Green supply chain management practices' effect on the sustainability performance: A case study in the Turkish shipyards
Yeşil tedarik zinciri yönetim uygulamalarının sürdürülebilirlik performansına etkisi: Türk tersanelerinde bir vaka çalışması
- Tez No: 837674
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE CAMGÖZ AKDAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mühendislik Bilimleri, Engineering Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu doktora tezi, yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamaların, sürdürülebilirlik performansının çevre, ekonomik ve sosyal boyutları üzerindeki etkilerini ve Türk tersanelerinde bir vaka çalışmasını ele almaktadır. Tersanelere uygun optimum yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamalarını seçmek, yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının tersanelerin sürdürülebilirlik performansı üzerindeki etkisini incelemek, çevresel belirsizliğin yeşil tedarik zinciri ve sürdürülebilirlik performansı arasındaki ilişkide moderatör etkisini incelemek, yine çevresel belirsizliğin yeşil tedarik zinciri ve sürdürülebilirlik performansı arasındaki ilişkide aracı (mediator) etkiyi araştırmak tezin kapsamındadır. Sürdürülebilirlik, iklim değişikliğinin çevresel sonuçları açısından yirmi birinci yüzyılda önemli bir kavram olarak önem kazanmıştır. Yeşil tedarik zinciri yönetimi ise, çevresel performansı iyileştirmek için aşamalı olarak ortaya çıkmış bir ve gelişmekte olan bir kavramdır. Çevre, sürdürülebilirlik, yeşil tedarik zinciri alanları popüler çalışma konuları olmasına rağmen, gemi inşa ve tersaneler ayrıntılı olarak şimdiye kadar incelenmemiştir. 1980 ve 2020 yılları arasında yapılan sistematik bir literatür taraması, tersanelerde ve gemi inşasında yeşil tedarik zinciri yönetiminin sürdürülebilirliği ile ilgili yapılan çalışmaların azlığını göstermiştir. Anahtar kelimeler esas alınarak elektronik arama makale indekslerinden bulunan makaleler, çeşitli analiz filtrelerinden süzülerek, gemi söküm, gemi inşa, denizcilik ve çeşitli başlık altındaki kategorilerde toplanmıştır. Çin ve Güney Kore, gemi inşasının bu ekonomilerde kalkınma ve büyüme için itici bir faktör olarak görülmesi nedeniyle Asya'da öne çıkan araştırma yapılan ülkeler olarak gözükmektedir. Avrupa'da İspanya, Türkiye ve Hollanda araştırma yapılan başlıca ülkelerdir. Gemi inşa kategorisinde bulunan makalerin konuları yeşilalan projesinne göre tersane yerleşim planlaması, küçük ve orta boy tersaneler için sürdürülebilir büyüme direktifleri geliştirilmesi, gemi inşa tedarik zincirinde sürdürülebilirliğin geliştirilmesi, yeşil taşımacılık, ve tersanede yeşil üretimdir. Bu nedenle bu tez, yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının tersanelerin sürdürülebilirlik performansı üzerindeki etkisinin ilk çalışmasıdır. Yeşil tedarik zinciri yönetimi, geniş konsepti nedeniyle bir çok akademisyen tarafından değişik şekildellerde tanımlanmıştır. Tanımlamalardaki çeşitlilik uygulama tanımlamalarına da yansımıştır. Tanım ve uygulamaları bütünleştirme çalışmaları da devam etmektedir. Yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamaları ile şirketlerin performansı arasındaki ilişkiye dair literatürde 2014 yılından bu yana giderek artan sayıda çalışma vardır. Bu çalışmalarda sürdürülebilirlik performansını çevresel, ekonomik, sosyal ve operasyonel performans olarak sınıflandırmıştır. Yeşil tedarik zincir çalışmalarında ise, yeşil satın alma, yeşil ambalajlama, geri dönüşüm, eko-tasarım, iç çevre yönetimi, tersine lojistik, yeşil üretim, yeşil pazarlama, tedarikçiler ve müşterilerle çevresel işbirliği gibi çeşitli uygulamalar incelenmiştir. Bunlarda çıkan sonuçlara göe yeşil tedarik zinciri uygulamaları ile şirketlerin performansları arasında istatistiki olarak anlamlı ve anlamsız ilişkiler tespit ettiler. Yazarlar literatürdeki tüm yeşil tedarik zinciri uygulamalarını gözden geçirerek, doğrudan gemi inşa endüstrisi ile ilgili uygulamaları dikkate çalışma kapsamına aldı. Örneğin çevre eğitimi, iç çevre yönetiminin bir parçasıdır ve bu nedenle bu iki uygulama çevre yönetimi olarak birleşmiştir. Yeşil paketleme ve yeşil ulaşım gibi uygulamaların gemi inşa süreci üzerinde çok az etkisi vardır ve çalışmadan çıkarılmıştır. Sonuç olarak, araştırma modeli için yeşil tasarım, yeşil satın alma, yeşil üretim, yeşil pazarlama, çevre yönetimi, geri dönüşüm araştırmada kullanılacak yeşil tedarik zinciri uygulamaları olarak seçilmiştir. Sürdürülebilirliğin ekonomik, çevresel ve sosyal performansı, araştırma modeline içsel gizli değişkenler olarak alındı.. Çevresel belirsizlik (ENVR-UNCER), araştırma modeline bir moderatör