Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların yürütücü işlev becerileri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between executive function skills and motivation levels of children attending preschool education institutions
- Tez No: 821313
- Danışmanlar: PROF. DR. HACER ELİF DAĞLIOĞLU, DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE DAĞLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Bu çalışma, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların yürütücü işlev becerileri ile motivasyon düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi ve çocukların yürütücü işlev becerileri ile motivasyonları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında Sivas il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi bağımsız anaokulu ve ilkokul bünyesindeki anasınıflarına devam eden 48-72 ay aralığında, her sınıftan öğretmenin normal gelişim gösterdiğini belirttiği en fazla 2 kız çocuk ile 2 erkek çocuk olmak üzere 112'si kız ve 112'si erkek toplam 224 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen 'Aile Bilgi Formu', 'Çocukluk Dönemi Yönetici İşlevler Envanteri (ÇDYİE)' ve 'Okul Öncesi Çocuklar İçin Motivasyon Ölçeği (DMQ18)' kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 23 paket programından faydalanılmıştır. Yapılan Kolmogorov-Smirnov testi sonucunda ÇDYİE ve DMQ18 ölçeklerinden alınan puanların normal dağılım göstermediği görülmüş (p>0.05) ve veri analizinde non-parametrik testlerden Kruskal Wallis H ve Mann Whitney U testleri kullanılmıştır. Çocukların yürütücü işlev becerileri (ÇDYİE) alt boyutları puan ortalamaları ile motivasyon (DMQ18) alt boyutları puan ortalamaları arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere ise Spearman sıra farkları korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Elde edilen bulgularda çocukların yürütücü işlev becerilerinin hem çalışan bellek hem de ketleyici kontrol alt boyutlarında cinsiyete göre, ketleyici kontrol alt boyutunda yaşa göre, çalışan bellek alt boyutunda ise devam edilen okul türüne göre anlamlı fark gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır (p0.05). Çocukların motivasyon düzeyleri incelendiğinde; ölçeğin genel yeterlilik alt boyutunda cinsiyete göre, yetişkinlerle sosyal sebat ve genel yeterlilik alt boyutlarında okul öncesi eğitim alma süresine göre, üst düzey memnuniyet alt boyutunda devam edilen okul türüne göre, yetişkinlerle sosyal sebat ve genel yeterlilik alt boyutlarında anne öğrenim düzeyine göre ve genel yeterlilik alt boyutunda anne çalışma durumuna göre anlamlı fark gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır (p0.05). Çocukların motivasyon ölçeği alt boyutları olan; bilişsel sebat, kaba motor sebat, yetişkinlerle sosyal sebat, çocuklarla sosyal sebat, üst düzey memnuniyet, olumsuz tepkiler ve genel yeterlilik ile yürütücü işlev becerileri alt boyutlarından olan çalışan bellek arasındaki ilişki incelendiğinde bilişsel sebat, kaba motor sebat, çocuklarla sosyal sebat, üst düzey memnuniyet ve genel yeterlilik alt boyutları arasında pozitif yönlü orta düzeyde; yetişkinlerle sosyal sebat boyutu ile arasında pozitif yönlü düşük düzeyde ilişki olduğu (p0.05) bulunmuştur. Çocukların motivasyon ölçeği alt boyutları ile yürütücü işlevlerin diğer alt boyutu olan ketleyici kontrol ile arasındaki ilişki incelendiğinde ise ketleyici kontrol alt boyutu ile bilişsel sebat ve genel yeterlilik alt boyutları arasında pozitif yönlü orta düzeyde; kaba motor sebat, çocuklarla sosyal sebat ve üst düzey memnuniyet alt boyutları arasında pozitif yönlü düşük düzeyde; olumsuz tepkiler boyutu arasında negatif yönlü düşük düzeyde ilişki olduğu tespit edilmiştir (p0.05). Araştırma sonucunda bilişsel ve duygusal süreçlerin motivasyon alt boyutlarındaki varlığı göz önüne alınarak yürütücü işlevler ve motivasyon arasında anlamlı bir ilişki olduğunu söylemek mümkündür. Bu bağlamda ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yakın çevrenin çocukların yürütücü işlev becerilerini ve motivasyonlarını destekleyecek ev ve eğitim ortamları oluşturmaları çocukların gelişim ve öğrenmesine olumlu katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to examine the executive functioning skills and motivation levels of children attending preschool education institutions according to various variables and to determine the relationship between children's executive functioning skills and motivation. Relational survey method, which is one of the quantitative research methods, was used in the study. The sample group of the study consisted of 224 children between the ages of 48-72 months attending kindergartens within the official independent kindergarten and primary school affiliated to the Ministry of National Education in the Sivas province center in the 2022-2023 academic year, 112 girls and 112 boys, including at most 2 girls and 2 boys from each class, who the teacher stated that they showed normal development. 