Türkiye'de yoksullukla mücadelede sosyal politika aracı olarak sosyal yardımlar: Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarının rolü
Social aids as a social policy tool against poverty in Turkey: The role of social aids and solidarity foundations
- Tez No: 889252
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET ÜNLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Yoksulluk, kesin olarak tanımlanması zor olan karmaşık bir sosyal sorundur. Ancak, gelişmişlik düzeyleri ne olursa olsun tüm toplumların bir gerçeğidir. Sorunun boyutu, sosyal, ekonomik ve siyasi yapılar, coğrafi konum ve uygulanan politikaların etkinliği gibi faktörlere bağlı olarak değişmektedir. Yoksulluk ya da diğer bir deyişle gelir grupları arasındaki uçurum, tüm dünyada olduğu gibi salgın sonrası Türkiye'de de yetersiz eğitim, işsizlik, kayıt dışı ekonominin varlığı, yetersiz sosyal güvenlik, ekonomik krizler ve adaletsiz gelir dağılımı gibi faktörler nedeniyle giderek büyüyen bir sorun haline gelmiştir. Türkiye'de yoksullukla mücadele hem ekonomik hem de sosyal politikalar gerektirmektedir. Çok boyutlu yoksulluğun en temel nedeni işsizliktir. İşsiz bireylerin bu durumdan kurtulmalarının en hızlı ve etkili yollarından biri sosyal yardımlarla desteklenmeleridir. Bu nedenle işsiz bireylerin içine düşecekleri sosyal durumlardan kurtulabilmeleri için kamu otoritesi tarafından yürütülecek sosyal yardım programlarının etkinliği büyük önem taşımaktadır. Yapısal sorunlarla mücadele için etkin ve istikrarlı ekonomi politikalarına ihtiyaç duyulurken, Türkiye'nin yoksulluğu azaltmak ve önlemek için aile kurumunu güçlendirmesi ve sosyal refahı artırması gerekiyor. Yoksulluğun önlenmesi için sosyal yardım alanında kalıcı çözümlere ve adil bir gelir dağılımına da ihtiyaç vardır. Bu amaçla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü uhdesinde Türkiye'nin 81 ilinde ve 922 ilçe merkezinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları kurulmuştur. Vakıflar, kamusal sosyal yardımların uygulanmasında önemli kurumlardır. Ancak, kamu kaynaklarıyla kamu hizmeti sunmalarına rağmen, örgütlenme biçimleri refah devletinin yoksullukla mücadele etmek ve sosyal politikaları uygulamak için kurduğu modern sosyal güvenlik sistemiyle uyumlu değildir. Vakıflar, her biri birbirinden farklı işletme düzeyinde birer işyeri olarak Türk Medeni kanunu hükümlerine göre özel tüzel kişilik şeklinde kurulmuş. Vakıflar tarafından yapılacak yardımlara, vakıf mütevelli heyeti tarafından muhtaçlık sınırı esas alınarak karar verilmektedir. Vakıfların objektif kriterlerden uzaklaşması, keyfi ve siyasi etkilere açık uygulamalara ve aynı nitelikte hizmet sunmalarına rağmen farklı kararların doğmasına neden olabilmektedir. Bu durum yoksullukla mücadele etmek yerine yoksulluğun sürdürülebilir bir düzeyde tutulmasına neden olmaktadır. Gerek vakıflar aracılığıyla gerçekleştirilen sosyal yardımlar gerekse diğer kurumlar tarafından gerçekleştirilen bu tip sosyal yardımlar yoksulluktan kurtulmak yerine bireylerin bu duruma alışmasına neden olmaktadır. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının etkinliğinin artırılması için kurumsal işgücü yetersizliğinin giderilmesi, sosyal yardım çeşitliliğinin sadeleştirilmesi ve yapılan yardımların birim miktarlarının artırılması gerekmektedir. Ayrıca Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından sağlanan sosyal yardım yararlanıcılarına yönelik istihdam teşvik programının ulusal düzeyde etkinliğinin sağlanması, bu alanda faaliyet gösteren kurumlarla işbirliği, koordinasyon ve veri paylaşımının geliştirilmesi, yasal düzenlemelerinin yapılan işin niteliğine uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle, sosyal yardım sağlayan tüm kamu kurumlarının tek bir çatı altında toplanması gerekmektedir. Aynı zamanda vakıfların özel hukuk tüzel kişiliğinin kamu tüzel kişiliğine dönüştürülerek sosyal yardımların, genel kitlelere yönelik sınırlı bir süre için yapılmasını ve istihdama katılamayan dezavantajlı bireylere sürekli bir gelir desteği şeklinde verilmesini sağlayıcı yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesine ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de yoksullukla mücadelede bir sosyal politika aracı olarak faaliyet gösteren Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları tarafından sağlanan sosyal yardımları analiz etmek ve bir kamu hizmeti sunan bu kurumların Türkiye'de yoksullukla mücadeledeki etkinliğini incelemektir. Bu kapsamda nitel araştırma yöntemi kullanılarak gözlem, görüşme ve doküman analizi yoluyla etkililiğin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın nitel veri toplama aşamasında, yoksullukla mücadelenin tarihsel sürecini değerlendirmek üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın yıllık faaliyet raporları, mali durum ve performans raporları, Hükümet Programları, Beş Yıllık Kalkınma Planları, doktrin, yasal düzenlemeler ve ulusal mevzuat kapsamındaki müdahale yaklaşımları incelenmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Yoksulluk, Yoksullukla Mücadele, Sosyal Yardımlar, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
Özet (Çeviri)
