Sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin örgütsel güvene etkisinde örgütsel dedikodunun aracılık rolü: Türkiye'de devlet üniversitelerinde bir araştırma
The mediating role of organizational gossip in the effect of sociotropic-autonomic personality traits on organizational trust: A research at state universities in Turkey
- Tez No: 876618
- Danışmanlar: PROF. DR. LUTFİYE ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Sosyotropik-Otonomik Kişilik Özellikleri, Örgütsel Güven, Örgütsel Dedikodu, Akademisyen, Üniversite, Sociotropic-Autonomic Personality Traits, Organizational Trust, Organizational Gossip, Academician, University
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 205
Özet
Örgütlerde çalışanların sahip olduğu kişilik özellikleri, davranışlarının belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Çalışanların örgüte karşı oluşturdukları güven sayesinde örgütsel aidiyetlerinde artış görülebilmektedir. Türkiye'de eğitim sektörünün mihenk taşlarından olan üniversitelerde çalışan akademisyenlerin sahip oldukları sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri, örgüt yöneticileri/birim amirlerine elverişli çalışma ortamı oluşturma ve çalışan davranışlarının nedenlerini anlama konusunda yardımcı olması açısından önem arz etmektedir. Araştırmanın, yöneticilere sosyotropik-otonomik kişiliğe sahip akademisyenlerin özellikleri nedeniyle örgütsel dedikodudan ne derece etkilendiği ve bu durumun örgüte karşı oluşturdukları güveni nasıl etkilediği konusunda yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bununla birlikte araştırmanın değişkenlerinin birbirleriyle ilişkisinin daha önce incelenmemiş olması da araştırmanın özgünlüğünü ortaya koymaktadır. Nicel araştırma tekniklerinden anket ile veri toplanarak gerçekleşen araştırmada akademisyenlerin sahip olduğu sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin örgütsel güven üzerindeki etkisini ölçmek için yapılan korelasyon analizi sonucunda araştırmanın bağımsız değişkeni olan sosyotropik-otonomik kişilik özelliğinin bağımlı değişken olan örgütsel güvene etkisinin anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca aracılık rolü için yapılan process analizi ve bootstrap tekniği sonucunda sosyotropik kişilik özelliklerinin örgütsel güvene etkisinde örgütsel dedikodunun aracılık rolü olduğu saptanmıştır. Sosyotropik kişilik özelliklerinin alt boyutlarının tamamında bu aracılığa rastlanılmıştır. Otonomik kişilik özelliklerinin örgütsel güvene etkisinde örgütsel dedikodunun aracılık rolüne ait bulgularda ise genel otonomik kişilik özellikleri ölçeği üzerinde yapılan analizler sonucunda aracılık rolünün olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Otonomik kişilik özellikleri alt boyutlarından olan“kişisel başarı”alt boyutunun örgütsel güven alt boyutlarına etkisinde örgütsel dedikodunun hiçbir alt boyutunun aracılık etkisi olmadığı görülürken,“özgürlük ve yalnızlıktan hoşlanma”alt boyutlarının örgütsel güven alt boyutlarına etkisinde örgütsel dedikodunun alt boyutu olan“ilişkileri geliştirme”boyutunun aracılık rolü olduğu görülmüştür. Sonuç olarak birbirinin neredeyse zıt haliymiş gibi görünen bu kişilik özellikleri kapsamında araştırmanın ana hipotezlerini oluşturan H1:“Sosyotropik kişilik özelliklerinin örgütsel güvene etkisinde örgütsel dedikodunun aracılık rolü bulunmaktadır.”hipotezinin doğrulanmış olması ve H2:“Otonomik kişilik özelliklerinin örgütsel güvene etkisinde örgütsel dedikodunun aracılık rolü bulunmaktadır.”hipotezinin doğrulanamamış olması araştırmanın güvenilirliği açısından önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
The personality traits of employees in organizations play an important role in determining their behaviors. Employees' trust in the organization can lead to an increase in organizational commitment. The sociotropic-autonomous personality traits of academics working in universities, which are the cornerstones of the education sector in our country, are important for creating a conducive working environment for organization managers/unit heads and for understanding the reasons behind employee behaviors. The study is expected to assist managers in understanding the extent to which academics with sociotropic-autonomous personality traits are affected by organizational gossip and how this impacts their trust in the organization. Furthermore, the fact that the relationships between the variables of the study have not been previously examined highlights the originality of the research. Using the quantitative research method of surveys and data collection techniques, a correlation analysis was conducted to measure the impact of sociotropic-autonomous personality traits on organizational trust among academics. The results indicated that the independent variable, sociotropic-autonomous personality traits, had a significant effect on the dependent variable, organizational trust. The process analysis and bootstrap technique used to determine the mediation role revealed that organizational gossip mediated the effect of sociotropic personality traits on organizational trust. This mediation was observed in all sub-dimensions of sociotropic personality traits. However, the findings for the mediation role of organizational gossip in the impact of autonomous personality traits on organizational trust indicated that there was no mediation role based on the analyses conducted on the overall autonomous personality traits scale. While no mediation effect of any sub-dimension of organizational gossip was found in the impact of the“personal achievement”sub-dimension of autonomous personality traits on the sub-dimensions of organizational trust, it was concluded that the“enjoyment of freedom and solitude”sub-dimension's impact on the sub-dimensions of organizational trust was mediated by the“relationship development”sub-dimension of organizational gossip. As a result, within the scope of these personality traits, which seem almost opposite to each other, the validation of the primary hypotheses of the study—H1:“Organizational gossip mediates the effect of sociotropic personality traits on organizational trust.”and the rejection of H2:“Organizational gossip mediates the effect of autonomous personality traits on organizational trust.”—is significant for the reliability of the research.
Benzer Tezler
- Hemşirelerin sosyotropik otonomik kişilik özellikleri ile bakım verici rollerine ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between the sociotropic autonomic personality features and the attitudes of the nurses regarding their care-giving roles
AYŞENUR DAYAN
- Yetişkin bireylerin sosyotropik-otonomik (Bağımlı-özerk) kişilik özelliklerinin, algılanan duygusal istismar seviyeleri ve takıntılı olma düzeyleri ilişkisi üzerine bir inceleme
A research on relationship between socio-tropic (Depentdent – autonomous) personality traits, perceived emotional abuse and obssesi̇veness
GÖZDE SEÇKİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SELİN BİRGÜL BARAN
- Bipolar bozukluğu olan hastalarda sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerinin ve hastalığın prognozu üzerine olan etkisinin incelenmesi
Evaluating the sociotropic-autonomous personality traits and their effect on the prognosis of the disease in patients with bipolar disorder
CANSU ÇAKIR ŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURHAN FISTIKÇI
- Okul yöneticilerinin sosyotropik-otonomik kişilik özelliklerini yordayan değişkenler ve kullandıkları çatışma çözme yöntemleri
The variables that predict the sociotropic-autonomic personality features of school heads and the conflict resolution methods they used
ECEM TORAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FETHİ KAYALAR