Türkçe-TİD medya çevirilerinde 've' bağlayıcısı üzerine bir inceleme
An analysis of the connective 've' in Turkish-Turkish sign language (TİD) media translations
- Tez No: 871615
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYTAÇ ÇELTEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk İşaret Dili ve Sağır Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İşaret Dili Tercümanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu tez çalışması, Türkçe sözlü haber metinlerinin Türk İşaret Diline (TİD) yapılan eşzamanlı medya çevirilerinde, çok işlevli ve en tipik bağlayıcılardan biri olduğu bilinen“ve”bağlayıcısının kullanımı incelemektedir. Söylem ilişkileri üzerine odaklanan araştırmalar içerisinde, modaliteye duyarlı bir yaklaşıma sahip olan ve TİD çerçevesinde bir ilk araştırma olma özelliği taşıyan bu çalışmasıyla, çeviri bağlamında“ve”söylem bağlayıcısının davranışlarını betimleyerek alanyazına katkı sağlamak amaçlanmaktadır. PDTB 3.0 ilkelerinin kullanıldığı bu çalışmada, Türkçe haber metinlerinde açık biçimde ifade edilen“ve”bağlayıcısının, TİD çeviri metinlere hangi bağıntı türleriyle aktarıldığı ve TİD metinlerinin bağıntı türü kodlama açısından nasıl bir dağılım sergilediği, açık bağıntı türüyle çevirisi yapılan“ve”söylem bağlayıcısının TİD'de modaliteye özgü olarak hangi biçimlerle aktarıldığı ve Türkçe kaynak metinlerde“ve”bağlayıcısıyla oluşturulmuş bağıntı anlamlarının TİD çeviri metinlerde korunup korunmadığı sorularına yanıt aranmaktadır. İncelenen verilerden hareketle, (i) söylem ilişkisi gerçekleştirme türlerinin genel dağılımına bakıldığında, Türkçedeki açık“ve”bağlayıcısının TİD metinlere genellikle örtük aktarılma eğilimi gösterdiği tespit edilmiştir. (ii) Türkçe metinlerdeki açık“ve”bağıntılarının TİD metinlerde manuel ve el dışı işaretlerin çeşitli varyasyonları aracılığıyla kurulduğu, özellikle de çevirmenlerin VE-1 işaretini ve bunu destekleyen ağızla söyleme biçimini tercih ettikleri belirlenmiştir. (iii) Türkçe kaynak metinlerdeki bağıntı anlamlarının, yüksek bir oranla TİD hedef metinlere korunarak aktarıldığı ancak Koşul/Neden-Sonuç ve Karşılaştırma ilişkileri içeren açık“ve”bağlayıcısının TİD hedef metne örtük aktarılması durumlarda bazı anlam kaymalarına neden olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis delves into the usage of the conjunction“ve”, known for its multifunctionality in discourse, specifically in translations from Turkish to Turkish Sign Language (TİD) in news texts. The research emphasizes discourse relations with a focus on modality, marking the first investigation within the TİD framework. Its goal is to enrich literature by portraying the behaviors of“ve”in translation contexts. By concentrating on discourse relations and adopting a modality-sensitive approach, the study aims to illuminate how“ve”from Turkish source news texts is conveyed in TİD in terms of discourse relations. Following PDTB principles, the research explores the modality specific forms of explicitly translated“ve”discourse connectors in TİD and examines whether the nuanced discourse relation meanings of“ve”in Turkish source texts are faithfully preserved in TİD translations. Based on the analyzed data, several key findings have emerged: Firstly, it is noted that the explicit“ve”connective in Turkish often tends to be implicitly conveyed in TİD texts, indicating a subtle shift in the way discourse relations are realized in the translation process. Secondly, the research reveals that explicit“ve”relations in Turkish find representation in TİD through a diverse range of manual and non-manual signs, particularly with interpreters displaying a preference for the VE-1 sign and its accompanying oral expressions. Lastly, while the study observes a general preservation of discourse relation meanings from Turkish source texts to TİD target texts, it highlights instances where the implicit transfer of“ve”, containing Conditional/Cause Effect and Comparison relations, leads to discernible semantic shifts in the translated content.
Benzer Tezler
- Türkçe–TİD medya çevirisinde için bağlacının görünümleri
Appearances of the conjunction for in Turkish-TID media translation
MESUT YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkAnkara ÜniversitesiTürk İşaret Dili ve Sağır Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR ŞEN BARTAN
- Türk işaret dili medya çevirisi: Uzamsal gönderimde gözlemlenen söylem belirsizliği görünümleri
Turkish sign language media translation: Appearances of discourse unclear observed in spatial reference
UFUK ÇELEBİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mütercim-TercümanlıkAnkara ÜniversitesiTürk İşaret Dili ve Sağır Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYTAÇ ÇELTEK
- Türkçe metni türk işaret diline dönüştürme
Turkish text to turkish sign language translation
METE CAN YASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiBaşkent ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAMİT ERDEM
- Türk sağır ve işitme engelli halk bilimi
Turkish deaf and hard of hearing handicapped folklore
ONUR SÖMEN
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAMİL VELİ
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Üç yıldan uzun süredir nükleoz(T)ID analoğu ile tedavi altında olan HBeAg negatif kronik hepatit B hastalarında tedavinin sonlandırılmasının HBsAg negatifleşmesi üzerine etkisi
The effect of treatment discontinuation on HBsAg negativity in HBeAg-negative chronic hepatitis B patients treated with nucleos(T)ID analogue for more than three years
AYDENİZ ŞENOL YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiEnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESRİN TÜRKER