Sürdürülebilirlik uygulamaları ve finansal performans: BİST elektrik endeksinden kanıt
Sustainability practices and financial performance: Evidence from BİST electricity index
- Tez No: 887784
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZGÜR KAYALICA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Enerji, Energy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enerji Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Enerji Bilim ve Teknoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 85
Özet
Artan piyasa risklerinin düşük karbonlu bir ekonomiye geçişle ilişkilendirildiği bir dönemde, bu araştırma Türkiye enerji piyasasındaki şirketlerin sürdürülebilirlik performansı ile finansal performansı arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Uluslararası finansal kuruluşların hem özel hem de kamu sektörlerinin sürdürülebilir finansmana erişimini kolaylaştırma gerekliliği, Net Sıfır hedeflerine ulaşmanın enerji sektörünün daha sürdürülebilir hale getirilmesine büyük ölçüde bağlı olduğu Türkiye için özellikle önemlidir. Türkiye enerji sektöründeki şirkletlerin piyasa risklerini azaltmak ve finansal istikrarı artırmak için küresel sürdürülebilirlik çabalarıyla uyum sağlamaları gerekmektedir. Çevresel, Sosyal ve Yönetişim (ESG) konusunda halka açık raporlamalar, şirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarını açıklamaları ve sürdürülebilir finansmana erişim için kritik hale gelmiştir. ESG bildirimlerinin derecelendirilmesi; bildirimlerin var olmasına, şeffaflıklarına ve kalitelerine bağlıdır ve ESG derecelendirmeleri bir şirketin sürdürülebilirlik performansının göstergesi olarak konumlanmaktadır. Yüksek ESG skorları, şirketlerin hem finansal hem de iklimle ilgili risklere karşı dayanıklılığının bir ölçüsü olarak görülmektedir. Mevcut küresel manzarada ekonomik türbülans, enerji kıtlığı ve tedarik zinciri kesintileri dikkate alındığında, bu önermenin geçerliliği sorgulanmakta ve yüksek ESG derecelendirmelerine sahip şirketlerin kriz ortamında üstün finansal performans gösterip göstermediği sorusu gündeme gelmektedir. Panel veri regresyon analizi kullanılarak yapılan çalışmada, 2019'dan 2022'ye kadar BİST XELKT endeksinde yer alan 20 enerji şirketinin finansal ve sürdürülebilirlik performansı değerlendirilmiştir. Sürdürülebilirlik performansını ölçmek için Refinitiv'in ESG skorları ve finansal performansı değerlendirmek için aktif karlılığı (ROA) kullanılmıştır. Kontrol değişkenleri arasında kaldıraç oranı ve şirket büyüklüğü yer alırken, kukla değişkenler piyasa riski maruziyetini, alt sektörleri ve BİST Sürdürülebilirlik Endeksi dahiliyetini temsil etmektedir. Literatür taraması, ESG performansının finansal performans üzerindeki etkisine ilişkin karışık sonuçlar ortaya koymakta olup, pozitif, negatif ve nötr ilişkilerin farklı derecelerini göstermektedir. Bu sonuçların çeşitliliği, ESG ile finansal performans arasındaki ilişkinin karmaşıklığını ve çok yönlülüğünü göstermektedir. Sürdürülebilirlik ve finansal performans arasındaki ilişkiyi daha derinlemesine incelemek için çalışma iki farklı senaryoyu ele almaktadır. İlk senaryoda, BIST XELKT endeksine dahil olan tüm şirketler analiz edilmektedir. Bu kapsamlı analiz, ESG faktörlerinin finansal metrikleri nasıl etkilediğine dair genel bir anlayış sağlamaktadır. İkinci senaryoda ise incelenen zaman aralığı boyunca sıfırdan büyük ESG puanlarına sahip BİST XELKT endeksindeki“Sorumlu”şirketlere odaklanılmaktadır. Bu analiz, ESG raporlamasına aktif olarak katılan şirketler için sürdürülebilirlik uygulamalarının finansal performans üzerindeki etkisini daha detaylı inceleme imkanı sunmaktadır. İlk senaryoda, tüm örneklemin analizi birkaç önemli içgörü ortaya koymaktadır. Genel ESG performansı, ROA ile ölçülen finansal performans üzerinde anlamlı bir etki göstermemektedir. Bu durum, daha geniş piyasa için ESG girişimlerinin tek başına finansal başarıyı sağlamak için yeterli olmayabileceğini göstermektedir. Ancak, çalışma ESG bileşenleri içinde farklı etkiler belirlemektedir. Jeopolitik manzara da finansal sonuçların şekillenmesinde kritik bir rol oynamaktadır. Rusya-Ukrayna savaşının Türk enerji şirketlerinin karlılığı üzerindeki olumlu etkisi, sektörün jeopolitik gerilimlerden kaynaklanan piyasa fırsatlarını değerlendirme yeteneğini ortaya koymaktadır. Bu bulgu, dış jeopolitik faktörler ile finansal performans arasındaki karmaşık etkileşimi vurgulamaktadır. Ayrıca, çalışma yüksek kaldıraç oranının karlılığı olumsuz etkilediğini göstermekte, bu da yüksek borç seviyeleriyle ilişkili finansal risklerin önemini vurgulamaktadır. Bu sonuçlar, şirketlerin riskleri azaltmak ve karlılığı optimize etmek için finansal yapılarını dengelemeleri gerektiğini önermektedir. İkinci senaryoda odak sıfırdan büyük ESG puanlarına sahip“Sorumlu”şirketlere kaymaktadır. Bu analiz, sürdürülebilirlik uygulamalarına aktif katılımın finansal performansı nasıl etkilediğine dair daha derinlemesine içgörüler sunmaktadır. Bu şirketler için, hem genel ESG performansı hem de Sosyal (S) bileşeni ROA üzerinde olumlu etki göstermektedir. Bu pozitif ilişki, sosyal sorumluluk ve bütünsel ESG yönetimini iş yapışına dahil etmiş şirketlerin daha yüksek finansal performans sergilediğini göstermektedir. Bu girişimlerin faydaları muhtemelen iyileştirilmiş marka itibarı, müşteri sadakati ve operasyonel verimliliklerden kaynaklanmaktadır. Çevresel (E) bileşen ROA ile negatif bir ilişki göstererek çevresel girişimlerin ön maliyetler veya operasyonel kısıtlamalar nedeniyle finansal metrikleri geçici olarak olumsuz etkileyebileceğini ortaya koymuştur.