Üniversite son sınıf öğrencilerinde psikolojik esneklik ve tükenmişlik ilişkisinde geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın aracı rolü
The mediating role of attitudes towards the future and balanced life in the relationship between psychological flexibility and burnout of university senior students
- Tez No: 854275
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET FATİH YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 122
Özet
Amaç: Bu çalışma üniversite son sınıf öğrencilerinin psikolojik esneklikleri ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkide geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın aracılık rolünün incelemesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Yöntem: Bu araştırma nicel araştırmalardan ilişkisel desen kullanılarak yürütülmüştür. Değişkenler arasındaki ilişkinin ortaya konması için hipotetik bir model oluşturulmuştur. Araştırmanın katılımcıları orta ölçekli bir devlet üniversitesinde öğrenim görmekte olan üniversite son sınıf öğrencilerinden oluşmaktadır. Uygun örnekleme yoluyla 422 öğrenciye ulaşılmıştır. Yaşları 21-29 arasında değişen 232 kadın 176 erkek katılımcıdan toplanan 408 veri analizlere dahil edilmiştir. Araştırmanın verileri Psikolojik Esneklik Ölçeği (PEÖ), Maslach Tükenmişlik Envanteri- Öğrenci Formu (MTE-ÖF), Dengeli Yaşam Ölçeği ve Geleceğe Yönelik Tutum Ölçeği ile elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi SPSS (Statistical Package For Social Scienses) 23.0 paket programı ve programa uzantı olarak eklenen Process Macro 4.2. eklentisi (Model 4) kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma değişkenlerinin birbiri ile ilişkilerini saptamak amacıyla Pearson Korelasyon Analizi yapılmıştır. Araştırma modelindeki değişkenlerin aracılık rollerini incelemek amacıyla Process Macro (Model 4) analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Gerçekleştirilen analizler sonucunda psikolojik esnekliğin tükenmişlik ile arasında negatif yönde kaygılı tutum ile arasında negatif yönde, olumlu ve planlı tutumlar ve dengeli yaşam ile arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca tükenmişlik ile olumlu, planlı tutumların ve dengeli yaşamın negatif yönde, kaygılı tutumun pozitif yönde anlamlı ilişkide olduğu görülmüştür. Psikolojik esneklik ve tükenmişlik ilişkisinde geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın aracılık rolünü incelemek amacıyla oluşturulan üç model için ayrı aracılık analizleri gerçekleştirilmiştir. Üç model için de aracılık ilişkilerinin anlamlı olduğu görülmüştür. İlk model için gerçekleştirilen aracılık analizi sonuçlarına göre üniversite son sınıf öğrencilerinin psikolojik esneklik ile duygusal tükenme düzeyleri arasındaki ilişkide geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür. İkinci modelde, psikolojik esneklik ile duyarsızlaşma düzeyleri arasındaki ilişkide geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın tam aracılık rolü olduğu görülmüştür. Son model için gerçekleştirilen aracılık analizi sonuçlarına göre psikolojik esneklik ile düşük başarı arasındaki ilişkide geleceğe yönelik tutumların ve dengeli yaşamın kısmi aracılık rolü olduğu görülmüştür. Sonuç ve Öneriler: Gerçekleştirilen araştırmada test edilen üç modelin de anlamlı olduğu görülmüştür. Üniversite son sınıf öğrencilerinde geleceğe yönelik tutumlar ve dengeli yaşam aracılığıyla psikolojik esnekliğin duygusal tükenme üzerindeki dolaylı etkisi negatif yönde anlamlıdır. Geleceğe yönelik tutumlar ve dengeli yaşam aracılığıyla psikolojik esnekliğin duyarsızlaşma üzerindeki dolaylı etkisi negatif yönde anlamlıdır. Geleceğe yönelik tutumlar ve dengeli yaşam aracılığıyla psikolojik esnekliğin kişisel başarısızlık üzerindeki dolaylı etkisin negatif yönde anlamlıdır. Araştırma bulgularının tükenmişliğin doğasını anlamada, önlenmesinde ve tükenmişlikle baş etmede kullanılacak müdahalelere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda gerçekleştirilecek olan sonraki çalışmalarda örneklem seçiminde farklı yaş grubundan öğrencilere veya meslek gruplarına yer verilebilir, araştırmalar nitel yöntemlerle zenginleştirilebilir. Uygulamacılar tükenmişliğin önlenmesi veya tükenmişlikle baş edilmesinde psikolojik esnekliğin artırılması ile birlikte geleceğe yönelik tutumlara ve dengeli yaşama odaklanan müdahalelere yer verebilirler.
