Zum phantastischen in der Deutschsprachigen und Türkischen kinderliteratur
Almanca konuşulan batı Avrupa ülkeleri ve Türkiye'deki çocuk edebiyatında fantastik öğeler
- Tez No: 81805
- Danışmanlar: PROF. NURAN ÖZYER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Almanca
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
u TÜRKÇE ÖZET Fantastik motifler taşıyan eserler 60'lı ve 70'li yıllarda ilk kez Amerika ve İngiltere'de kitle edebiyatı olarak değerlendirilmiştir. Oysa günümüzde bu tür eserlere, özellikle çocuk edebiyatı alanında sıkça rastlamak mümkün. Bu çalışmada farklı sosyo kültürel yapıya sahip almanca konuşulan Batı Avrupa ülkelerindeki ve Türkiye'deki günümüz çocuk edebiyatında fantastik öğelerin yerinin irdelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın birinci bölümünde fantastik çocuk edebiyatının doğuşunu, Avrupa, Almanya ve Türkiye'deki tarihsel gelişimini saptadık. Özellikle masal ve bilim kurgu türleriyle sıkça karıştırılan fantastik anlatıların bu belirtilen türlerle arasındaki farkı ve kendine özgü tanımı ile ilgili genel bir bakış sunduk. Bunu gerçekleştirirken Roger Caillois, George Mac Donalds, Anna Krüger ve Ruth Koch gibi pek çok yazarın fantastik anlatıların sınırlarını belirleyen kuramsal görüşlerine yer verdik. Çalışmanın ikinci bölümünde, fantastik çocuk anlatılarının kurgusunu ve sıklıkla kullanılan motiflerini belirleyip bunların anlatıdaki işlevini irdelemeye çalıştık. Gerhard Haas, Wolfgang MeiBner ve Dorothee Girndt-Dannanberg'in fantastik motifler ve bunların işlevleri hakkındaki çeşitli kuramsal tespitleri çalışmamızın bu aşamasında birer temel taşı niteliğini kazanmıştır. Özellikle fantastik çocuk anlatılarında sıkça kullanılan“Seyahat”motifinin kullanım biçimini ve anlatıdaki işlevini belirtmeye özen gösterdik. Bu motif başka diyarlara ve zamanlara yapılan bir yolculuk olabileceği gibi,kişinin kendi iç dünyasına, kendi özüne yaptığı ruhsal bir yolculuk da olabilmektedir. Bundan dolayıdır ki fantastik motiflerin kurgudaki kullanım yerine ve biçimine göre birbirinden farklı işlevleri bulunmaktadır.m Çalışmamızın üçüncü bölümünde ise Christine Nöstlinger'in“Konrad, Konserve Kutusundan Çıkan Çocuk”, Janosch'un“Sen Bir Kızıldereüsin Hannes”, Ayla Kutlu'nun“Uzay Güzeli”ve Ahmet Tural'ın“Kuyudaki Işık”isimli çocuk kitaplarını, fantastik çocuk edebiyatının genel kuramsal kurgusu doğrultusunda metinanaüzi (werkimmanent) yöntemiyle incelemeye, aralarındaki fark ve benzerlikleri ortaya koymaya çalıştık. Bu çalışmamızın sonucunda kökü mitoslara, efsanelere ve masallara dayanan fantastik çocuk edebiyatının, Batı Avrupa ve Almanya'ya karşın Türkiye'de henüz yeni filizlenen bir oluşum süreci içerisinde olduğunu saptadık. Almanya'da çocuk edebiyatında ayrı bir dal oluşturan bu tür eserler, Türkiye'de halen bilim kurgu ve masal öğelerini taşımakta ve bu türlerin içerisinde değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
IV ZUSAMMENFASSUNG“Phantasie”und“Kindheit sind zwei Begriffe, die eng miteinander in Beziehung stehen. Jeder Erwachsener war einmal ein Kind, das eigene Phantasien hatte. Die Erwachsenen von heute waren in der damaligen Zeit, als sie noch ein Kind gewesen waren, von Marchen, in denen fliegende Drachen, Hexen oder Feen vorkommen, geprâgt. Kinder von heute dagegen sind sich so bewupt, dap sie ihre Phantasien nach den realen Lebensbedingungen orientieren. Die mârchenhafte Sruktur ”Es war einmal...