Genç yetişkinlerde ı̇lişkisel ı̇htiyaçlar, ı̇lişki bağımlılığı ve romantik ı̇lişkilerde öz-yeterlik ı̇nancı arasındaki ı̇lişki örüntülerinin ı̇ncelenmesi
An investigation of relationship patterns between relational needs, codependency and self-efficacy beliefs in romantic relationships among young adults
- Tez No: 848614
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Genç yetişkinlik dönemindeki bireylerden yerine getirmeleri beklenen en öncelikli gelişimsel görev, yakın ilişkiler kurmak ve bu ilişkilerde temasta kalmayı başarabilmektir. İlişkiler bireyin iyi oluşunu olumsuz yönde etkileyebileceği gibi iyileşmesine de katkı sağlayabilmektedir. Bu sebeple ilişkisel ihtiyaçların doyumunun ele alınması öncelikle bireyi, ardından bireyin kuracağı ilişkileri, aileyi ve dolayısıyla toplumu anlayabilmek için önemli görülmektedir. Bu noktadan hareketle, çalışmanın amacı genç yetişkinlerde ilişkisel ihtiyaçların doyumu, ilişki bağımlılığı ve romantik ilişkide öz-yeterlik inançları arasındaki ilişki örüntülerinin incelenmesidir. Araştırma, ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde 18-25 yaş arasında en az bir kez romantik ilişki deneyimi olan 341 genç yetişkine ulaşılmıştır. Veriler“Kişisel Bilgi Formu”,“İlişkisel İhtiyaçlar Doyum Ölçeği”,“Spann-Fischer İlişki Bağımlılığı Ölçeği”ve“Romantik İlişkilerde Öz-Yeterlik Ölçeği”aracılığıyla toplanarak SPSS 25 ve SPSS eklentili PROCESS Macro istatistik programları ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler, regresyon temelli boostrap analizi, Pearson Momentler Çarpım Korelasyon Katsayısı, bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular, ilişkisel ihtiyaçların doyumunun romantik ilişkide öz-yeterlik inancı ile pozitif yönde ve anlamlı bir ilişkisinin olduğunu gösterirken; ilişki bağımlılığı ile arasında negatif yönde ve anlamlı bir ilişkinin varlığına işaret etmektedir. Romantik ilişkide öz-yeterlik inancı ile ilişki bağımlılığı arasında da negatif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Yapılan ön analizlerin ardından aracılık analizleri gerçekleştirilmiş, ilişkisel ihtiyaçların doyumu ile romantik ilişkide öz-yeterlik inancı arasındaki ilişkide ilişki bağımlılığının kısmi aracı rolünün olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca ilişkisel ihtiyaçların alt boyutlarından otantiklik, destek ve koruma, deneyim paylaşımı ve inisiyatif doyumu ile romantik ilişkide öz-yeterlik inancı arasındaki ilişkide de ilişki bağımlılığı kısmi aracılık rolüne sahiptir. Diğer taraftan ilişkisel ihtiyaçların doyumunun, ilişki bağımlılığının ve romantik ilişkide öz-yeterlik inancının sosyo-demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığına dair elde edilen bulgular, genç yetişkinlerde ilişkisel ihtiyaçların doyumunun cinsiyete, sınıf düzeyine, sosyo-ekonomik duruma, annenin eğitim düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaştığını göstermiştir. İlişki bağımlılığı ise sadece cinsiyete göre farklılaşmaktadır. Son olarak, genç yetişkinlerin romantik ilişkiye dair öz-yeterlik inançlarının, babalarının eğitim düzeyine ve en uzun yaşadıkları ilişkinin süresine göre farklılaştığı sonucuna varılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular literatürde var olan teorik ve ampirik değerlendirmeler ışığında tartışılarak araştırmacılara ve uygulamacılara bazı öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The primary developmental task that individuals in young adulthood are expected to fulfill is to establish close relationships and to be able to stay in contact in these relationships. Relationships can negatively affect an individual's well-being or contribute to its improvement. For this reason, addressing the satisfaction of relational needs is seen as important in order to understand first the individual, then the relationships that the individual will establish, the family, and therefore, the society. From this point of view, the aim of the study is to examine the relationship patterns between satisfaction of relational needs, codependency and self-efficacy beliefs in romantic relationships among young adults. The study was conducted in accordance with the relational survey model. During the data collection process, 341 young adults between the ages of 18-25 who had at least one romantic relationship experience were reached. Data were collected through“Personal Information Form”,“Relational Needs Satisfaction Scale”,“Spann-Fischer Codependency Scale”and“Self-efficacy in Romantic Relationships Scale”and analyzed with SPSS 25 and PROCESS Macro statistical program with SPSS plug-in. Descriptive statistics, regression-based bootstrap analysis, Pearson Product-Moment Correlation Coefficient, t test for independent groups, one-way analysis of variance (ANOVA) techniques were used in the analysis of the data. First of all, normality analysis was performed and it was concluded that the data were normally distributed. The findings of the study indicate that there is a positive and significant relationship between satisfaction of relational needs and self-efficacy beliefs in romantic relationships, while there is a negative and significant relationship with codependency. A negative and statistically significant relationship was also found between self-efficacy beliefs in romantic relationships and codependency. Following the preliminary analyses, mediation analyses were conducted and it was concluded that codependency has a partial mediating role in the relationship between satisfaction of relational needs and self-efficacy belief in romantic relationship. In addition, codependency has a partial mediating role in the relationship between the satisfaction of authenticity, support and protection, shared experience and initiative, which are sub-dimensions of relational needs, and self-efficacy in romantic relationships. Besides, the findings on whether the satisfaction of relational needs, codependency and self-efficacy belief in romantic relationships differ according to socio-demographic variables showed that the satisfaction of relational needs in young adults differed significantly according to gender, grade level, socio-economic status, and mother's education level. Codependency, on the other hand, differed only according to gender. Finally, it was concluded that young adults' self-efficacy beliefs in romantic relationships differed according to the educational level of their fathers and the duration of their longest relationship. The findings obtained from the research were discussed in the light of the theoretical and empirical evaluations in the literature and some suggestions were made for researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Genç yetişkinlerde ebeveyn bağlanma stillerinin ilişkisel ihtiyaçları yordaması üzerine bir inceleme
A review of how parental attachment styles in young adults predicts relational needs
NİMET ŞEVVAL AVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLŞEN VARLIKLI
- Sosyotelizmin öncülleri üzerine bir inceleme: Bir aracılık analizi
An examination on the antecedents of phubbing: A mediation analysis
CEMİLE ERİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ
- Çocukluk çağı travmaları ve ilişkisel ihtiyaçların ebeveynlik stillerini yordaması
The predictive role of childhood traumas and relational needs in parenting styles
ECE IŞIKTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ARZU BUYRUK GENÇ
- Genç yetişkinlerin romantik ilişkilerinde, ilişki doyumu ve ilişki istikrarı düzeylerinin, temel ihtiyaçlarının karşılanma düzeyleri açısından incelenmesi
Investigation of relationship satisfaction and relationship stability levels of young adults in romantic relationships in terms of levels of meeting basic needs
SEMA FENAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET FATİH YILMAZ
- Kaçıngan bağlanma ile kırılgan narsisizm arasındaki ilişkide kendiliknesnesi ihtiyaçlarının aracı rolü
The mediating role of selfobject needs in the relationship between avoidant attachment and vulnerable narcissism
EMİNE NUR KIYGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA YANCAR DEMİR