veya bir aracı değişken olarak yerleştirilmiştir. Çevresel belirsizlik, talep, arz ve teknoloji belirsizliği olarak üç ayrı bileşende ele alınmıştır. Dünyanın en eski sektörlerinden olan gemi inşaatı faaliyetleri bulunduğu ülkeler için önemli bir ekonomik katma değer yaratmakla berbaber, gelişen teknolojinin, ugulanan üretim tekniklerinin de etkisiyle birçok istenmeyen çevresel ve sosyal soruna neden olur. İklim değişikliğinin getirdiği yeni koşutlar, sürdürülebilirlik, çevre odaklı düzenlemeler ve sektördeki paydaşlar tarafından geliştirilen kurallar ve yükümlülükler, yeni tasarım ve inşaat standartlarında gemi inşasını ve tersaneleri etkilemektedir. Bunlara uyum sağlamak ve bu konularda önclükü rolünü üstlenmek isteyen uluslararası gemi inşa şirketleri, sürdürülebilir kalkınma hedef başarılarını gösteren yıllık sürdürülebilirlik raporları yayınlamaktadır. Araştrımada kullanılan anket hazırlanırken, Türkiye'de kimya, elektronik, otomotiv, gıda ambalaj sektörlerindeki akademik çalışmalar gözden geçirilmiştir. Bu çalışmaların konusu tezin konusuna benzer, yeşil tedarik zinciri uygulamalarının şirketlerin sürdürebilirlik performansına etkisi üzerinedir. Anket üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, çalışmanın kısa bir açıklamasını içeren bir giriş yazısı bulunmaktadır. İkinci bölüm, firma hakkında genel bilgiler, kalite ve çevre sertifikaları gibi demografik soruları içermektedir. Üçüncü bölümde ise araştırmaya veri oluşturuacak şekilde 5'li likert ölçeği kullanan anket soruları üç alt grupta sıralanmıştır. yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamaları alt grubunda yeşil tasarım, yeşil üretim, yeşil satın alma, yeşil pazarlama ve geri dönüşüm soru grupları vardır. Çevresel belirsizlik alt grubunda da tedarik, arz ve teknoloji soru grupları sıralanmıştır. Anketin en sonunda da sürdürülebilirlik performansı adı altında çevresel, ekonomik ve sosyal soruları bulunmaktadır. Anket soruları basit ifade edilmiş cümleler halinde özetlemiş ve soru adedi 33 ile sınırlandırılmıştır. Anketin internet tabanlı uygulanmasına karar verilmiştir. Anket doldurma süresi kritik bir faktördür. Yöneticilerin çoğu yoğun çalışma ortamını ileri sürüp anketi doldurmamak için bahane olarak kullandığı için ortalama 15 dakikada cevaplanacak şekilde anket düzenlenmiştir. Tersane yöneticileri ve tersane sahipleri ile yapılan bir pilot test, ölçeklerin iyileştirilmesini sağladı ve ifade hatalarını düzeltilmiştir. Son anket ise, GİSBİR sektreterleri tarafından, email yolu ile üyelerine ulaştırılmıştır ve ayrıca tersaneler telefon anketçiliği yöntemi ile aranarak, anketi doldurmaları rica edilmiştir. Cevaplar, İstanbuk Teknik Üniversitesi'nin internet tabanlı VETI sisteminde saklanmıştır. Bulguların analizinde, demografik verilerin ortaya çıkardığı olumlu bir sonuç tüm tersanelerin kalite, çevre ve güvenlik sertifikaları konusunda bilinçli ve karar olduğunu göstermektedir. Tersanelerin %30'unun en az iki adet sertifikaya (ISO 9001 ve ISO 14001) sahip bulunmştur. Tersanelerin %65i üç sertifikaya (ISO 9001, ISO 14001 ve ISO 45001) sahiptir. Yalnızca iki küçük tersanenin tek bir sertifikası (ISO 9001) bulunmaktadır. Bu bulgular, Türk tersanelerinin çevre konularını benimsediğini ve iş yetkinliklerini geliştirmek için gerekli iç ve dış önlemleri aldığını kanıtlamaktadır. GİSBİR'e kayıtlı 68 tersane vardır. Anketi cevaplama oranın %100 olsa bile örneklem sayısının düşük, yani kovariyans temelli yapısal eşitlik modeli için yeterli veri sağlayamacaktır. Örneklem kısıdını aşmak için, tezdeki analiz metodunun kısmi en küçük kareler yönteminin kullanan yapısal eşitlik modeli (PLS-SEM) seçilmesine karar verilmiştir. Araştırma modeli SmartPLS yazılımında tanımlanmıştır. Modeldeki bağımsız ve bağımlı değişkenler arasındaki bağlantı sayısını azaltmak, modeli daha tutarlı ve basit hale getirmek için üst düzey model oluşturulmayı ve araştırma modelini basitleştirmeyi tercih etmişlerdir. Ayrık iki aşamalı yaklaşım yöntemi uygulanarak, üst düzey modelin yeni yapıları test edilerek onaylanmıştur. Özet olarak, yeşil tasarım, yeşil satın alma, yeşil üretim, yeşil pazarlama, çevre yönetimi ve geri dönüşüm, ilk modelde 3 ayrı indikatörü içeren bir yapı iken, her biri GSCM adlı üst düzey yapıyı oluşturan bir indikatör olmuştur. Talep belirsizliği, teknoloji belirsizliği ve arz belirsizliği, aynı şekilde ENVR-UNCER adlı üst düzey yapıyı oluşturmuştur. Model değerlendirmesindeki ilk aşamada ölçüm modelinin değerlendirilere gerekli yeterlilikleri sağlaması gerekmektedir. Bu işlemler sırasında üst düzey yapının güvenilirlik yakınsaması ve ayırt edici geçerliliği elde etmek için talep belirsizliği indiktatörü modelden gerekli değerleri karşılamadığı için çıkartılmıştır. Diğer indikatörler kriterleri karşılayarak modelde tutulmasına karar verildi. İkinci aşamada olan yapısal model değerlendirmesi sonucunda, yeşil tedarik zinciri uygulamalarının ekonomik ve sosyal performansı olumlu etkilediği, ancak çevresel performansı etkilemediği bulunmuştur. Çevresel belirsizliğin düzenleyici bir etkisi bulunamamıştır, ancak yalnızca yeşil tedarik zincri uygulamaları ile sosyal performans arasındaki ilişkiye aracılık etmekte olduğu ortaya çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
