دراسة العناصر الثقافية في الترجمة العربية حسب قواعد نظرية الهدف رواية صباح الدين علي يوسف القويوجاقلي أنموذ ًجًا
Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf adlı romanının Arapça çevirilerindeki kültürel unsurların erek odaklı çeviri kuramı açısından incelenmesi / Cultural elements in the Arabic translations of Sabahattin Ali: A critical study of Yusuf from Kuyucak in terms of target-oriented translation theory
- Tez No: 871769
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA İSMAİL DÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Dil, kültürün en önemli unsurlarından biri olarak kabul edilir ve ayrılmaz bir parçasıdır. Bir toplum içinde gelişen dil, kültürün farklı yönlerini yansıtarak, insanların oluşturdukları medeniyetle tamamlayıcı bir ilişki sürdürmelerini sağlar. Bilim ve kültürün diğer toplumlara aktarılmasında çeviri olgusu büyük bir öneme sahiptir. Bu faktörler arasında, halk ve medeniyetlerin etkileşimi ve birbirine açılması açısından belirleyici bir etkiye sahip olan çeviri çalışmalarının özel bir değeri ve yeri vardır. Bu çalışma önsöz, giriş, üç bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Her bölüm belli alt başlıklar içermektedir. Girişte araştırmanın önemi ve amacı, sorunları, kullanılan yöntem ve Araplarda çeviri faaliyetlerinin tarihi kısaca tartışılmaktadır. Takip edilen metot açıklanırken birinci bölümde çeviri, çevirmenin tanımı ve en önemli üç modern çeviri yaklaşımını ele almaktadır: dilbilimsel yaklaşım, işlevsel/iletişimsel yaklaşım ve erek odaklı çeviri/betimleyici yaklaşım. Ayrıca, edebî çevirideki en önemli çeviri stratejilerini ve kültürel unsurları da içermektedir. İkinci bölümde, yazar Sabahattin Ali'nin hayatı, edebî kişiliği ve Kuyucaklı Yusuf adlı eserinin metni değerlendirilmektedir. Söz konusu bölümde altı başlıkta kitabın telif ve basım süreci anlatılmakta ve çeşitli çevirilerine temas edilmektedir. Sekiz alt başlık içeren üçüncü bölümde erek odaklı çeviri kuramına göre romanın çevirisinde yer alan yedi kültürel unsurun analizine yer verilmiştir. Bu amaçla, deyim ve tabirlerin, gelenek ve göreneklerin, güzel sanatların, yiyecek ve içeceklerin, binaların, elbise ve takıların, yerel iş ve ustalıkların analizi gerçekleştirilmektedir. Aynı zamanda Kuyucaklı Yusuf romanının Arapça çevirileri incelenmekte, çeviriler arasındaki kalite ve performans farkı ortaya konulmakta ve çeviri hatalarına dikkat çekilmektedir. Araştırma, temel alınan her iki çevirinin toplam 319 ifade veya kavram üzerinden tüm düzeylerde yüzde 99 oranında benzer olduğu sonucuna varmıştır. Bunlardan sadece 154 adedi, hedef dil olan Arapça'ya uygunluk (kabûl) arzetmektedir. Eşdeğer (yeterli) ve yanlış olarak betimlenen çevirilerden yaklaşık 165 cümle bulunmuştur. Bu da kabul edilebilir metinlerin yarısından fazlasına tekabül etmektedir.
Özet (Çeviri)
Language is considered one of the most important elements of culture and is an integral part of it. Language, which develops within a society, reflects different aspects of culture and enables people to maintain a complementary relationship with the civilisation they have created. The phenomenon of translation is of great importance in the transfer of science and culture to other societies. Among these factors, translation studies, which have a decisive effect on the interaction and opening of peoples and civilisations to each other, have a special value and place. This study consists of a preface, introduction, three chapters and a conclusion. Each chapter contains certain sub-headings. The introduction briefly discusses the importance and purpose of the study, the problems, the methodology used and the history of translation activities in the Arab world. The first section mentions the definition of translation and translator and the newest ways and bases of translating, defining the target language which is considered the most important theory, and the newest rules in translation and its role in making a translated text. It contains four studies. In the second chapter, the author Sabahattin Ali's life, literary personality and the text of his work Kuyucaklı Yusuf are evaluated. Under six headings, the chapter describes the writing and publishing process of the book and touches upon its various translations. The third section, which includes eight subheadings, analyzes seven cultural elements in the translation of the novel according to the target-oriented translation theory. For this purpose, idioms and expressions, customs and traditions, fine arts, food and beverages, buildings, dress and jewelry, local work and craftsmanship are analyzed. At the same time, the Arabic translations of the novel Kuyucaklı Yusuf are analyzed, the difference in quality and performance between the translations is revealed and translation errors are pointed out. The study concludes that the two translations are 99 percent similar at all levels for a total of 319 expressions or concepts. Of these, only 154 were acceptable in Arabic, the target language. Of the translations described as equivalent (adequate) and inaccurate, about 165 sentences were found. This corresponds to more than half of the acceptable texts.
Benzer Tezler
- الترجمة الأدبية من التركية إلى العربيةرواية 'الحياة الأبدية تنتظرك' للكاتب عمر سيفنج جول
Türkçeden Arapçaya edebi çeviri Ömer Sevinçgül'ün 'Sonsuz Hayat Seni Bekliyor' adlı roman örneği
SALMA ABDULRAZEK
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Doğu Dilleri ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER İSHAKOĞLU
- المصطَلَحَاتُ الصَّوتيَّة في التراث اللغوي عِنْدَ العَرَب (دراسة تارِيخِيَّة تأصيليَّة من القَرن الأول إلى القَرن السادس الهِجرِي)
Arapların dılsel mırasındakı fonetik terimler (birinci yüzyıldan altıncı yüzyıla kadar temel bir tarihsel çalışma)
ADEL ABUSHAAR
Doktora
Arapça
2004
DilbilimUmm al-Qura UniversityArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
البروفيسور. دكتور. MUHAMMET AL-ÖMERİ
- دراسة ترجمة العناصر الثقافية في رواية أورهان باموق المعنون اسميأحمر حسب نظرية الترجمة الموجهة نحو الهدف
Orhan Pamuk'un Benim Adım Kırmızı adlı romanındaki kültürel öğelerin Arapça çevirilerinin hedef odaklı çeviri kuramına göre incelenmesi / Study of the translation of cultural elements in the novel Orhan Pamuk, entitled 'My Name is Red' by the framework of target-oriented translation theory
HIBA KALED ALI
Yüksek Lisans
Arapça
2021
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUAMMER SARIKAYA
- الحياة العلمية في نابلس خلال العصر المملوكي( 648_923 هجري/ 1250_1517 ميلادي).
Mamlükler döneminde (648-923 / 1250-1517) Nablus'ta bilimsel hayat / Scientific life in Nablus during the Mamluk era (648-923 / 1250-1517)
MUHAMMED ALJASEM
Yüksek Lisans
Arapça
2024
Eğitim ve ÖğretimMardin Artuklu ÜniversitesiKudüs ve Filistin Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RACHID CHIKHOU
- خلق آدم عليه السلام في ضوء آيات القرآن الكريم( دراسة تحليلية )
Kur'ân-ı Kerim ayetleri ışığında Hz. Adem'in yaratılışı (Tahlil çalışması) / The creation of Adam, Peace be Upon Him, in the light of the verses of the noble Qur'an, an analytical study
KHALID HATEM KHALAF
Yüksek Lisans
Arapça
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAHATTİN SÖNMEZSOY