İsmet Özel'de yabancılaşma
Alienation according to İsmet Özel
- Tez No: 89199
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKAN AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Tezimizde, çağdaş insanın en önemli meselelerinden biri olan yabancılaşma meselesine özgün bir islamcı aydın olan İsmet Özel'in bakış açısını incelemeye çalıştık. Özel, bilim, teknik, medeniyet ve yabancılaşma kavramları etrafında yazdıklarıyla herşeyden önce bir pozitivizm eleştirisi yapmaktadır. Özellikle bilim, teknik, medeniyet ve yabancılaşma kavramları etrafında yazdıklarıyla diğer islamcı aydınlardan büyük ölçüde ayrılan Özel'e göre yabancılaşmış insan Batı'nın maddeci, tanrıtanımaz, hümanist anlayışının ürünüdür. Hümanist anlayışa göre, insan, kendini hakikatin yegane ve gerçek temsilcisi olmaktan alıkoyan Tanrı düşüncesini hayatından çıkarmadıkça hümanist olamaz. İnsanın hümanist olabilmesi için tanrıtanımaz olması gerekir. Tanrıtanımaz olmayan, dolayısıyla hümanist olmayan, insan yabancılaşmış bir varlık olarak hayatını sürdürür. Yabancılaşmamış insan, hümanist, dolayısıyla tanrıtanımaz insandır. Oysa Özel, yukarıda belirtildiği gibi bunun tam tersini, yabancılaşmanın temelinde Batı'nın maddeci, tanrıtanımaz, hümanist anlayışının yattığını söylemektedir. Özel bu söyledikleriyle hümanist ve tanrıtanımaz homojen bir Batı Medeniyeti' nden bahsetmektedir. Ancak böyle homojen bir Batı Medeniyeti'nden bahsetmek mümkün değildir. Yabancılaşma, medeniyet ve teknoloji meselelerinin birbiriyle bütünleşmiş meseleler olduğunu, birbirinden bağımsız üç ayrı mesele olmadığını belirten Özel'e göre, yabancılaşmış insan maddeci, tanrıtanımaz, hümanist Batı anlayışının ürünü olduğu için -müslüman insan tanrıtanımaz ve hümanist olamayacağına göre-“insanın yabancılaşması”diye dile getiren terimi islam düşüncesi içinde bir yere yerleştirmek mümkün değildir. Yabancılaşmanın islami düşünce açısından anlamsız olduğunu ve modern yaşama biçiminin küfür ile iman arasında çizgi çekmeyi bilen hiçbir müslümanı yozlaştıramayacağım belirten Özel'e göre, günümüzde teknoloji, medeniyet ve yabancılaşma meseleleri müslüman -küfür ile iman105 arasında tam olarak çizgi çekemediği için- veya kâfir tüm insanların en önemli meseleleridir. Günümüz insanının köklerinden koparıldığını, kişiliksizleştiğini, alelâdeleştiğini ve nesneleştiğini belirten Özel'e göre bilim, insana özgü değerleri yoketmiş, tekniğe dayalı toplum örgütlenmesi insanı insansızlaştırmış, insanları kendilerinin olmayan bir yaşayış içine hapseden medenileşme, insana inceliği vermiş ama ondan içtenliği almıştır. Yabancılaşma denilince gerek Batı düşüncesinde gerekse Türkiye'de istenmeyen bir vakıa dile getirilmek istendiğini belirten Özel'e göre, hümanizmin ana kavramlarından biri olan yabancılaşma kavramı müslümanlar tarafından yanlış anlamda kullanılmaktadır. Özel'e göre ille de yabancılaşma kavramını kullanmak gerekiyorsa yabancılaşmanın ötesinde bir“yabancılaşma”dan,. bilinçli bir yabancılaşmadan sözetmek gerekir. Özel'in bilinçli bir yabancılaşmadan kastettiği şey; çağın çirkefine ve çağın isterlerine yabancı kalmaktır. Kavrama böyle bir anlam yükleyen Özel, kavramı Batı düşüncesindeki anlamından koparmış ve kavrama özgün bir bakış açısı getirebilme şansını daha baştan kaybetmiştir. Teknoloji, medeniyet ve yabancılaşma meselelerinin kendi özgül alanlarında çözümün mümkün olmadığını belirten Özel'e göre bu üç meselenin çözümü, bu meselelerin dışında itikad ve ibadet alanında mümkün olabilir. Özel'e göre bu meselelerin doğru formüle edilmeleri ve varsa bunlara çözüm getirilmesi imtiyazı müslümanlara mahsustur. Yabancılaşma sorununun çözümü için bazen hiçbir çözüm önerisinde bulunmayan bazen de çözüm diye sunduğu önerileri yeterince açıklayamayan Özel, geçmiş ve günümüzde hem Batı'da hem de Ooğu'da söylene gelen“kendini Allah'a ver ve kurtul”söylemini tekrarlamaktadır. Yabancılaşmamış insanın küfür ile iman arasında çizgi çekmeyi bilen müslüman insan olduğunu ifade eden Özel, yabancılaşmaktan kurtulmak için niçin ille de müslüman olmak gereksin sorusunun cevabını yeterince açıklayamamaktadır.