The study in this Ph.D.thesis concerns the green supply chain management practices, their impacts on sustainability performance; environmental, economic, and social performance by conducting a case study in Turkish shipyards. The more detailed objectives are; to select the optimum green supply chain management practices to fit in shipyards, to examine the impact of green supply chain management practices on the sustainability performance of shipyards, the moderator effect of environmental uncertainty on the relationship between green supply chain and sustainability performance, the mediator effect of environmental uncertainty between green supply chain and sustainability performance and the determine the penetration level of green supply chain management practices on the Turkish shipyards. Sustainability is an essential issue in the twenty-first century regarding the environmental consequences of climate change. Green supply chain management progressively emerged to improve environmental performance. Although environmental, sustainability, green supply chain areas are popular study subjects, shipbuilding and shipyards were not examined in detail. A systematic literature review between 1980 and 2020 unveiled rare studies concerning green supply chain management sustainability in shipyards and shipbuilding. The filtered articles were categorized into shipbreaking, shipbuilding, maritime, and various. China and South Korea emerged as leading areas for research in Asia since shipbuilding is seen as a driving factor for development and growth in those economies. In Europe, Spain, Turkey, and Holland emerged as research areas. The main focus areas in the shipbuilding category are shipyard layout design according to the greenfield project, sustainable growth directions for small and medium shipyards, the ways to improve the sustainability in the shipbuilding supply chain, green shipping, and green manufacturing in the shipyard. Therefore, this thesis is the first study of the impact of green supply chain management practices on shipyards' sustainability performance. Green supply chain management is challenging to describe because of the broad concept. Many academicians reached different definitions. An increasing number of studies about the relationship between Green supply chain management practices and companies' performance have existed in the literature since 2014. These studies have categorized sustainability performance as environmental, economic, social, and operational performance. In contrast, various GSCM practices such as green purchasing, green packaging, recycling, eco-design, internal environmental management, reverse logistic, green production, green marketing, environmental collaboration with suppliers and customers have been questioned in these studies. The researchers found both negative and positive, primarily partial, relationships between GSCM practices and the company's performances. The authors reviewed all practices in the literature and considered practices directly related to the shipbuilding industry. For example, environmental training is a part of internal environmental management, and therefore these two applications converged as environmental management. Practices like green packaging and green transportation have little effect on the shipbuilding process and are omitted from the study. Consequently, green design, green purchasing, green production, green marketing, environmental management, recycling are selected as exogenous latent variables for the research model. Economic, environmental, and social performances are entered as endogenous latent variables for the research model. The environmental uncertainty (ENVR-UNCER) is embedded in the research model as either a moderator or a mediator variable. Environmental uncertainty is measured as demand, supply, and technology uncertainty. The shipbuilding industry creates substantial economic value but causes many environmental and social issues. Sustainability, environmentally driven regulations, and voluntary