Ankara-Çankırı ofiyoliti Eldivan Dağı bölümünün jeolojik özellikleri
Geological properties of Eldivan mountain segment of Ankara-Çankırı ophiolite
- Tez No: 84217
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÜNER ÇAKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
IV ÖZET Çankırı-Eldivan Dağı ve yakın çevresi, Ankara-Çankırı Ofiyolitinin eksiksiz bir şekilde yüzeylendiği bir bölgedir. Eldivan Oflyoliti; tektonitler (harzburjit ve dünit), kümülatlar (dünit, piroksenolit ve gabro), damar kayaçları (piroksenolit ve gabro filonları, izole ve levha diyabaz daykları) ile volkanik ve sedimanter seri kayaçlarından (bazaltik volkanik ve pelajik sedimanter kayaçlar) oluşmaktadır. Ofiyolitik birimler, Kretase-Miyosen yaşlı kayaçlar tarafından örtülmüştür. Bu çalışmanın amacı, bölgenin haritalanarak, ofiyolitik birimlerin birbirleriyle olan ilişkilerinin ve tektonik özelliklerinin saptanmasıdır. Bunun yanısıra laboratuvar çalışmaları yardımıyla, bölgede etkin olan metasomatizma süreçleri ile diyabaz daykları ve bazaltik kayaçların jeokimyasal özellikleri belirlenmiştir. İnceleme alanında yüzeylenen mafik ve ultramafik kayaçlardaki mineral ve mineral toplulukları, bölgenin yeşilşist fasiyesi öncesi ve yeşilşist fasiyesi koşullarında düşük, düşük-orta dereceli değişimlere uğradığım göstermektedir. Bu değişimler nedeniyle, harzburjit ve dünitten oluşan ultramafik kayaçlarda ileri derecede serpantinleşme gelişmiştir. Peridotitlerle kontakt halinde bulunan diyabaz daykları ve gabrolarda az da olsa rodenjitleşme etkisi tespit edilmiştir. Bazaltik kayaçların ise metasomatizmadan etkilenerek spilitleştiği saptanmıştır. Kimyasal analiz sonuçları yardımıyla yörede yüzeylenen diyabaz daykları ile bazaltik kayaçların toleyitik karaktere sahip olduğu belirlenmiştir. Bu kayaçların metasomatizma etkilerine maruz kaldığı kimyasal analiz sonuçlan ile de desteklenmiştir. CIA değerleri, bölge kayaçlarının ortaç zonun ilk evreleri derecesinde kimyasal bozunmadan etkilendiğini göstermiştir. Kayaçların petrografik ve kimyasal özellikleri yardımıyla Eldivan Ofiyoliti'nin okyanus kabuğu-üst manto modeline uygunluk gösterdiği görülmüştür. Çalışma alam içerisinde yüzeylenen birimler, Alpin Orojenik Hareketlerinin izlerini taşır. Eldivan Ofiyolitinde görülen tektonizma izleri; yerleşim öncesi, yerleşim sırasında ve yerleşim soması olmak üzere üç ana bölümde incelenmiştir. Yerleşim öncesi tektonik, dayk kayaçlarının oluşumu ile açıklanmaktadır. Yerleşim sırasında oluşan deformasyon yapılan, bindirme fayları ve kıvrımlar şeklinde izlenir. KB-GD yönlü sıkışma kuvvetlerinin etkisiyle genellikle KD-GB doğrultulu bindirme fayları oluşmuştur. Yerleşim soması tektonik ise ofiyolitik kayaçlar ile sedimanter birimler arasında oluşan bindirme fayları ile temsil edilir. ANAHTAR KELİMELER:Çankırı-Eldivan Oflyoliti
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Çankırı-Eldivan Mountain and its vicinity is a region where a complete slice of Ankara-Çankırı Ophiolite crops out. Eldivan Ophiolite contains tectonites (harzburgite and dunite), cumulates (dunite, pyroxenolite and gabbro), hypabyssal rocks (pyroxenolite and gabbro filons, isolated and sheeted diabasic dikes), volcanic and sedimantary sequence (basaltic volcanic and pelagic sedimentary rocks). Ophiolitic units are covered by Cretaceous- Miocene rocks. The aim of this study is to determine relations of ophiolitic units each other and their tectonic properties by mapping the study area, hi addition, by using laboratory studies, metasomatism processes which have influenced on region rocks and geochemical characteristics of diabase dikes and basaltic rocks have been determined. Mineral and mineral assemblages of mafic and ultramafic rocks indicate that these rocks have been subjected to low, low-medium grade changes at pre- greenschist facies and greenschist facies conditions. Because of these changes, ultramafic rocks that consist of harzburgite and dunite have been subjected to high grade serpentinization. Diabase dikes and gabbros which are contact with peridotites indicate a slight rodengitization. Basaltic rocks have been subjected to metasomatism as manifested by spilitization. The results of geochemical studies on diabase dike and basaltic rock samples show that these rocks show tholeiitic affinities. Also geochemical analysis conclusions support that these rocks have been subjected to metasomatism. CIA values demostrate that rocks of the region have been affected by chemical alteration at initiation phases of medium zone. The petrographical and geochemical properties of the rocks are correlated with oceanic crust-upper mantle model. Ophiolitic unites present effects of Alpine Orogenic Movements. Tectonic effects of Eldivan Ophiolite have been investigated in three parts as; pre- emplacement tectonic, syn-emplacement tectonic and post-emplacement tectonic. Pre-emplacement tectonic is explained by formation of dikes. Deformation structures that have formed during emplacement are overthrusts and folds. Overthrusts having usually NE-SW direction have formed during NW-SE directed compression. Post-emplacement tectonic is explained by the formation of overthrusts between ophiolitic rocks and sedimentary units. KEY WORDS:Çankırı-Eldivan Ophiolite
Benzer Tezler
- Eldivan ve Ahlat (Çankırı) ofiyolitlerinin petrolojisi
Petrology of Eldivan and Ahlat (Çankırı) ophiolites
TİJEN ÜNER
Doktora
Türkçe
2010
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜNER ÇAKIR
- Kınık (Kütahya)yöresinde yüzeylenen bazik ve ultrabazik kayaçların petrografik özellikleri
Petrographic aspects of the basic and ultrabasic rocks in the Kınık area
TUBA ESENBOĞA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Jeoloji MühendisliğiDumlupınar ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR KİBİCİ
- Sarayköy-II (Çankırı) gölet yeri ofiyolit karmaşığındaki kayaların mühendislik jeolojisi
Engineering geology of the rocks in the ophiltic-complex at the Sarayköy-II (Çankiri) dam site
ZOHER ABUGONMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN ÖZSAN
- Yuvaköy civarındaki Ankara karmaşığının petrolojik özellikleri
Petrological characteristics of Ankara melange around Yuvaköy region
ASUMAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ÜNER ÇAKIR
- Yuvaköy civarındaki ankara karmaşığının petrolojik özellikleri
Petrological characteristics of ankara melange around yuvaköy region
ASUMAN KAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜNER ÇAKIR