Özet (Çeviri)
In the thesis, we have tried to study the view of İsmet Özel, a prolific pro-islamic intellectual, on alienation, one of the most important issues of contemporary man. Özel, first of all, with his writings related to science, technique, civilization and alienation makes a criticism of positivism. According to Özel, who has distinguished himself from the other pro-islamic intellectuals from the point of view of his writings ön science, technology, civilization and alienation; an alienated man Is the outcome of the understanding of West's materialist, atheist and humanist ideals. According to the humanist view; people can not be humanist unless they get rid of the idea of God from their lives, which protects them from being the real and sole representative of“Veritas”. For people's being a humanist, they should be atheist. A non-atheist person, therefore a non-humanist person leads his/her life as an alienated being. A non-alienated man is a humanist person, therefore he/she is an atheist. However, Özel, in spite of the opinions mentioned above, claims the opposite and asserts that on the bases of alienation lie the notion of Western materialist, atheist and humanist ideals. Özel, with these claims mentioned above, talks about a humanist and atheist homogenous Western civilization. However, it Is not possible to talk about such a homogenous Western civilization. According to Özel, stating that technology, civilization and alienation are integrated and interwover issues and they are not independent of each other, since an alienated individual is an outcome of materialist, atheist, humanist western ideals, -since muslims can not possibly be atheist and humanist- it is not possible to find a place for the term,“alienation”in Islamic view. As for Özel, expressing that alienation is a meaningless term, in terms of Islamic view and that modern life style can not deteriorate any muslim as long as he/she knows how to differentiate the line between“faith”and“disbelief”(non- islamic life style); the issues; techonology, civilization and alienation are the most important problems of human beings, whether they are muslims who have not been able to draw“a straight line”between“disbelief”and“faith”or kâfirs (non-believers)107 According to Özel, claiming that human beings have been uprooted, depersonalized, commonized and turned into object, science has destroyed hummaniy values, the organization of society bused on techology (technic) has turned people into dehumanized beings, civilization has given the people the delicacy which imprisons them into a life style which does not belong to themselves and has picked up his/her sincerety. As for Özel, claiming that an unwanted concept is mentioned when the term,“alienation”, is uttered whether in Turkey or in western world- view; alienation, one of the main issues of humanism, is misused by muslims. According to Özel, if the term, alienation, is liked to be expressed insistently a kind of“alienation”beyond alienation which Is conscious should be stated. The thing which Özel has meant a“conscious alienation”is; to remain alienated against the malevolance and necessary of the era. Özel, contributing such a meaning to the concept, has plucked the concept from the Western ideas conceptualization and has lost the chance of contributing an original meaning to the concept from the beginning. According to Özel, stating that technology, civilization and alienation issues can not be solved in their special fields, the solution of“the three issues”can only be possible in the fields of obedience and submission, excepting these three issues. According to Özel, these problems' being formulated in the sound way and finding solutions to these problems can only be achieved under the privilege of muslims. Özel, who sometimes offers no solutions to the alienation problem and who sometimes does not explain his suggestions about the problems clearly, repeats the motto which has been used both in the East and the West throughout the history:“submit yourself to God and be saved”. Claiming that the individuals who do not get alienated are the muslims who wisely can draw the line between disbelief and faith, Özel can not comprehensively explain the answer to“the questions why it is imperative to be a muslim to be saved from alienation”in a satisfactory way. oas?mgmBgmsmmâ
Benzer Tezler
- İsmet Özel'de teknik, medeniyet ve yabancılaşma kavramları
Technical, vilitation and alienation terms in İsmet Özel
SEVİM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
FelsefeYüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ÇİÇEK
- İsmet Özel ve Charles Taylor'da modernleşme eleştirisi
Modernization criticism in İsmet Özel and Charles Taylor
MEHMET TOPACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRAH AKBAŞ
- A tipi ve B tipi kişilik özellikleri ile iş stresi ve işe yabancılaşma arasındaki ilişkinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A study on determining the relationship between work stress and work alienation with type A and type B personality
BURCU KİRT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeBartın Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI ÇİLLİOĞLU KARADEMİR
- Türkçenin yabancılara öğretiminde tartışılmayan ana kavramlar
Başlık çevirisi yok
MEHMET HADİ BENHÜR
Doktora
Türkçe
2002
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçenin Eğitimi ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMET CEMİLOĞLU
- İsmet Özel'de Türklük düşüncesi: Kimlik kuramları ve Türkiye'de kimlik arayışı bağlamında bir inceleme
Turkish thought in İsmet Özel: An investigation in the context of identity theories and the seeking for identity in Turkey
CANSU KAYA ŞAKAR
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADEM ÇAYLAK