“Sorumlu”şirketlerin analizi, kaldıraç oranının da finansal performans üzerinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Yüksek kaldıraç karlılığı olumsuz etkilemekte, dengeli bir sermaye yapısının önemini vurgulamaktadır. Bu bulgular,“sorumlu”şirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarının yanı sıra finansal ihtiyatı da önceliklendirmeleri gerektiğini göstermektedir. ESG performansı, genellenebilir şekilde finansal performansı etkilememekle birlikte, sürdürülebilirliğin belirli yönleri, özellikle sosyal sorumluluk, karlılığı artırma potansiyeli içermektedir. Bu durum, ESG ile ilgili parametrelerin kurumsal stratejilere entegre edilmesinin stratejik önemini vurgulamaktadır. Rusya-Ukrayna savaşının karlılık üzerindeki olumlu etkisi, jeopolitik faktörlerin karmaşık etkileşimini ortaya koymakta, sağlam risk yönetim çerçevelerinin gerekliliğini vurgulamaktadır. Finansal performansı artırmak için, Türk enerji şirketleri sürdürülebilir altyapı ve teknolojilere yatırım yapmalı, sermaye yapılarını optimize etmeli ve borç seviyelerini etkili bir şekilde yönetmeli, paydaş katılımını teşvik ederken Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) girişimlerini önceliklendirmelidir. Politika yapıcılar, güçlü jeopolitik risk yönetim çerçeveleri geliştirmeli, ESG açıklama standartlarını zorunlu kılmalı ve ESG performansını teşvik etmeli, etik tedarik zinciri uygulamalarını teşvik etmeli ve topluluk geliştirme projelerini desteklemelidir. Sürdürülebilirlik girişimleri sadece etik açıdan zorunlu değil, aynı zamanda uzun vadeli finansal başarı için stratejik olarak da faydalıdır. Halihazırda sürdürülebilirlik uygulamalarına sahip şirketler, gelecekteki piyasa risklerini ve düzenleyici değişiklikleri daha iyi yönlendirebilecek konumdadır, bu da Türkiye enerji sektöründe sürdürülebilirlik ile finansal performansın birbirine bağlı doğasını vurgulamaktadır. Bu kapsamlı analiz; enerji sektöründeki şirketler, politika yapıcılar ve Türk enerji piyasasındaki paydaşlar için içgörüler sunmakta, sürdürülebilirliğin finansal ve çevresel hedeflere ulaşmadaki önemini vurgulamaktadır. Çevresel, sosyal ve yönetişim unsurlarının giderek artan bir şekilde kurumsal değer yaratımı ile iç içe geçtiği manzarada, elektrik sektörü şirketlerinin yalnızca etik nedenlerle değil, aynı zamanda uzun vadeli finansal başarı ve paydaş nezdinde değer yaratımı için stratejik bir zorunluluk olarak sürdürülebilirlik girişimlerini önceliklendirmeleri gerektiği gözlemlenmektedir. Sürdürülebilirlik uygulamalarının erken benimsenmesinin, potansiyel finansal yükümlülükleri azaltmak ve gelecekteki piyasa risklerini etkin bir şekilde yönetmek için gerekli olması, Türk enerji şirketlerinin hızla değişen piyasa ortamında uzun vadeli geçerliliğini ve rekabet edebilirliğini sağlamaktadır. Sonuç olarak, çalışma Türk enerji sektöründe sürdürülebilirlik ile finansal performans arasındaki karmaşık ve çok yönlü ilişkiyi vurgulamaktadır. Hem geniş hem de kategori odaklı senaryoları inceleyerek, farklı ESG bileşenlerinin finansal sonuçları nasıl etkilediğine dair nüanslı bir anlayış sunmaktadır. Bu anlayış, şirketlerin operasyonlarına sürdürülebilirliği stratejik olarak entegre etmeleri ve politika yapıcıların bu aksiyonları sağlam düzenleyici çerçevelerle desteklemeleri gerektiğini vurgulamaktadır. Bulgular, sürdürülebilirliğin sadece etik kaygılarla değerlendirilebilecek bir konu değil, uzun vadeli finansal dayanıklılık ve başarı için stratejik bir zorunluluk olduğunu vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Amidst heightened market risks associated with transitioning to a lower-carbon economy, this research explores the correlation between sustainability performance and financial performance within Turkish energy market generator and retailer companies. The pressing need for international financial institutions to facilitate both private and public sectors' access to sustainable finance is particularly salient for Türkiye, where achieving Net Zero targets significantly hinges on transitioning its energy sector towards greater sustainability. Turkish energy companies must align with global sustainability efforts to mitigate market risks and enhance financial stability. Environmental, Social, and Governance (ESG) disclosures have become crucial for companies to communicate their sustainability efforts and attract climate finance. Evaluations of these disclosures depend on their existence, transparency, and