İş geriliminin tükenmişlik üzerine etkisinde temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesinin ve bilinçli farkındalık düzeyinin rolü
The role of frustration of basic psychological needs and level of mindfulness in the effect of job strain on burnout
- Tez No: 830432
- Danışmanlar: PROF. DR. HAMDULLAH NEJAT BASIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Bu çalışmanın amacı, iş gerilimi düzeyinin tükenmişliğe etkisini ve bu etkide çalışanın temel psikolojik ihtiyaçlarının engellenmesi algısının ve bilinçli farkındalık düzeyinin rolünü tespit etmektir. Bu doğrultuda, araştırmanın hipotezlerini test etmek amacıyla 556 adet çalışandan anket yoluyla veriler elde edilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde SPSS 24.0, PROCESS 3.5.3 ve AMOS 24.0 yazılımları kullanılmıştır. Bu programlar ile korelasyon, regresyon, doğrulayıcı faktör analizi, aracı ve düzenleyici değişken analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre iş gerilimi düzeyinin tükenmişlik üzerinde anlamlı ve pozitif yönde etkisinin olduğu ve bu etkide çalışanın temel psikolojik ihtiyaçların engellendiğine dair algısının kısmi aracı rolü olduğu görülmüştür. Bunlara ek olarak, çalışanın bilinçli farkındalık düzeyinin iş geriliminin tükenmişlik üzerine etkisinde düzenleyici rolü olduğu tespit edilmiştir. Benzer bir şekilde, temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesinin tükenmişlik üzerine etkisinde çalışanın bilinçli farkındalık düzeyinin düzenleyici rolü ortaya çıkarılmıştır. Ancak iş geriliminin temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesi üzerine etkisinde çalışanın bilinçli farkındalık düzeyinin düzenleyici bir rolü olmadığı gözlemlenmiştir. Ayrıca, alanyazında temel psikolojik ihtiyaçların engellenmesinin aracı ve bilinçli farkındalık düzeyinin düzenleyici rolleri ilk kez bu çalışma tarafından irdelenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın sonuçlarının, alanyazında bulunan önemli bir boşluğu doldurması ve gelecekte yapılacak çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the effect of the level of job strain on burnout and the role of the perception of frustrating the basic psychological needs of the employee and the level of mindfulness in this effect. In this regard, data was obtained from 556 employees through a survey in order to test the hypotheses of the research. SPSS 24.0, PROCESS 3.5.3 and AMOS 24.0 program were used to analyze the data. Correlation, regression, confirmatory factor analysis, mediator and moderator variable analysis were performed with these programs. According to the results of the analysis, it has been observed that the level of job strain has a significant and positive effect on burnout, and in this effect, the perception of the employee that his/her basic psychological needs are frustrated has a partial mediating role. Moreover, it has been determined that the level of employee's mindfulness has a moderating role in the effect of job strain on burnout. Similarly, the moderator role of the employee's level of mindfulness in the effect of the frustration of basic psychological needs on burnout was revealed. However, it has been observed that the employee's level of mindfulness does not have a moderator role in the effect of job strain on the frustration of basic psychological needs. In addition, the mediator role of the frustration of basic psychological needs and the moderator role of the level of mindfulness was examined for the first time by this study. In this context, the results of the study are expected to fill an important gap in the literature and contribute to future studies.
Benzer Tezler
- Sınıf öğretmenlerinde 10 yıllık meslek sürecinde tükenmişliğin gelişiminin haritalanması ve bazı değişkenlere göre incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MEHMET MURAT
Doktora
Türkçe
2000
Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER GÖKÇAKAN
- Büro çalışanlarında stres ve stresin etkilerini azaltacak bir eğitim modeli önerisi
An Educational model suggestion to reduce effect of stress for office worker
JÜLİDE TÜKEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBüro Yönetimi Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMİNE ORHANER
- Jüvenil idiopatik artrit tanılı hastalarda osteoporoz ve ilişkili faktörlerin, hastaların yaşam kalitesinin ve ailelerinin tükenmişlik durumunun değerlendirilmesi
Evaluation of osteoporosis and associated factors, quality of life of patients and burnout of their families in patients diagnosed with juvenile idiopathic arthritis
AYLİN YÜCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ERDOĞAN
- Teknostresin ve iş geriliminin hizmet inovasyon davranışı üzerine etkisinde esnek çalışma düzenlemelerinin aracılık rolü: Çağrı merkezi örneği
The mediating role of flexible work arrangements in the effect of technostress and job tension on service innovation behavior: The case of call center
ETHEM MERDAN