Özel gereksinimli öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin akran çatışmasına ilişkin görüşlerinin, çatışmaya müdahale yaklaşımlarının ve uyguladıkları stratejilerin belirlenmesi
Determining the views of preschool teachers having students with special needs on peer conflict, their conflict intervention approaches and the strategies they apply
- Tez No: 876209
- Danışmanlar: PROF. DR. ÇIĞIL AYKUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Zihin Engelliler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Nitelikli bir kapsayıcı okul öncesi eğitimin sağlanabilmesi için olumlu bir sınıf ortamının oluşturulması ve sürdürülmesi gerekmektedir. Bu amaçla, sınıfın doğal üyeleri olan çocukların uyum içinde olmaları beklenmektedir. Bu hedefe ulaşmak için, ortaya çıkan akran çatışmalarını uygun şekilde yönetmek veya çatışmanın ortaya çıkmadan önüne geçmek gerekmektedir. Öğretmenlerin bu konuda ne yaptıklarını ve bu olumlu sınıf ortamını nasıl sürdürdüklerini anlamak önemlidir. Bu bilgi, olumlu bir sınıf ortamı olmayan kapsayıcı eğitim sınıfları için gerekli müdahaleleri planlamak ve uygulamak için kullanılabilir. Bu nedenle bu araştırmanın genel amacı, okul öncesi öğretmenlerinin sınıflarında yaşanan akran çatışmalarına yönelik görüşlerini, çatışma durumlarına yönelik müdahale yaklaşımlarını ve uyguladıkları stratejileri belirlemektir. Ayrıca, bu yaklaşımların ve stratejilerin çocukların tipik gelişim gösterme ya da özel gereksinimli olup olmadıklarına göre değişiklik gösterme durumları ve öğretmenlerin demografik özellikleri ile bu değişkenler arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırmada nitel ve nicel veri toplama süreçlerinin eşzamanlı olarak yürütüldüğü karma araştırma yöntemlerinden yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Örneklem, 52 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Nicel veriler demografik bilgi formu, çatışma durumlarına yönelik müdahale yaklaşımları ölçeği ve çatışma çözme stratejilerini belirleme aracı kullanılarak; nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen nicel ve nitel veriler ayrı ayrı analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretmenlerin çatışmayı tanımlama ve müdahale etme konusunda farklı görüşlere sahip oldukları, genel olarak çatışmayı olumsuz bir durum olarak algıladıklarını, çatışmanın nedenlerini ve türlerini çocukların bireysel özellikleri ve aile faktörleri ile ilişkilendirdikleri bulunmuştur. Öğretmenlerin müdahale yaklaşımları farklılık gösterse de taraflardan birisinin özel gereksinimli çocuk olduğu ve fiziksel şiddetin söz konusu olduğu durumlarda daha aktif müdahalede bulundukları belirlenmiştir. Akran çatışması anlarında, çocukların özelliklerinden bağımsız olarak, iş birliği yapma stratejisinin en sık kullanıldığı; rekabet stratejisinin ise özellikle özel gereksinimli çocukların dahil olduğu durumlarda tercih edildiği görülmüştür. Ayrıca, öğretmenlerin çatışma algıları, müdahale yaklaşımları ve kullandıkları stratejiler arasında anlamlı bir ilişki olduğu; fakat bu faktörlerin öğretmenlerin demografik özellikleriyle anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, literatür çerçevesinde tartışılmış ve farklı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In providing a quality inclusive preschool education, creating and maintaining a positive classroom environment is necessary. For this purpose, children, who are natural members of the classroom, are expected to be in unison. In order to achieve this goal, it is necessary to manage conflicts appropriately or to prevent conflicts before they arise. Understanding what teachers do and how they maintain this positive classroom environment is important. This information can be used to plan and implement necessary interventions for inclusive education classrooms that lack a positive classroom environment. Therefore, the general purpose of this study is to examine preschool teachers' views on peer conflicts in their classrooms, their intervention approaches to conflict situations, and the strategies they apply. In addition, it is aimed to determine how these approaches and strategies vary according to whether the children are typically developing or have special needs and to determine the relationship between the demographic characteristics of the teachers and these variables. In this study, qualitative and quantitative method were used simultaneously, and a convergent parallel design was used in order to determine teachers' views on peer conflict and the strategies and approaches they use when intervening in peer conflicts in their classrooms in both in-depth and generalizable ways. The sample consists of 52 preschool teachers. Quantitative data were collected using a demographic information form, a scale of intervention approaches to conflict situations and an instrument for identifying conflict resolution strategies; qualitative data were collected using a semi-structured interview form. The quantitative and qualitative data were analyzed separately. As a result of the study, it was found that teachers had different views on defining and intervening in conflict, i.e., they perceived conflict as negative in general, and they linked the causes and types of conflict with children's individual characteristics and family factors. Although teachers' intervention approaches differed, it was determined that they intervened more actively when one of the parties was a child with special needs and physical violence was involved. In moments of conflict, regardless of the characteristics of the children, it was observed that the strategy of cooperation was used most frequently, while competition was preferred, especially when children with special needs were involved. In addition, it was found that there was a significant relationship between teachers' conflict perceptions, intervention approaches, and the strategies they used; however, these factors were not significantly related to teachers' demographic characteristics. These results were discussed within the literature framework, and various suggestions were provided.
Benzer Tezler
- 36-72 aylık çocuklar için erken çocukluk dönemi sosyal beceri değerlendirme aracının Türkçeye uyarlanması
The early childhood social skills assessment tool for 36-72 month-old children, which was obtained through the scale adaptation process
HAYRUNNİSA FATMA ERTEKİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LATİFE ÖZAYDIN
- Özel gereksinimli öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Examining the attitudes of pre-school teachers with students with special needs towards inclusive education according to various variables
FATMA KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Ticaret ÜniversitesiAile Danışmanlığı ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEBİNİSO KAMALOVA
- Sınıfında özel gereksinimli öğrencisi olan okul öncesi öğretmenlerinin doğal öğretim sürecine ilişkin bakış açılarının incelenmesi
Examining perspectives of preschool teachers having children with special needs in their classroom on naturalistic intervention process
D. MERVE TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM H. DİKEN
- Okul öncesi dönemde kaynaştırma uygulamalarına ilişkin öğretmen görüşleri(Trabzon ili örneği)
Teacher views of inclusive applications to the preschool period
MELEK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimOkan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYHAN URAL
- Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik duyguları tutumları ve kaygıları ile kaynaştırma uygulamalarındaki öğretmen yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Çankırı ili örneği)
Examining of the relationship the between teacher qualification in integration practices with the emotions, attitudes and concerns about integration education (Çankırı province example)
İSMAİL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İZZET BAKİ KARAOĞLU