standards adopted in the sector have impacted shipbuilding and shipyards in the case of new design and construction standards. Major international shipbuilding companies publish yearly sustainability reports indicating sustainable development goal achievements. The survey is based on academic studies in Turkish chemical, electronical, automotive, food packaging industries. The survey consists of three main parts. The first part contains an introduction letter with a brief explanation of the study. The second part is the demographic questions like general information about the company and the quality and environmental certificates. In the third part, the survey questions are grouped to green supply chain management practices, environmental uncertainty, and sustainable performance. The understanding of scales by the applicant and time constraints were two main obstacles to accomplishing the survey completion rate. Therefore, the author summarized the scales into expressed sentences and limited them to 33 questions. The survey filling time is a critical factor. It is arranged for around 15 minutes on average because most executives claim the intense work environment and use it as an excuse not to fill the survey. The survey used a 5-Likert type, the most preferred scale in the literature. A pilot test with shipyard executives and shipyards' owners enabled improved scales and corrected the expression failures. The final survey is applied among the GISBIR members by email. The responses are stored in the VETI system and downloaded for analysis. A favorable finding of the survey is the certification outcome. All shipyards have a minimum of two certificates (ISO 9001 and ISO 14001, 30% of the answers). Only two small shipyards have a single certification, ISO 9001. A high portion of the shipyards has all three certificates (ISO 9001, ISO 14001, and ISO 45001). Those findings proved that Turkish shipyards embraced environmental issues and took necessary internal and external actions to improve their business competence. Since the Turkish shipyard quantities are limited to 68, partial least square structural equation modeling (PLS-SEM) is selected to eliminate the sample size constraint. The research model is defined in the SmartPLS software. To decrease the number of relationships and make the model more parsimonious and simple, authors preferred to form a hierarchical-order model, ease the calculation and simplify the research model. The disjoint two-stage approach is implemented. Green design, green purchasing, green production, green marketing, environmental management, and recycling formed the higher-order construct named GSCM. Demand uncertainty, technology uncertainty, and supply uncertainty formed the higher-order construct named ENVR-UNCER. Demand uncertainty indicator is omitted to obtain HOC reliability convergent and discriminant validity during the assessment of the measurement model. All other indicators satisfied the criteria and were kept in the model. After the structural model assessment, GSCM practices have been found to impact positively on economic and social performance, but not environmental performance. The environmental uncertainty did not have a moderating effect but mediates only the relationship between GSCM practices and social performance.
Benzer Tezler
- Yeşil tedarik zinciri yönetimi ve çevresel performans arasındaki ilişkide yeşil inovasyonun aracılık etkisi
Mediating effect of green innovation on the relationship between green supply chain management and environmental performance
TAYFUN BAŞKÖY
- Yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamaları ve işletme performansı arasındaki ilişkide çevresel performansın aracı rolü
The mediating role of environmental performance in the relationship between green supply chain management practices and business performance
SAFİA ABDIRAHMAN MOHAMED
- Yeşil tedarik zinciri yönetimi ve performans ölçümü için bir model önerisi: Turizm sektörüne yönelik bir uygulama
Green supply chain management and performance measurement model development
ZİNNET KARAKAŞ KELTEN
- The effects of gscm practices on the performance of the Turkish iron and steel industry
Yeşil tedarik zinciri yönetimi uygulamalarının Türk demir-çelik sektörünün performansına olan etkileri
SERKAN YELLİCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
İşletmeAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MERVE KARACAER
- Tedarik zinciri yönetimine sürdürülebilirlik perspektifinden bakış ve yeşil uygulamalar
A view of supply chain management from the perspective of sustainability and green practices
SİBEL YILDIZ ÇANKAYA
