Analysis of a public interior from the perspective of universal design principles (UDP): The case of Kızlarağası Inn, İzmir
Kamusal bir iç mekânın evrensel tasarım ilkeleri kapsamında analizi (ETİ): Kızlarağası Hanı örneği, İzmir
- Tez No: 832505
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EDA PAYKOÇ ÖZÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İç Mimari ve Dekorasyon, Interior Design and Decoration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Yaşar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Tarihi hanlar, bulundukları beldenin ticari faaliyetini, mimari özelliklerini ve sosyal yaşamını yansıtması bakımından önemli anıtsal kamusal yapılardır. Bu nedenle tarihsel-bilimsel çalışmalarda kullanılmak üzere korunması, toplumların kökenlerini ve gelişimini anlamak, sosyal sürdürülebilirliğin sağlanması ve korunma ihtiyacının farkına varmak için çağdaş yaşamla bütünleştirilmelidir. Kültürel ve doğal mirasın korunmasına ilişkin uluslararası belgelerde tarihi yapıların kullanıcı ile bir bütün olarak değerlendirilmesi vurgulansa da yaşlı, çocuk, engelli gibi farklı kullanıcı profillerinin ihtiyaçları tarihi yapıların restorasyon projelerinin önceliği olmadığı gözlenmektedir. Türkiye'de Evrensel Tasarım İlkeleri çözümlerinin yasal prosedür ve standartlarda tanımlı olmasına rağmen uygulamada yetersiz kaldığı görülmektedir. Restore edilen bazı Kemeraltı hanları bu soruna örnek teşkil etmekte ve uygulamada yaşlılar, engelliler ve çocuklar için Evrensel Tasarım İlkelerinin (UDP) gerisinde kalmaktadır. Tezin amacı, Kemeraltı'nda bulunan ve 2020 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan, restore edilmiş bir kamusal iç mekân örneği olan Kızlarağası Hanı'nın, evrensel tasarım ilkeleri ve farklı kullanıcı profillerine uygunluğunun incelenmesidir. Kızlarağası Hanı'nın örnek olay seçilmesi; tarihi, kültürel, ticari ve sosyal faaliyetlerde hayati bir rol oynamaya devam etmesi, dükkân sayısı ve çeşitliliği ile geçmişten günümüze tüm farklı kullanıcı profilleri tarafından kullanılan yoğun bir sirkülasyona sahip bir çekim noktası olması, sosyal etkileşimleri teşvik etmek için önemli bir buluşma noktası olması ve hanın kendisine özgün mimari özelliklere sahip olmasından dolayıdır. Ayrıca, çalışmanın odak noktasının bir parçası olarak, seçilen yapı ile tarihi yapıların restorasyonunda Evrensel Tasarım ilkelerinin önemi konusunda alanda yetersiz olan araştırmalara farkındalık getirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın kapsamı, tarihi Kızlarağası Hanı'nın UDP aracılığıyla çocuklar, yaşlılar ve engelliler tarafından günlük kullanım üzerindeki etkisini araştırmak ve çalışma alanını geliştirmek için bu araştırmada incelenen kolaylaştırıcıları ve sınırları ayırt etmektir. Tezin yöntemi olarak, vaka alanının mimari ve iç mekân özellikleri yerinde gözlem, yarı yapılandırılmış görüşmeler, anket, fotoğraflama ve arşiv taraması yoluyla analiz edilmiştir. Dükkân sahipleri, dükkân çalışanları, dışarıdan mal getiren esnaflar, müşteriler ve diğer/ ziyaretçilerden oluşan 50 gönüllü katılımcı ile yüz yüze anketler ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen bulgular, hanın erişilebilirlik, mekânsal düzenleme ve dolaşım, malzemeler, mobilyalar, aydınlatma (doğal ve yapay), akustik kontrol, açıklıklar (pencereler, kapılar), seviye farkları, yol gösterici unsurlar, renkler ve logolar gibi konularda mekânsal çözümlerin ve uygun tasarımların eksikliği nedeniyle tüm kullanıcı profilleri tarafından deneyimlenemeyeceğini göstermektedir. Çalışmanın özgün katkısı, yenilenmiş/restore edilmiş ve yenilenecek/restore edilecek kamusal iç mekânların kalitesinin iyileştirilmesi için Evrensel Tasarım İlkeleri'ne uygunluk ve kullanılabilirlik açısından farklı kullanıcı profilleri için bütüncül bir yaklaşım sunarak mevcut literatüre katkı sağlamaktır. Ayrıca, bu çalışma tarihi yapıların hem analizi hem de belgelenmesi açısından da literatüre katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
