Türkiye'de yemek yazısı çeviri alanı ve eyleyicileri (1980-2020)
The field of food writing translation and agents in Turkey (1980-2020)
- Tez No: 857433
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ATALAY GÜNDÜZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Yemek yazısı çevirisi, eyleyici, alan, habitus, sermaye, blog çevirisi, özçeviri, Güzin Yalın, Cenk Sönmezsoy, Food writing translation, agent, field, habitus, capital, blog translation, self-translation, Güzin Yalın, Cenk Sönmezsoy
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 272
Özet
Yemek yazısı, hem yemeğin kendisinin hem de mutfak okulu, restoran, mutfak araç-gereçleri, şef gibi yemekle ilgili diğer ögelerin konu edildiği ve bu konulara aşk, mutluluk, hüzün, tarih, kültür, kimlik, sosyoloji gibi çeşitli anlamların yüklendiği kurgu ve kurgu dışı eserlerin yer aldığı bir tür olarak tanımlanabilir. Yemek yazısı yazılı, görsel, işitsel ve dijital birçok alanda kendine yer bulabilmektedir. Çeviribilimde bu çok anlamlı ve çok yönlü yazın türünün çevirisine dair yapılmış çalışma sayısının azlığı ve göz ardı edilişi bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu çalışma, yemek yazısı alanında üretilen çeviri metinlerin alandaki görünümünü ve çeviri sürecinde yer alan eyleyicilerin rolü, konumu ve işlevini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Çeviri sürecinde var olan eyleyicilerin belli bir dünya görüşüne sahip olduğu, kozmopolit bireylerden oluştuğu ve ekonomik gücü elinde tutan kimselerden oluştuğu iddiasından yola çıkan bu tezde iki inceleme nesnesi seçilmiştir. Bu bağlamda, inceleme nesnesinin ilki Türkiye'de yemek yazısı alanı ve çevirisi alanında yazılı üretimde kendini gösteren kurgu ve kurgu dışı yemek eserleri veren kısacası böyle niş bir alanda faaliyet sürdüren Ruhun Gıdası Kitaplar yayınevi ve sahibi Güzin Yalın olmuştur. Ayrıca yukarıda değinildiği üzere, yemek yazısı yazılı medyadan dijital medyaya oldukça geniş bir alanda varlığını sürdürür. Bu dijital medyadan biri olan yemek blogları da incelemeye dâhil edilmiştir. Dâhil edilen yemek bloğu Türkiye'de ilklerden olması ve özçeviri örneği sunması yönleriyle diğerlerinden ayrılan“Cafe Fernando”adlı blog olup yazar/çevirmeni Cenk Sönmezsoy da ayrıca incelenmiştir. Eyleyici odaklı bir çalışma olan bu tez Even-Zohar'ın“agent”(eyleyici) (2002: 173) ve özçeviri (Hokenson ve Munson, 2007, Montini, 2010) kavramından faydalanmıştır. Yemeğin sosyal bir gösterge olduğunu iddia eden Bourdieu'nün (2015) habitus, sermaye, doxa gibi sosyolojik kavramları da eyleyicilerin alandaki rolü, konumu ve işlevini belirlemek maksadıyla çalışmada inceleme aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmada, yemek yazısı çevirisinde rol oynayan eyleyicilerin entelektüel, gastronomik vb. habituslara, zengin bir kültürel, ekonomik sermayeye, ciddi bir sosyal ve simgesel sermayeye sahip olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak çalışmada çevrilecek metnin seçilmesi, çeviri kararları gibi konularda bu habituslarının ve sermayelerinin çeviri sürecinde öne çıktığı ve görünür olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Food writing is a genre that encompasses fiction and non-fiction works in which the food itself, as well as related elements such as culinary schools, restaurants, kitchen tools and chefs are discussed. Within this genre, various meanings are attributed to these subjects, including love, happiness, melancholy, history, culture, identity and sociology. Food writing can be found in a range of written, audiovisual and digital media formats. By revealing the visibility of translated texts produced in the field of food writing whilst examining the position, function, and agency of those involved in the translation process, this study aims to fill the gap in translation studies. Based on the assertion that the agents involved in the translation process possess cosmopolitan attributes, a particular worldview, and considerable economic power, two case studies have been preferred within the scope of this doctoral thesis. In this sense, the first case is the publishing house Ruhun Gıdası Kitaplar which shows itself in written production in the field of food writing and translation in Turkey and publishes both fiction and non-fiction food works in such a niche area and its owner Güzin Yalın. Moreover, as previously stated, food writing exists in a wide range of fields, from written media to digital media. Food blogs, one of these digital media, are also included in the analysis. The food blog“Cafe Fernando”which distinguishes itself from others by being one of the first food blogs in Turkey, and exemplifying self-translation through its author/translator, Cenk Sönmezsoy is analyzed. As an agent-oriented study, this thesis draws on Even-Zohar's concept of“agent”(2002: 173) and self-translation (Hokenson and Munson, 2007, Montini, 2010). Sociological concepts such as habitus, capital, and doxa of Bourdieu, who argues that food is a social indicator (2015), are also employed as analytical tools in this study to ascertain the role, position, and function of agents in the field. The study reveals that agents involved in food writing translation have multiple habitus, including intellectual, gastronomic, an abundant cultural and economic capital, and a significant social and symbolic capital. Furthermore, the research indicates that the translator's habitus and capital are actively displayed throughout the translation process, including the selective process of choosing texts and the translation decisions.
Benzer Tezler
- 1939-1945 yılları Tan Gazetesi Refik Halid Karay'ın yazıları ve 2015-2021 yılları Hürriyet Gazetesi Vedat Milor'un yazılarının benzerlikleri ve farklılıkları
1939-1945 Tan Newspaper Refik Halid Karay's articles and 2015-2021 Hürriyet Newspaper's similarities and experts
ERAY ERZEYBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıBaşkent ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TULGA ALBUSTANLIOĞLU
- Küresel markaların yerel konumlandırılması: Burger King uygulaması vaka analizi
Local locations of global brands: application Burger King
BAŞAK SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeBeykent Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKAY KANIK
- Türkiye'de bulunan orta ölçekli otel işletmelerinde endüstriyel mutfaklar ve mekansal organizasyonunun verimliliği üzerine bir araştırma
A research on the efficiency of industrial kitchen and spatial organization in medium scale hotel companies in Turkey
SENA ÇEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Okan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN SAVAŞ
- Türkiye'de hastane hizmetlerinde dış kaynak kullanımı(outsourcıng) ve hizmet alan yöneticiler açısından değerlendirilmesi
Outsourcing in hospital services in Turkey and its evaluation from the perspectives of the managers who acquire these services
GÖKHAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2007
Sağlık Kurumları YönetimiKaradeniz Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAMİL YAZICI