanın dördüncü ve son amacı, NATE, GI ve SPA puanlarının yordayıcılarını belirlemektir. Bu amaca ulaşmak için Türk ve Amerikan örneklemleri için ayrı ayrı MLR analizi gerçekleştirilmiştir. İlgili puanların yordanmasına ilişkin MLR analizleri için yordayıcı havuzunda yaş, HEL, EPV, OSV, RC ve PS puanları yer almaktadır. MLR sonuçlarına göre NATE puanlarını Türk örnekleminde PS, EPV ve RC değişkenlerinin; Amerikan örnekleminde ise yaş, OSV ve RC puanlarının manidar bir şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. GI puanlarını Türk örnekleminde EPV, PS ve HEL değişkenlerinin; Amerikan örnekleminde ise yaş ve EPV değişkenlerinin manidar bir şekilde yordadığı bulgusuna ulaşılmıştır. Son olarak SPA puanlarını Türk örnekleminde OSV, EPV, RC, HEL ve PS yordayıcılarının; Amerikan örnekleminde ise EPV, HEL ve PS yordayıcılarının manidar bir biçimde yordadığı ortaya konulmuştur. Ölçme değişmezliği, DMF analizleri ve madde yanlılığı çalışmalarından elde edilen bulgulara dayalı olarak; kültürlerarası araştırmalarda yapılan test uyarlama çalışmalarının titizlikle gerçekleştirilmesi ve kültürlerarası çalışmalardan elde edilen bulgulara dayalı olarak yapılan karşılaştırmaların ve yorumların temkinli bir şekilde yapılması önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of the current dissertation is four-fold. The first aim was to test if the subscales within the WVS wave six, hold measurement invariance across Turkish and US samples. The sample size for the Turkish group was 1071 and the sample size for the US group was 1916. Within the study, three subscales were selected: (1) negative attitude towards the elderly, (2) gender inequality, and (3) subversive political action. There were four, five, and five items in the subscales respectively. First of all, CFA was conducted to examine if the unidimensional structure of the subscales was confirmed. The CFA results showed that the unidimensional structure of the subscales was confirmed. Multi-group confirmatory factor analysis was performed in line with the first aim and was found out that the subscales, NATE and SPA, hold measurement invariance at the metric level while GI holds measurement invariance at the configural level across Turkish and US samples. The second aim of this dissertation was to examine the items within the subscales in terms of DIF across Turkish and US samples. Two different DIF techniques were used to reach this aim: (1) SIBTEST and (2) IRTLRDIF. SIBTEST tagged three out of four items at C level with DIF in NATE while IRTLRDIF tagged all four items with DIF in NATE. SIBTEST tagged four items out of five items at C level with DIF in GI while IRTLRDIF tagged all five items with DIF at C level in GI. Lastly, it was discovered that three items out of five items in SPA displayed DIF at C level according to SIBTEST while all five items displayed DIF (one item is at B level and four items are at C level) according to IRTLRDIF. The results indicate that almost all of the items in the three subscales differentially operate in Turkish and US cultures and the items are not equivalent across Turkish and US cultures. The third aim was to collect expert views in order to investigate if the items tagged with DIF in these three subscales are really biased. For this purpose, both a focus group interview and individual interviews were conducted. The expert views indicate that some items are biased and culturally dependent. The causes of item bias are poor translation, the differential meaning of the items in both cultures because of cultural differences, adding or removing some terms or concepts in test adaptation, and the use of concepts which are specific to one culture. The fourth aim was to detect the predictors of NATE, GI, and SPA. To satisfy this aim, MLR was run for Turkish and US samples separately. The pool of predictors was age, HEL, EPV, OSV, RC, and PS scores. The MLR results indicate that PS, EPV, and RC significantly predict NATE scores for the Turkish sample while age, OSV, and RC significantly predict NATE scores for the US sample. EPV, PS, and HEL significantly predict GI scores for the Turkish sample whereas age and EPV significantly predict GI scores for the American sample. OSV, EPV, RC, HEL, and PS significantly predict SPA scores for the Turkish sample while EPV, HEL, PS, and age significantly predict SPA scores for the US sample. Based on the findings from measurement invariance, DIF, and item bias studies; it might be recommended that the crosscultural researchers be careful and cautious in adapting cross-cultural tests and making comparisons at the end of cross-cultural studies.
Benzer Tezler
- Kültürlerarası ölçme değişmezliğinin faktör analitik örtük sınıf ve MTK modelleriyle incelenmesi: TIMSS 2019 Matematik Öğrenmeyi Sevme Ölçeği örneği
Investigation of intercultural measurement invariance with factor analytical latent class and IRT models: TIMSS 2019 Students Like Learn Mathematics Scale example
FATMA COŞKUN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİDE DENİZ GÜLLEROĞLU
- The mother-child relationship and child behaviour: A comparison of Turkish and English families
Başlık çevirisi yok
BERNA AYTAÇ
- Belirsizlik algısı ve anksiyete ilişkisinde temel psikolojik ihtiyaçların rolünün değer yönelimleri bağlamında incelenmesi
Investigation of the role of basic psychological needs in the relationship between perception of uncertainty and anxiety in the context of value orientations
AYBİKE ÇAVDAR
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİ BOYACIOĞLU BAL
- Tuvalet alışkanlıkları profili ölçeği-revize versiyon'un türkçe geçerlik ve güvenilirliğinin ergoterapi perspektifinden araştırılması
Investigation of the turkish validity and reliability of the toileting habits profile questionnaire-revised from an occupational therapy perspective
CANSU TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASQAROVA
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYMEN BALIKÇI
- Evaluation of English language teaching departments of Turkish and iranian universities in terms of politeness strategies with reference to requests
Evaluation of English language teaching departments of Turkish and Iranian universities in terms of politeness strategies with referenceto request
MARYAM RAFİEYAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2006
İngiliz Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL ÇAKIR