Okul öncesi dönem öykü kitaplarında yer alan toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının incelenmesi
Analysis of gender stereotypes in preschool storybooks
- Tez No: 847785
- Danışmanlar: PROF. DR. ÜMİT DENİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Araştırmada, okul öncesi dönem öykü kitaplarında yer alan toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma grubu, rastgele seçilen 85 öykü kitabından oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde araştırmacı tarafından geliştirilen“Okul Öncesi Dönem Öykü Kitapları Cinsiyet Kalıp Yargı Anketi”kullanılmıştır. Ankette, kitaplarda yer alan karakterlerin cinsiyetleri, fiziksel özellikleri, giyim özellikleri, kişilik özellikleri, duygusal ifadeleri, meslekleri, bulundukları mekânlar, iş ve ilgi alanları, oyuncak seçimleri gibi kriterler ile kitap künyesine ait bilgiler bulunmaktadır. Elde edilen veriler frekans ve yüzde değerleriyle betimsel olarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kadın karakterler genellikle uzun veya orta boy saçlı, aksesuarlı ve renkli giysiler tercih eden, sevecen ve araştırmacı özelliklere sahip olarak tasvir edilirken; erkek karakterler kısa saçlı, aksesuarsız ve daha çok mavi, kahverengi, kırmızı giysiler tercih eden araştırmacı ve yaramaz kişilik özellikleriyle öne çıkmaktadır. Kadın karakterlerin meslekleri genellikle öğretmen, ev hanımı gibi geleneksel rollerle ilişkilendirilirken, erkek karakterler daha çeşitli mesleklerle ilişkilendirilmiştir. Kitaplarda kadın karakterlerin erkek karakterlere göre daha fazla ev ve çevresinde gösterildiği belirlenmiştir. Kız çocukları çoğunlukla oyuncak bebekle, erkek çocukları ise top, lego gibi materyallerle resmedilmiş ve kitaplardaki çocuk karakterlerde cinsiyet rollerinin daha belirgin olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir. Araştırma sonuçları, okul öncesi dönem öykü kitaplarında karakterlerin fiziksel özellikleri, giyim tarzları, kişilik özellikleri, duygusal ifadeleri, meslekleri, bulundukları mekânlar, iş ve ilgi alanları, oyuncak seçimleri gibi faktörler aracılığıyla çocuklara bazı toplumsal cinsiyet kalıp yargılarının aktarıldığını ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to examine gender stereotypes in preschool storybooks. Thestudy group consists of 85 randomly selected storybooks. The data collection processutilized the“Preschool Storybooks Gender Stereotype Questionnaire,”developedbytheresearcher. The questionnaire includes criteria such as the gender, physical features, clothing preferences, personality traits, emotional expressions, occupations, settings, and interests of characters in the books, as well as information about the booksthemselves. The obtained data were descriptively analyzed in terms of frequencyandpercentage values. According to the research findings, female characters are generallyportrayed with long or medium-length hair, accessorized, and wearing colorful clothing, displaying affectionate and inquisitive traits. On the other hand, malecharacters stand out with short hair, lack of accessories, and a preference for blue, brown, or red clothing, along with inquisitive and mischievous personality traits. Theoccupations of female characters are often associated with traditional roles suchasteacher or homemaker, while male characters are linked to a more diverse rangeof occupations. It was determined that female characters in the books are portrayedmorefrequently in domestic settings compared to male characters. Girl characters are oftendepicted with toy dolls, while boy characters are portrayed with materials such as ballsand legos. The research results indicate that preschool storybooks convey certaingender stereotypes to children through factors such as characters' physical features, clothing styles, personality traits, emotional expressions, occupations, settings, andinterests, where gender roles are more pronounced in children characters.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocukları için basılan resimli öykü kitaplarının toplumsal cinsiyete ilişkin kalıpyargılar yönünden incelenmesi
An investigation of picture story books published for preschool children in terms of gender role and stereotyping
SİNEM GÜNDÜZ ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimEge Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİLAY DEREOBALI
- Okul öncesi dönem çocuklarına seslenen resimli öykü kitaplarının duygusal zeka yetilerine göre incelenmesi ve öğretmen görüşlerinin belirlenmesi
Examination of illustrated story books for preschool children according to emotional intelligence and determination of teacher opinions
ŞEYMANUR BATTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İLKAY ULUTAŞ
- Okul öncesi dönem öykü ve masal kitaplarında yer alan bibliyoterapik ögeler
Bibliotherapic items in pre-school story and tale books
ŞEVVAL SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAVİSE GÜLEÇ
- 3-6 yaşa yönelik resimli çocuk kitaplarının motor gelişim bağlamında incelenmesi
Examination of children's picture books for ages 3-6 in the context of motor development
MEVANUR BELKIS ADLIĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACER ELİF DAĞLIOĞLU
- Okul öncesi dönem resimli öykü kitaplarının coğrafi kavramları içermesi yönünden incelenmesi
Analyze whether picture story books published for preschoolers include geographic concepts
ÖZGE ÖZKAN KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVİSE GÜLEÇ