Historical inns are important monumental public buildings in terms of reflecting the commercial activities, architectural features and social life of the region they are located in. For this reason, its conservation for use in historical-scientific studies should be integrated with contemporary life in order to understand the origins and development of societies, to ensure social sustainability and to be aware of the need for protection. In spite of the international documents on the protection of cultural and natural heritage emphasize the evaluation of historical buildings as a whole with the user, it is observed that the needs of different user profiles such as the elderly, children and disabled are not the priority of restoration/renovation/modification projects of historical buildings. Although Universal Design Principles solutions are defined in legal procedures and standards in Turkey, it is seen that they are insufficient in practice. Some of the restored Kemeraltı Inns exemplify this problem and in practice they lag behind Universal Design Principles (UDP) for the elderly, disabled and children. The aim of the thesis is to analyze the restored Kızlarağası Inn as a restored example of a public interior, located in Kemeraltı which was included in the UNESCO World Heritage Tentative List in 2020, in compliance with the Universal Design Principles (UDP) and usability for different types of users. The selection of Kızlarağası Inn as a case study is due to its vital role in historical, cultural, commercial, and social activities, its continued significance with a high number and variety of shops attracting various user profiles from the past to the present, its function as an important gathering point that encourages social interactions, and its unique architectural features. Furthermore, as part of the study's focus, with this selected building seeks to bring awareness to the insufficient research in the field concerning the significance of Universal Design principles in the restoration of historical buildings. Within the scope of study, is to investigate the impact of historical Kızlarağası Inn on daily use by children, elderly and disabled through UDP and to distinguish the facilitators and boundaries examined in this research in order to improve the field of study. As the method of the thesis, the architectural and interior characteristics of the case area is analyzed through on-site observation, semi-structured interviews, questionnaire, photographing and archive scanning. Face-to-face questionnaire and semi-structured interviews were conducted with 50 voluntary participants, including shop owners, shop employees, shopkeepers who bring goods from outside, customers, and others/visitors. The findings suggest that the inn fails to provide a satisfactory experience for all types of users due to its inadequacies in terms of accessibility, spatial design, circulation, materials, furniture, lighting (natural and artificial), acoustic control, openings (windows, doors), level variations, wayfinding elements, colors, and branding. The original contribution of the study is to contribute to the existing literature in terms of providing an integrated approach to the determination, analysis and application of compliance with Universal Design Principles (UDP) and usability for different user profiles for improving the quality of public interiors as well as the renovated/restored and to be renewed/restored ones. This study will also contribute to the literature in terms of both analysis and documentation of historical buildings.
Benzer Tezler
- Kamusal mekan olarak sağlık bilimleri üniversitesi Antalya eğitim ve araştırma hastanesi genel mekanlarının evrensel tasarım prensipleri ışığında incelenmesi
Analysis of common facilities of health sciences university Antalya education and research hospital as a public place in the light of universal design principles
MİNE ALTAY ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HastanelerMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENAY ÇABUK
- Evcil pratikler: Seksenli yıllarda ev imgesi ve mekansal izdüşümler
Domestic practices: Spatial projections of the home image in 1980s
BÜŞRA KARA
- Türkiye'de 1 Mayısların düzenlenmesi ve yönetilmesi
The organization and governance of May days in Turkey / L'organisation et l'administration des 1er Mai en Turquie
ERHAN ÖZŞEKER
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal BilimlerGalatasaray ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİROL CAYMAZ
- Topoğrafyanın biçimsel ve mekansal katmanlarının mimarlıktaki açılımları üzerine bir yeniden okuma
Reading the unfoldings of topography in architecture through the lenses of formal and spatial layers
NAZMİYE NURDOĞAN
- Tasarım sürecinde mimar müşteri ilişkilerinin incelenmesi: Türkiye örneği
Başlık çevirisi yok
MEHMET AYHAN ÖKMEN