'Family Information Form', 'Childhood Executive Functioning Inventory (CEIEF)' and 'Motivation Scale for Preschool Children (DMQ18)' developed by the researcher were used as data collection tools. SPSS 23 package program was used for data analysis. As a result of the Kolmogorov-Smirnov test, it was seen that the scores obtained from the CDEI and DMQ18 scales did not show normal distribution (p>0.05) and Kruskal Wallis H and Mann Whitney U tests were used in data analysis. Spearman's rank difference correlation coefficient was used to determine the relationship between the mean scores of the executive functioning skills (EFFS) sub-dimensions and the mean scores of the motivation (DMQ18) sub-dimensions. The findings revealed that children's executive functioning skills showed a significant difference in both working memory and inhibitory control sub-dimensions according to gender, in inhibitory control sub-dimension according to age, and in working memory sub-dimension according to the type of school attended (p0.05). When the motivation levels of children were examined, it was concluded that there was a significant difference in the general competence sub-dimension of the scale according to gender, in the social persistence with adults and general competence sub-dimensions according to the duration of preschool education, in the high-level satisfaction sub-dimension according to the type of school attended, in the social persistence with adults and general competence sub-dimensions according to the mother's education level, and in the general competence sub-dimension according to the mother's employment status (p0.05). When the relationship between cognitive perseverance, gross motor perseverance, social perseverance with adults, social perseverance with children, social perseverance with adults, social perseverance with children, high-level satisfaction, negative reactions and general competence, which are the sub-dimensions of children's motivation scale, and working memory, which is one of the sub-dimensions of executive function skills, was examined, it was found that there was a positive moderate relationship between the sub-dimensions of cognitive perseverance, gross motor perseverance, social perseverance with children, high-level satisfaction and general competence; there was a positive low-level relationship between the dimension of social perseverance with adults (p0.05). When the relationship between the sub-dimensions of the children's motivation scale and the other sub-dimension of executive functions, inhibitory control, was examined, it was found that there was a positive moderate level relationship between the inhibitory control sub-dimension and the cognitive perseverance and general competence sub-dimensions; a positive low level relationship between the gross motor perseverance, social perseverance with children and high-level satisfaction sub-dimensions; and a negative low level relationship between the negative reactions dimension (p0.05). As a result of the research, it is possible to say that there is a significant relationship between executive functions and motivation considering the presence of cognitive and emotional processes in motivation sub-dimensions. In this context, creating home and educational environments that support children's executive function skills and motivation by parents, teachers and the immediate environment will contribute positively to children's development and learning.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocuklarının yürütücü işlev becerilerinin değerlendirilmesi
Assessment of preschool children's executive function skills
BEYZA HAMAMCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. GÜLDEN UYANIK
DOÇ. DR. İBRAHİM HAKKI ACAR
- Okul öncesi dönem çocukların yürütücü işlev becerileri ile sınıfa uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between preschool children's executive function skills and their adaption to the classroom
MERVE AYKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEVLET ALAKOÇ
- Okul öncesi eğitim alan çocukların yürütücü işlev becerilerinin devam ettikleri eğitim programlarının yapılandırılma düzeyine göre karşılaştırılması
Comparison of executive function skills in preschool children based on the level of structuring of their continuing education programs
NAZLI ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALE KOÇER
- Okul öncesi çocuklarının ilkokula hazır bulunuşluklarının yordayıcısı olarak öz-düzenleme becerilerinin incelenmesi
Investigation of self-regulatory abilities as predictors of preschool children's school readiness
FAHRETDİN HASAN ADAGİDELİ
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OZANA URAL
DOÇ. DR. ÖZGÜL POLAT
- Yürütücü işlevlerin erken çocukluk eğitimi sınıflarının niteliği ve çocukların bağımsız öğrenme davranışları arasındaki aracı rolü
Mediator role of executive functions of children between the quality of early childhood education classes and children's independent learning behaviors
TUĞBA SÜMBÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLAN BAYINDIR