Irk Bitig ve kâğıda yazılı Türk runik harfli metinler üzerine açıklamalı bibliyografya
An annotated bibliography on Irk Bitig and Turkis runic letters written on paper
- Tez No: 874145
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM DEMİREL DÖNMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Açıklamalı bibliyografya türünde hazırlanan bu çalışma, Irk Bitig ve kâğıda yazılı Türk runik harfli metinler ile ilgili yayımlanmış eserleri kapsamaktadır. Irk Bitig ve kâğıda yazılmış Türk runik harfli metinlerle ilgili yapılan çalışmaları inceleyerek bu alandaki mevcut bilgi birikimini değerlendirmekte ve bu alana katkıda bulunmaktadır. Literatür taraması yapılırken araştırmacıların kitaplarına, makalelerine ve konu ile ilgili dergi, uluslararası Türk dili kurultayı bildirileri gibi çeşitli kaynaklara başvurularak kapsamlı bir inceleme gerçekleştirilmiştir. Irk Bitig, Türk edebiyatında runik harfleriyle yazılmış ve günümüze kadar ulaşan tek Eski Türkçe kitaptır. Doğu Türkistan`da Bin Buda Mağaraları`nda bulunmuş olup günümüzde tek yazma nüshası İngiltere`deki British Museum`da muhafaza edilmektedir. İlk kez V. Thomsen tarafından incelenmiş ve yaklaşık olarak VIII. yüzyılın ortaları ile IX. yüzyılın başlarına tarihlendirilmiştir. Eser, 104 sayfadan oluşmakta olup 65 fal ve bir hatime bölümü içermektedir. Her falda önce şans daireleri, ardından fal metni ve daha sonra falın iyi ya da kötü olduğunu belirten sonuç yer almaktadır. Bu metin, Manihaist bir çevrede yazılmış olmasına rağmen dinî unsurlar içerse de aslında dini bir eser değildir. Irk Bitig adlı eser üzerine çalışanlar arasında V. Thomsen, Hüseyin Namık Orkun, Malov, Marcel Erdal, Hamilton, İkeda, Talat Tekin, Klyaştornıy, Zieme ve Fikret Yıldırım gibi isimler bulunmaktadır. 1912-2024 yılları arasındaki Irk Bitig ve kâğıda yazılı Türk runik harfli metinler üzerine yapılan çalışmalar geniş bir yelpazede derlenmiştir. Çalışmada yerli yabancı kaynaklar taranarak toplamda 105 kaynak tespit edilmiştir. Hazırlanan bu bibliyografyanın, Türkoloji alanında çalışacak kişilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
This annotated bibliography covers the published works related to Irk Bitig and Turkish runic script texts written on paper. It evaluates the current body of knowledge in this field by examining the studies conducted on Irk Bitig and other Turkish runic script texts written on paper, and contributes to this area. During the literature review, comprehensive research was conducted by consulting various sources, including researchers' books, articles, relevant journals, and proceedings from international Turkish language congresses. Irk Bitig is the only Old Turkic book written in runic script that has survived to the present day in Turkish literature. It was discovered in the Thousand Buddha Caves in East Turkistan, and its only extant manuscript is preserved in the British Museum in England. It was first studied by V. Thomsen and is dated to approximately the mid-eighth century to the early ninth century. The work consists of 104 pages and includes 65 omens and a conclusion section. Each omen contains a circle of fortune, followed by the omen text, and finally, a result indicating whether the omen is good or bad. Although this text was written in a Manichaean environment and contains religious elements, it is not a religious work. Notable scholars who have worked on Irk Bitig include V. Thomsen, Hüseyin Namık Orkun, Malov, Marcel Erdal, Hamilton, Ikeda, Talat Tekin, Klyaştornıy, Zieme, and Fikret Yıldırım. Studies on Irk Bitig and Turkish runic script texts written on paper, conducted between 1912 and 2024, have been compiled comprehensively. A total of 105 sources have been identified by reviewing both local and international resources. This bibliography is expected to contribute to those working in the field of Turkology.
Benzer Tezler
- Irk Bitig ve runik harfli metinlerin dili
Irk Bitig and the language of runic manuscripts
FİKRET YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖLMEZ
- Türk runik harfli metinlerin çekim morfolojisi
Inflection morphology of Turkish runic texts
HULUSİ POLAT
Doktora
Türkçe
2019
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN AYDIN
- Irk Bitig ve Körüm Bitig fal kitaplarının metindilbilimsel yapısı
Textlinguistics structure of fortune books Irk Bitig and Korum Bitig
FATMA BELENKÖYLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET VEFA NALBANT
- Eski Türkçe dönemi eserlerinden Tonyukuk yazıtları, Irk Bitig ve Aç Bars hikâyesi'nin morfolojik ve sentaktik özellikleri
Morphological and syntactic features of Tonyukuk inscriptions, Irk Bitig and the story of aç Bars from old Turkic works
MAHSUN ATSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Uygur ve Karahanlı Türkçesinde itaat kavramı
The concept of obedience in Uigur and Karakhanid Turkish
HÜSNÜ ÇAĞDAŞ ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN ÇETİN