Poverty is a complex social problem that is difficult to define precisely. However, it is a reality of all societies, regardless of their level of development. The extent of the problem varies depending on factors such as social, economic and political structures, geographical location and the effectiveness of policies implemented. Poverty, or in other words the divide between income groups, has become a growing problem in post-pandemic Turkey, as in the rest of the world, due to factors such as inadequate education, unemployment, the existence of an informal economy, inadequate social security, economic crises and inequitable income distribution. Combating poverty in Turkey requires both economic and social policies. The main cause of multidimensional poverty is unemployment. One of the fastest and most effective ways for unemployed individuals to escape from this situation is to support them with social assistance. For this reason, the effectiveness of social assistance programs to be carried out by the public authority is of great importance for unemployed individuals to get out of the social situations they will fall into. While effective and stable economic policies are needed to tackle structural problems, Turkey needs to strengthen the family institution and increase social welfare to reduce and prevent poverty. Permanent solutions in the field of social assistance and a fair distribution of income are also needed to prevent poverty. For this purpose, Social Assistance and Solidarity Foundations operate in 81 provinces and 922 district centers of Turkey under the General Directorate of Social Assistance of the Ministry of Family and Social Policies. Foundations are important institutions in the implementation of public social assistance. However, although they provide public services with public resources, their organization is not compatible with the modern social security system established by the welfare state to combat poverty and implement social policies. Foundations are established as private legal entities in accordance with the provisions of the Turkish Civil Code, each of which is a viii different business entity. Aid to be provided by foundations is decided by the foundation's board of trustees based on the needy threshold. The departure of foundations from objective criteria can lead to arbitrary decisions that are open to political influence and to different decisions despite providing the same services. Therefore, instead of combating poverty, it causes poverty to be kept at a sustainable level. Both social assistances provided by foundations and by other institutions cause individuals to get used to this situation instead of getting rid of poverty. In order to increase the effectiveness of Social Assistance and Solidarity Foundations, it is necessary to eliminate the inadequacy of the institutional workforce, simplify the diversity of social assistance and increase the unit amounts of assistance. In addition, it is necessary to ensure the effectiveness of the employment incentive program for social assistance beneficiaries provided by Social Assistance and Solidarity Foundations at the national level, to improve cooperation, coordination and data sharing with institutions operating in this field, and to regulate legal regulations in accordance with the nature of the work performed. Therefore, all public institutions providing social assistance should be gathered under one roof. At the same time, there is a need for legal arrangements to be made to ensure that the private law legal personality of foundations is appropriate to the nature of the work and that social assistance is provided to the general masses for a limited period of time and to disadvantaged individuals who cannot participate in employment on a permanent basis. The aim of this study is to analyze the social assistance provided by Social Assistance and Solidarity Foundations, which operate as a social policy tool in the fight against poverty in Turkey, and to examine the effectiveness of these institutions, which provide a public service, in the fight against poverty in Turkey. In this context, it was aimed to evaluate the effectiveness through observation, interview and document analysis using qualitative research method. In the qualitative data collection phase of the research, the Ministry of Family and Social Policies' annual activity reports, financial status and performance reports, Government Programs, Five-Year Development Plans, doctrine, legal regulations and intervention approaches within the scope of national legislation were examined to evaluate the historical process of the fight against poverty. KEY WORDS: Poverty, Fight Against Poverty, Social Assistance, Social Assistance and Solidarity Foundations
Benzer Tezler
- Türkiye'de yoksullukla ilgili sosyal politikalar: Bir değerlendirme çalışması
Social policies related to poverty in Turkey: An evaluation study
DİLEK ÖZSOY
Doktora
Türkçe
2019
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM KARATAŞ
- Türkiye'deki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları (SYDV) çalışanlarının sosyal yardım algısı: Bir karma yöntem araştırması
Social Assistance Perception of Social Assistance and Solidarity Foundations (SYDV) employees in Turkey: A mixed method research
ÜLKÜ İSTİKLAL ORTAKAYA
Doktora
Türkçe
2021
Sosyal HizmetAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL TANAS KARAGÖL
- Gelir dağılımı adaletsizliği ve yoksullukla mücadelede sosyal yardımların önemi (Kars ili örneğinde bir inceleme)
The importance of social welfares in struggling with unfair distribution of income and poverty ( A case study on the province of Kars)
MUSTAFA KORKAT
- Yoksullar lehine maliye politikası: Türkiye'de 2002 sonrası döneme ilişkin bir inceleme
Pro-poor fiscal policy: A review in Turkey related to the period afeter 2002
KEMAL ÇELİK
Doktora
Türkçe
2017
EkonomiDumlupınar ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜNER TUNCER
PROF. DR. İSTİKLAL YAŞAR VURAL
- Social assistance as a poverty alleviation strategy: Case of Altındağ Social Assistance and Solidarity Foundation
Yoksullukla mücadele stratejisi olarak sosyal yardımlar: Altındağ Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı örneği
AYDIN APAYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
Sosyal HizmetlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL KALAYCIOĞLU