Gagavuz Türkçesinin morfofonolojisi
Morphonology of Gagavuz Turkish
- Tez No: 821636
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH MEHMET ARÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Gagavuzlar, Gagavuz Türkçesi, morfofonoloji, ses bilgisi, biçim bilgisi, Gagauz, Gagauz Turkish, morphophonology, phonetics, morphology
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Morfofonoloji, biçimbirimlerin ayırt edici ses bilgisel özelliklerini belirleyip, bu biçimbirimlerin birleşmeleri sırasında meydana gelen değişimleri belirlemek için kurallar oluşturmak ve biçim-ses bilgisi değişim teorisi meydana getirmektedir. Bu morfofonojik kurallar kelime türetiminin ses bilgisi ile nasıl etkileşime girdiğini açıklamaktadır. Çalışmamızda Gagavuz Türkçesinin bağımlı biçimbirimlerinde meydana gelen biçim-ses bilgisi değişimi kurallarının belirlenip kelime türetiminin ses bilgisi ile nasıl etkileşime girdiği açıklanmaya çalışılmıştır. Giriş bölümü üç alt başlıktan meydana gelmektedir. İlk alt başlıkta Gagavuzlar ile ilgili bilgi verilmiştir. İkinci başlıkta Gagavuz Türkçesi ile ilgili bilgi verildikten sonra üçüncü başlıkta Morfofonoloji tanımlanmış ve bu alanla ilgili çalışmalara yer verilmiştir. İnceleme kısmı üç ana başlıktan oluşmaktadır. Bu başlıklar altında Yapım Biçimbirimleri, Fiilimsi Biçimbirimleri, Çekim Biçimbirimleri incelenmiştir. İlk ana başlık olan Yapım biçimbirimleri beş alt başlıkta incelenmiştir: İsimden İsim Yapım Biçimbirimleri, İsimden Fiil Yapım Biçimbirimleri, Fiilden İsim Yapım Biçimbirimleri, Fiilden Fiil Yapım Biçimbirimleri, Biçim Bilgisel Kalıplaşmalar. İkinci ana başlıkta Fiilimsi Biçimbirimleri incelenmiştir. Fiilimsi Biçimbirimleri üç alt başlıkta incelenmiştir: İsim Fiil, Sıfat Fiil, Zarf Fiil. Üçüncü ana başlık olan Çekim Biçimbirimleri iki alt başlıkta incelenmiştir: İsim Çekim Biçimbirimleri, Fiil Çekim Biçimbirimleri. Çalışmamızda elde ettiğimiz bilgiler Sonuç kısmında maddeler hâlinde bildirilmiştir. Kaynaklar kısmında istifade ettiğimiz eserler alfabetik olarak sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
Morphophonology identifies the distinguishing characteristic phonological qualifications of morphemes, composes the rules to specify the changes that consist of during the unification of these morphemes and generates the theory of morpho-phonological change. These morphological rules specify how to word deviation interacts with the phonology. In this study, tried to state the rules of phonological change bound form of Gagauz Turkish and to specify how to word derivation interacts with phonology. The introductory part eventuates of three subheadings, First one includes information about Gagauz Turks. In the second subheading, after the information was specified on Gagauz Turkish, Morphophonology was clarified in the third subheading, and relevant studies are included. The review part consists of three major topics, derivational affixes, Verbal affixes, and Inflectional affixes were analyzed under these topics. The first major topic of derivational affixes were analyzed under the five subheadings; noun to verb affixes, verb-to-noun affixes, verb-to-verb affixes, morphophonogıcal set phrases, The verbal affixes were analyzed under the second major topic and this topic were analyzed under the three subheadings: Verbal noun, verbal adjective, verbal adverb. The ınflectional affixes which are our last major topic were analyzed under the two subheadings; noun inflection affixes and verb inflection affixes. The results that we achieved are reported as articles in the Conclusion part. The resources that have been used for this research are listed alphabetically in the resources part.
Benzer Tezler
- Gagavuz Türkçesi ağızları
Gagauz Turkish dialects
MEHMET FATİH DİNÇASLAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN
- Gagavuz Destanlarına göre Gagavuz Türkçesinde ekler
The appendix structure of Gagavuz Turkish according to Gagavuz Destanları
SEMRA AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILDIZ
- 'Gagavuz Destanları'nın fonetik özellikleri
Gagavuz phonetics property of 'Gagavuz Destaları'
FATMA GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILDIZ
- Dimitri Karaçoban'ın şiirlerindeki söz varlığı
Vocabulary of Dimitri Karaçoban's poems
CEM SEVİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN KOÇ
- Türkmen Türkçesinin sağlıkla ilgili söz varlığı
Vocabulary of Turkmen Turkish which is related to the health
TUĞÇE SABIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYATİ YILMAZ