“ entspricht nicht mehr der Vorstellung der gegenwartigen Kinder. Heutzutage bestehen Kinder mehr fur Erzâhlungen, in denen ihre Phantasien mit dem Srukturmerkmal ”Es ist gerade...“ dargestellt werden. In diesem Zusammenhang ist die gegenwartige phantastische Kinderliteratur von groPer Bedeutung. Sie zeigt eine andere Tendenz als das Mârchen und der Sciene-fıction Erzâhlung. In dieser Hinsicht haben wir im ersten Schritt der Arbeit versucht, eine Begriffsbestimrnung von der phantastischen Kinderliteratur zu machen, wobei wir die entwicklungshistorische Betrachtung der phantastischen Kinderliteratur in acht genommen haben. Die phantastische Kinderliteratur hat ihre eigene Struktur, Motive und Funktion, die das Gesamtbild der phantastischen Kinderbücher spiegeln. Somit war im zweiten Schritt der Arbeit fur uns wichtig, diese Eigenschaften der phantastischen Kinderliteratur festzustellen.im Rahmen der vorliegenden Arbeit wurden unterschiedliche Motive, Funktionen und Strukturmerkmale festgestellt. Insbesondere waren die theoretischen Ansâtze von Gerhard Haas, Roger Caillois, Wolfgang Meipner u.a. grundlegend ftir diesen Abschnitt der Arbeit. im nâchsten Abschnitt wurden anhand der obengenannten Kriterien vier Werke aus der deutschsprachigen und türkischen Kinderüteratur analysiert ”Konrad oder das Kind aus der Konservenbüchse“ von Christine Nöstlinger, ”Du bist ein Indianer, Hannes“, von Janosch, ”Uzay Güzeli“ von Ayla Çınaroğlu und ”Kuyudaki Işık" von Ahmet Tural, sind die Werke, die zum Gegenstand dieser Arbeit wurden. Mit der vorliegenden Arbeit wurde beabsichtigt, mit einer werkimmanten Untersuchngsmethode den Stand der türkischen und deutschsprachigen phantastischen Kinderüteratur festzustellen und sie miteinander zu vergleichen. In Deutschland wird die phantastische Kinderüteratur, als eine eigene Disziplin angesehen, wobei dies in der Türkei leider nicht der Faü ist. Weiterhin wurde festgestellt, dap die phantastischen Kinderbücher in der Türkei, im Gegensatz zu dem phantastischen Kinderbüchern in Deutschland, anzahlmâpig nicht so stark vertreten sind, da in der türkischen Kinderüteratur vielmehr die realistische DarsteUungsweise bevorzugt wird. Die Mehrzahl der Autoren verfassen didaktische Kinderbücher und halten sich an realistischen Normen fest, da sie meinen, die phantastische Struktur der Erzâhlung wurde dem Kind die Auffassung der realen Welt zerstören. Die anzahlmâpig gering vertretenen phantastischen Kinderbücher in der türkischen Kinderüteratur lassen' hoffen, dap die phantastische Kinderüteratur in nâchster Zukunft eine eigenstandige Disziplin werden wird.
Benzer Tezler
- Yazın eğitiminde çocuk ve gençlik yazını
Başlık çevirisi yok
SELAHATTİN DİLDÜZGÜN
Doktora
Türkçe
1994
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA İPŞİROĞLU
- Die Kinder in der Kinderliteratur in Deutschland und in der Türkei und ihre soziale widerspiegelung in den Werken Erich Kastner's und Muzaffer İzgü's
Alman ve Türk çocuk yazınında çocuklar ve Eich Kastner ile Muzaffer İzgü'nün eserlerinde toplumsal açıdan yansıtılmaları
CAFER KOYUN
Doktora
Almanca
1998
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE DOĞAN
- Barbara Frischmuth ve Bilge Karasu'nun eserlerinde rüya-kurmaca ilişkisi
Başlık çevirisi yok
ŞÜKRÜ ÇORLU
- Zum wesen und zur funktion von werbeplakaten und geschäftsnamen in Deutschland und der Türkei
Almanya ve Türkiye?deki reklam afişleri ve işyerleri isimlerinin yapıları ve işlevleri
MUTLU ER
Doktora
Almanca
2011
ReklamcılıkHacettepe ÜniversitesiAlman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YAŞAR SAĞLAM