Özet (Çeviri)
Purpose: This study was conducted to examine the mediating role of attitudes towards the future and balanced life in the relationship between psychological flexibility and the burnout of university senior students. Method: This research was conducted with a correlational design from quantitative research. A hypothetical model was created to reveal the relationship between variables. The participants of the research are the senior university students of a medium-sized state university. 422 students were reached through convenient sampling. 408 data collected from 232 female and 176 male participants aged between 21-29 were included in the analysis. The data of the research were obtained with the Psychological Flexibility Scale (PFS), Maslach Burnout Inventory-Student Form (MBI-SF), Balanced Life Scale and Attitudes Towards the Future Scale. The analysis of the data obtained is followed by SPSS (Statistical Package for Social Sciences) 23.0 package program and the program plugin is Process Macro 4.2. (Model 4). Pearson Correlation Analysis was performed to determine the relationships between the research variables. Process Macro (Model 4) analysis was carried out to examine the mediating roles of the variables in the research model. Results: As a result of the analyses, there is negative significant relationship between psychological flexibility and burnout, negative significant relationship between anxious attitudes and psychological flexibility, and positive significant relationship between positive attitudes and psychological flexibility and positive significant relationship between planned attitudes and psychological flexibility and positive significant relationship between balanced life and psychological flexibility. Additionally, it was found that burnout has a positive and significant relationship with positive attitudes and planned attitudes, and burnout has a negative relationship with anxious attitudes. Separate mediation analyzes were conducted for three models created to examine the mediating role of future attitudes and balanced life in the relationship between psychological flexibility and burnout. Mediation roles were significant for all three models. According to the results of the mediation analysis for first model showed that, attitudes towards the future and balanced life had a partial mediating role in the relationship between psychological flexibility and emotional exhaustion levels of senior university students. In the second model finfings showed that attitudes towards the future and balanced life had a full mediating role in the relationship between psychological flexibility and depersonalization levels. According to the results of the mediation analysis conducted for the final model, it was seen that attitudes towards the future and balanced life had a partial mediating role in the relationship between psychological flexibility and low achievement. Conclusion and Suggestions: In the conducted research, all three models were significant. In senior university students, the indirect effect of psychological flexibility on emotional exhaustion through attitudes towards the future and balanced life is negatively significant. The indirect effect of psychological flexibility on depersonalization through attitudes towards the future and balanced life is negatively significant. The indirect effect of psychological flexibility on reduced accomplishment through attitudes towards the future and balanced life is negatively significant. It is thought that the research findings will contribute to understanding the nature of burnout, preventing it and interventions to cope with burnout. In future studies, students from different age groups or professional groups can be included in the sample selection, and the research can be enriched with qualitative methods. Practitioners can include interventions that focus on attitudes towards the future and balanced living, along with psychological flexibility, in preventing or coping with burnout.
Benzer Tezler
- Assessing a model of cognitive test anxiety: The role of rumination, self-forgiveness, perfectionism cognitions and cognitive defusion through the indirect effect of psychological flexibility
Bilişsel sınav kaygısı modelinin test edilmesi: Psikolojik esnekliğin dolaylı etkisi yoluyla ruminasyon, kendini affetme, mükemmeliyetçi düşünceler ve bilişsel ayrışmanın rolü
GÖKÇEN AYDIN
Doktora
İngilizce
2017
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OYA GÜNERİ
- Belirsizliğe tahammülsüzlük ve sürekli kaygı arasındaki ilişkide psikolojik esnekliğin aracılık rolü
The mediator role of psychological flexibility in relationship between intolerance of uncertainty and trait anxiety
SENA ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN AYDIN
- Ruh sağlığı eğitimi alan ve almayan üniversite öğrencilerinin duygu düzenleme becerileri ve bilişsel esneklik düzeylerinin karşılaştırılması
A comparison of emotion regulation skills and cognitive flexibility levels of university students with and without mental health education
İREM NUR İNCE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiKonya Gıda ve Tarım ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELMAS MERVE MALAS
- Üniversite son sınıf öğrencilerinin bilişsel esneklik ile akademik başarı düzeyleri arasındaki ilişkide bilişsel çarpıtma düzeylerinin aracılık rolü
The mediating role of cognitive distortion levels in the relationship between cognitive flexibility and academic achievement levels of senior university students
RABİA KALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHNİ KOÇ
- Bilişsel davranışçı grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı ve psikolojik esnekliklerine etkisi
Effect of cognitive behavior group counseling on social anxiety and psychological flexibility of university students
HAKAN ACAR
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KARATAŞ