quality, with ESG ratings serving as indicators of a company's sustainability performance. Elevated ESG ratings are viewed as a measure of companies' resilience against both financial and climate-related risks. Given the economic turmoil, energy shortages, and supply chain disruptions in the current global landscape, the validity of this proposition is scrutinized, raising the question: do companies with higher ESG ratings demonstrate superior financial performance? Using panel data regression analysis, the study evaluates the financial and sustainability performance of 20 companies from 2019 to 2022. Refinitiv's ESG scores are used to measure sustainability performance, and financial performance is assessed through Return on Assets (ROA). Control variables include leverage ratio and company size, while dummy variables represent market risk exposure, sub-sectors, and index inclusion. The literature review reveals mixed results regarding the impact of ESG performance on financial performance, showing varying degrees of positive, negative, and neutral relationships. This diversity in outcomes indicates the complexity and multifaceted nature of the correlation between ESG and financial performance. Findings reveal that overall ESG performance does not have a significant impact on financial performance for all companies in the BIST XELKT. However, specific ESG pillars (Environmental, Social, and Governance) show varying influences. The Russia-Ukraine war positively affects the profitability of Turkish energy companies, highlighting the sector's vulnerability and potential to capitalize on geopolitical tensions. High leverage negatively impacts profitability, indicating the financial risks associated with high debt levels. For companies with notable sustainability scores, both overall ESG performance and the Social (S) pillar positively influence ROA, while the Environmental (E) pillar has a negative impact. To delve deeper into the relationship between sustainability and financial performance, the study examines two distinct scenarios. In the first scenario, all companies listed in the BIST XELKT are analyzed. This comprehensive analysis provides a broad understanding of how ESG factors interact with financial metrics across the entire sector. The second scenario narrows the focus to“responsible”companies, defined as those with non-zero ESG scores during the period studied. This targeted analysis allows for a more detailed examination of the impact of sustainability practices on financial outcomes within a subset of companies that actively engage in ESG reporting. In the first scenario, the analysis of all BIST XELKT companies reveals several key insights. The overall ESG performance does not exhibit a significant impact on financial performance, as measured by ROA. This suggests that, for the broader market, ESG initiatives alone may not be sufficient to drive financial success. However, the study identifies distinct effects within the individual ESG pillars. The Social (S) pillar demonstrates a positive correlation with ROA, highlighting the benefits of social responsibility initiatives in enhancing financial performance. The geopolitical landscape also plays a crucial role in shaping financial outcomes. The positive impact of the Russia-Ukraine war on the profitability of Turkish energy companies illustrates the sector's ability to capitalize on market opportunities arising from geopolitical tensions. This finding highlights the complex interplay between external geopolitical factors and corporate financial performance. Additionally, the study finds that high leverage negatively impacts profitability, emphasizing the financial risks associated with high debt levels. These results suggest that companies must carefully balance their financial structures to mitigate risks and optimize profitability. In the second scenario, the focus shifts to“responsible”companies with non-zero ESG scores. This targeted analysis provides deeper insights into how active engagement in sustainability practices influences financial performance. For these companies, both overall ESG performance and the Social (S) pillar positively affect ROA. This positive relationship indicates that companies committed to social responsibility and environmental stewardship tend to exhibit higher financial performance. The benefits of these initiatives likely stem from improved brand reputation, customer loyalty, and operational efficiencies. However, the Environmental (E) pillar shows a negative relationship with ROA, indicating that environmental initiatives may entail upfront costs or operational constraints that temporarily depress financial metrics despite their long-term benefits. The targeted analysis of“responsible”companies reveals that leverage also plays a significant role in financial performance. High leverage negatively affects profitability, underscoring the importance of maintaining a balanced capital structure. These findings suggest that“responsible”companies