Kemterî ve şiirleri (İnceleme-metin)
Kemterî and his poems (Examination-text)
- Tez No: 850455
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Divan Edebiyatı, Kemterî, Râşid Ali, 19. Yüzyıl, Alevilik-Bektaşilik, Divan Literature, Kemterî, Râşid Ali, 19th Century, Alevism-Bektashiism
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 293
Özet
Bu çalışma, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığında bulduğumuz OE_Yz_0723 numarada bulunan yazma eserin içerisinde yer alan Kemterî mahlaslı şairin şiirlerinin incelenmesi üzerine hazırlanmıştır. İBB Atatürk kitaplığında bulduğumuz eser, kütüphanede mecmua olarak kaydedilmiştir. Eserin sonunda ve farklı yerlerinde farklı şairlere ait şiirler bulunmaktadır. Bu şiirlerin içeriğine baktığımızda Alevilik-Bektaşilik unsurlarının olduğunu görüyoruz. Bu şiirlerin yer aldığı bölüm 10 varaktan oluşmaktadır. XIX. yüzyılda yaşamış ve asıl adı Râşid Ali olan Kemterî'nin şiirleri, bu eserde 12. varaktan itibaren başlamaktadır. Toplamda 108 varak olan eserin bazı yerlerinde farklı şairlere ait şiirler bulunsa da yaklaşık olarak 70 varağında bulunan şiirlerin Kemterî'ye ait olduğunu söyleyebiliriz. Saadettin Nüzhet Ergun'un koleksiyonunda divanı olduğu bilinen Kemterî'nin, bu eserde toplam 119 adet şiiri bulunmaktadır. Kemterî, Şiirlerinin çoğunu gazel nazım şekliyle kaleme almış olup gazelden sonra da en çok tercî-i bend nazım şeklini kullanmıştır. Bunların yanında kıt'a, murabba, muhammes, tahmis, terkib-i bend ve müfredleri bulunmaktadır. Kemterî'nin şiirlerinde dikkat çeken özelliklerden biri de divan edebiyatı nazım şekillerinin yanında halk edebiyatı nazım şekillerini de kullanmış olmasıdır. Şiirlerinin içerisinde hem hece hem de aruz ölçüsüyle yazılmış nefesleri bulunmaktadır. Buradan hareketle Kemterî'nin hem halk edebiyatı nazım şekillerini hem de divan edebiyatı nazım şekillerini kullandığını söyleyebiliriz. Kemterî'nin şiirlerinin muhtevasını Bektaşilik geleneğine ait unsurlar oluşturmaktadır. Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin, Hz. Fatıma ve Ehli Beyt sevgisi, Yezid, Kerbela olayı, yaşananlardan duyduğu acı, On İki İmam gibi konular onun şiirlerinin muhtevasını oluşturmaktadır. Çalışmamız Giriş ve 4 ana başlıktan oluşmaktadır. Giriş bölümünde XIX. yüzyılda divan edebiyatının durumu ve Alevi-Bektaşi edebiyatı hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Kemterî'nin hayatı ve edebi kişiliği, ikinci bölümde Kemterî'nin şiirlerinin şekil ve muhteva yönünden incelenmesi, üçüncü bölümde Kemterî'nin şiirlerinin Bektaşilik unsurları açısından değerlendirilmesi, dördüncü bölümde ise Kemterî'nin şiirlerinin çeviri yazılı metni, metnin kuruluşunda dikkat edilen unsurlar, metnin tıpkıbasımı bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study was prepared on examining the poems of the poet with the pseudonym Kemterî, which are included in the manuscript numbered OE_Yz_0723 that we found in the Istanbul Municipality Atatürk Library.The work we found in the IBB Ataturk library was recorded as a magazine in the library. There are poems by other poets at the end and in different parts of the work. When we look at the content of these poems, we see that there are Alevism-Bektashiism elements. The section containing these poems consists of ten pages. The poems of Kemterî, who lived in the 19th century and whose real name is Râşid Ali, start from the 12th leaf in this work. Although there are poems by different poets in some parts of the work, which has a total of 108 leaves, we can say that the poems in its approximately 70 leaves belong to Kemterî. Kemterî, who is known to have a divan in Saadettin Nüzhet Ergun's collection, has a total of 119 poems in this work. Kemterî wrote most of his poems in ghazal verse form, and after ghazal, he mostly used terci-i bend verse form. In addition to these, there are stanzas, murabbas, muhammes, tahmis, terkib-i bend and müfred. One of the striking features of Kemterî's poems is that he used folk literature verse forms as well as divan literature verse forms. His poems include“nefes”written in syllabic meter. Based on this, we can say that Kemterî used both folk and divan literature verse forms. The content of Kemterî's poems consists of elements belonging to the Bektashiism tradition. The love of Hz. Muhammad, Hz. Ali, Hz. Hasan, Hz. Hussein, Hz. Fatima and Ahl al-Bayt, Yazid the Karbala incident, the pain he felt from what happened, and the Twelve Imams constitute the content of his poems. Our study consists of introduction and four main headings. In the introduction, it is informed about the state of divan literature and Alevi-Bektashi literature in 19th century. In the first part, Kemterî's life and literary personality are included; in the second part, Kemterî's poems are examined in terms of form and content; in the third part, Kemterî's poems are evaluated in terms of Bektashiism elements; in the fourth part, the translated text of Kemterî's poems, the elements taken into consideration in the construction of the text and facsimiles of the text are included.
Benzer Tezler
- Almanya'da âşıklık geleneğinin bir temsilcisi İbrahim Alkan'ın (Kemterî baba) hayatı, sanatı ve şiirleri
Life, art and poetry of Ibrahi̇m Alkan (Kemteri̇ Baba), a representative of mi̇nstrelsy tradition in Germany
BEYZA TÜRKKOLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
- Âşık Kemter Yusuf'un hayatı sanatı ve şiirleri
The life, art and poems of Âşık Kemter Yusuf
MAHİR CANKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELMA SOL
- Kemterî İbrahim Maktel-i İmam Hüseyin inceleme-çeviri yazı-sözlük
Assasination of İmam Hüssein Analysis- Written Translation-dictionary
JALE ZÜMRÜT MENTEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. LÜTFİ ALICI
- Araç içi trafik kazasına bağlı yaralanmalarda emniyet kemeri ve hava yastığının travma şiddet skoru (ınjury severıty score-ıss) ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of safety belt and air bag with the injury severity score (ISS) in trauma of traffic accident
DAVUT TEKYOL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
İlk ve Acil YardımSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİN ÇOLAK
- Paternalizm gerçekten paternalist mi
Paternalism is really paternalistic
YİĞİT SAVAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Siyasal BilimlerBalıkesir ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ORHAN