Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Kütahya masallarında kadın
Women in fairy tales collected from Kütahya within the context of gender roles
- Tez No: 892456
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DERYA ÖZCAN GÜLER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Kütahya Masalları, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Kadınlık, Kütahya Fairy Tales, Gender, Gender Roles, Femininity
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uşak Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 462
Özet
ÖZET TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ BAĞLAMINDA KÜTAHYA MASALLARINDA KADIN Hacer AKÇAALAN Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Temmuz 2024 Danışman: Doç. Dr. Derya ÖZCAN GÜLER Toplumsal cinsiyetlendirilmiş yollar ve sonuçlar, zihni saran toplumsal dünyanın bir parçası olur. Benlik hissinin ve sosyal algının cinsiyetlendirilmiş toplumsal dünyanın bir parçası olarak davranışlar da cinsiyetlenir. Masallar tarafından kültürümüze ait kadınlık stereotipinin sürekli işlenmesi ilgili kimlikler yaratılır ve kişilerin uzun vadede belirli alanlara dair ilgisi tanımlanır. Bununla birlikte masal kadınların rollerinin gerektirdiği davranış kalıplarına uymadıkları da görülmektedir. Masal anlatıcıları ile etkileşimde bulunan masal dinleyicileri de bu bütünlük ve farklılığın kesiştiği masalların oluşturduğu kültürel bir bakış açısı etkisiyle kültürel semboller üzerinden toplumsal cinsiyet kadınlık rolleriyle ilgili bir düşünce sistemi geliştirir. Masal dünyanın masal kadınları, içerdiği tematik yansıma ile gerçek dünyanın emsal kadınlarına dönüşür. Bu çift taraflı epistemolojik bir döngüdür. Masalların kültürün fonksiyonel bir dağıtıcısı olduğu ana izleğinden hareketle kadınlık rolleri bağlamdan bağlama değişmekle birlikte bu roller çoğu zaman tek bir kadınlıkta da kesişebilimektedir. Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında Kütahya masallarında kadının konu edildiği bu tezde, toplumsal cinsiyet rollerinin paydaşlarından birisi olan kadınlık olgusuna yüklenen sosyokültürel anlamların aile içi kadınlık rolleri üzerindeki etkisi ve toplumsal cinsiyetin masallar üzerindeki tematik yansımasının tespit edilmesi ve tespit edilen rollerin ve temaların adlandırılıp analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda tezin kapsamı, tarafımızdan sahadan derlenen 146 Kütahya masalı arasından seçilen 77 masal olarak belirlenmiştir. Bu incelemede, öncelikle derleme aşamasında nitel araştırma yönteminden faydalanılmış, masalların içerikleri postyapısalcı bir bakış açısı ile sosyolojik temelli bir toplumsal cinsiyet kuramı olan sembolik etkileşimci kuram Kütahya masallarındaki kadınlık rolleri:“ Kız Evlatlık, Kız Kardeşlik, Annelik, Gelinlik, Eşlik- Karılık, Kaynanalık, Ninelik- Kocakarılık, Yengelik, Görümcelik- Eltilik”olmak üzere 9, toplumsal cinsiyetin masallardaki tematik yansımaları da:“Bekâret, Ensest ve Nesneler”olmak üzere 3 ana başlıkta sınıflandırılarak tespit ve analiz edilmiştir. Kütahya masallarında aile içindeki toplumsal cinsiyet kadınlık rollerinin tespiti, tematik yansımaların farkındalığı; toplumsal cinsiyet adaletine ve yeni masalların yazılmasına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT WOMEN İN FAİRY TALES COLLECTED FROM KÜTAHYA WİTHİN THE CONTEXT OF GENDER ROLES HACER AKÇAALAN Department of Turkısh Language and Literature Uşak Unıversıty Graduate Educatıon Institute, July 2024 Advisor: Associate Professor Derya ÖZCAN GÜLER Gendered paths and outcomes become integral parts of the social world that shapes the mind. Behaviors, as part of this gendered social world, are also gendered, influencing one's sense of self and social perception. The continuous reinforcement of femininity stereotypes within our culture through fairy tales creates corresponding identities and defines individuals' long-term interests in specific areas. However, it is also observed that women in these tales do not always conform to the behavioral patterns expected by their roles. Fairy tale listeners, interacting with the storytellers, develop a thought system related to gender and femininity roles through cultural symbols, influenced by the cultural perspective formed at the intersection of coherence and diversity in these tales. The women of the fairy tale world, through their thematic reflections, transform into counterparts in the real world. This is a reciprocal epistemological cycle. Based on the premise that fairy tales function as distributors of culture, it can be argued that while femininity roles vary from context to context, these roles often intersect in a singular notion of femininity. In this thesis, which examines the representation of women in Kütahya fairy tales within the context of gender roles, the aim is to identify the socio-cultural meanings attributed to the concept of femininity -one of the key stakeholders in gender roles- and to explore the impact of these meanings on familial female roles. Additionally, it seeks to determine the thematic reflections of gender in these tales and to classify and analyze the identified roles and themes. To this end, the scope of the thesis includes 77 fairy tales selected from a collection of 146 Kütahya tales compiled by us. In this study, qualitative research methods were employed during the compilation phase. The contents of the tales were analyzed from a post-structuralist perspective using symbolic interactionism, a sociologically grounded gender theory. The roles of women in Kütahya fairy tales were identified and analyzed under nine categories:“Daughterhood, Sisterhood, Motherhood, Bridehood, Wifehood, Mother-in-law, Grandmotherhood, Aunthood, and Sister-in-lawhood.”Additionally, the thematic reflections of gender in these tales were categorized under three main themes:“Virginity, Incest, and Objects.”The identification of familial gender roles of women in Kütahya fairy tales and the awareness of these thematic reflections will contribute to gender justice and the creation of new fairy tales
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet ve kent hakkı: Bursa örneği
Gender and the right to the city: The case of Bursa
MERVE TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP HİÇDURMAZ
- Toplumsal cinsiyet bağlamında Türkiye'de kadınların siyasal hayata katılımının önündeki sınırlandırıcı faktörler
Limiting factors preventing women's participation in political life in Turkey in the context of gender
MERVE BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERAY ACAR
- Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında kentsel açık mekanların kullanımı/ Trabzon örneği
Occupation of urban open spaces in context of gender roles: A case study of Trabzon
TUĞÇE YAZICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıKaradeniz Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEMA MUMCU
- Toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında yabancı dil olarak almanca ders kitaplarının incelenmesi
The survey of the german coursebooks as a foreign language in the context of gender roles
DİLEK SARIÇİÇEK BİDAV
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİNNUR ERİŞKON CANGİL
- Women naming and coping with coercive control in dating relations in Türkiye: A qualitative study
Türkiye'de kadınların flört ilişkilerinde baskıcı kontrolü isimlendirme ve baş etme süreçleri: Nitel bir araştırma
YONCA FENER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ANIL ÖZGE ÜSTÜNEL BALCI