should prioritize financial prudence alongside their sustainability efforts to achieve optimal financial outcomes. While ESG performance does not universally impact financial performance, specific aspects of sustainability, particularly social responsibility, enhance profitability. This underscores the strategic importance of integrating ESG considerations into corporate strategies. The positive impact of the Russia-Ukraine war on profitability reveals the complex interplay of geopolitical factors, emphasizing the need for robust risk management frameworks. To enhance financial performance, Turkish energy companies should invest in sustainable infrastructure and technologies, optimize capital structure and manage debt levels effectively, and foster stakeholder engagement while prioritizing Corporate Social Responsibility (CSR) initiatives. Policymakers should develop robust geopolitical risk management frameworks, mandate ESG disclosure standards and incentivize ESG performance, and encourage ethical supply chain practices along with supporting community development projects. Sustainability initiatives are not only ethically imperative but also strategically beneficial for long-term financial success. Companies with established sustainability practices are better positioned to navigate future market risks and regulatory changes, emphasizing the interconnected nature of sustainability and financial performance in the Turkish energy sector. This comprehensive analysis provides valuable insights for policymakers, and stakeholders in the Turkish energy market, highlighting the importance of sustainability in achieving financial and environmental objectives. The evolving landscape where environmental, social, and governance considerations are increasingly intertwined with corporate value creation emphasizes the imperative for electricity sector companies to prioritize sustainability initiatives not only for ethical reasons but also as a strategic imperative for long-term financial success and stakeholder value creation. The necessity of early adoption of sustainability practices to mitigate potential financial liabilities and navigate future market risks effectively ensures the long-term viability and competitiveness of Turkish energy companies in a rapidly evolving market landscape. In conclusion, the study highlights the complex and multifaceted relationship between sustainability and financial performance in the Turkish energy sector. By examining both broad and targeted scenarios, the research provides a nuanced understanding of how different aspects of ESG influence financial outcomes. These insights underscore the need for companies to strategically integrate sustainability into their operations and for policymakers to support these efforts through robust regulatory frameworks. The findings emphasize that sustainability is not merely an ethical consideration but a strategic imperative for long-term financial resilience and success. This highlights the necessity for continued investment in sustainable practices and the development of policies that support these initiatives, ensuring that Turkish energy companies can thrive in an increasingly sustainability-focused global economy. Moreover, the study suggests that future research could explore sector-specific ESG strategies, providing more tailored recommendations to improve both sustainability and financial performance.
Benzer Tezler
- Finansal sürdürülebilirlik göstergeleri ve değerlendirilmesi: Borsa İstanbul sürdürülebilirlik endeksi şirketleri üzerine bir araştırma
Financial sustainability indicators and its evaluation: A research on Istanbul Stock Exchange sustainability index listed companies
İBRAHİM CAN
- Türkiye'de seçili bankaların çevresel performanslarının finansal performansları üzerindeki etkisi
The effect of environmental performances of selected banks on their financial performances in Turkey
ELİF NASIR HOCAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BankacılıkMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN DAĞIDIR ÇAKAN
- Long term competitive advantage effect on company value with fuzzy logic and machine learning applications
Bulanık mantık ve makine öğrenmesi uygulamaları ile uzun vadeli rekabet avantajının şirket değeri üzerine etkisi
ZEKERİYA BİLDİK
Doktora
İngilizce
2024
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAYA TOKMAKÇIOĞLU
- Kâr kalitesi ve sürdürülebilirlik ilişkisi: BİST sürdürülebilirlik endeksinde yer alan firmalar üzerine bir inceleme
The relationship between earnings quality and sustainability: A study on companies in the BIST sustainability index
SALİH TUTAR
- Türkiye'de katılım bankalarının performansının sürdürülebilirlik çerçevesinde analizi
Analyzing the performance of participation banks in Turkey within the framework of sustainability
ESRA EKİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BankacılıkMarmara Üniversitesiİslami Bankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN DAĞIDIR ÇAKAN