Geri Dön

Üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren çocukların mizaç özelliklerinin ahlaki duyarlılıklarıyla ilişkisi

The relationship between temperament characteristics of gifted and typically developing children and their moral sensitivity

PDF İndir

  1. Tez No: 893849
  2. Yazar: NUR ERDEM CEBECİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM FAZLIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 221

Özet

Bu araştırmada üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin mizaç özellikleri ile ahlaki duyarlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ilişkisel tarama modeline göre tasarlanan araştırmada veriler 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Edirne il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel ve devlet ilkokulu ve ortaokulları ile Şehit Nefize Çetin Özsoy Bilim ve Sanat Merkezi'ne devam eden genel zihinsel yetenek alanından kayıtlı öğrenciler ve onların ebeveynlerinden toplanmıştır. Araştırmanın örneklem grubu kolaylıkla ulaşılabilinen örnekleme tekniğine göre seçilmiştir ve araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden 50 üstün yetenekli, 50 tipik gelişim gösteren öğrenci ve ebeveynleri olmak üzere toplam 100 öğrenci ve 100 ebeveynden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak; aile yapısı, aile sosyoekonomik durumu, aile eğitim durumu, katılımcı çocuk cinsiyeti, okul türünü içeren Demografik Bilgi Formu, Okul Çağı Çocukları İçin Mizaç Ölçeği (OÇÇMÖ), Çocuklar için Ahlaki Olgunluk Ölçeği (ÇAOÖ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen Ahlaki Akıl Yürütme Senaryoları (AAY senaryoları) kullanılmıştır. Verilerin analizinde Betimsel analiz ve içerik analizi, Bağımsız örneklem grup t-testi, Pearson Korelasyon katsayı ve Tek yönlü ve Çift yönlü varyans analizi (two-way ANOVA) kullanılmıştır. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre; üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin Kohlberg'in ahlaki gelişim kuramına göre hazırlanan ahlaki akıl yürütme senaryolar incelendiğinde, her iki grubun çoğunluğunun Kanun ve Düzen evresinde olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada öğrencilerin üstün yetenek veya tipik gelişim gösterme durumuna göre mizaç ve ahlaki olgunluk düzeyleri arasında farklılık ve ilişki incelendiğinde; tipik gelişim gösteren öğrencilerin ahlaki olgunlukları üstün yetenekli öğrencilere göre daha yüksek düzeyde olduğu ancak ahlakın diğer alt boyutlarında ve mizaç özelliklerinde herhangi bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Üstün yetenekli öğrencilerin Kohlberg'in ahlaki gelişim kuramına ilişkin hazırlanan“Sınav- yardımseverlik Senaryosuna”göre üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencileri ahlaki gelişim düzeyleriyle mizaçları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.“Arkadaş-önyargı Senaryosuna”göre üstün yetenekli tipik gelişim gösteren öğrencilerin ahlaki gelişim düzeyleriyle mizaçları arasında anlamlı düzeyde bir farklılık olmadığı ancak her iki grupta Ahlak İtaat Etme ve Cezadan Kaçma Eğiliminde (Bağımlı Ahlak) anlamlı farklılık olduğu; bu durumda geleneksel düzeyin, gelenek-ötesi düzeyinden daha fazla olduğu tespit edilmiştir.“Ödev-itaat Senaryosuna”göre hem üstün yetenek hem de tipik gelişim gösteren öğrencilerin benzer bir şekilde mizaç özellikleri ve ahlaki gelişimleri arasında fark olmadığı, ahlaki düzey olarak her iki grubun Geleneksel-düzeyde kümelendiği sonucuna ulaşılmıştır. Üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin cinsiyetine göre mizaç ve ahlaki olgunluk düzeyleri arasında farklılık incelendiğinde; her iki grup için de Mizaç-Yaklaşma-Kaçınma boyutunda kızların lehine, Mizaç-Aktivite boyutunda erkeklerin lehine olduğu belirlenmiştir. Son olarak, üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren öğrencilerin sınıf düzeyine göre mizaç ve ahlaki puanlarında anlamlı düzeyde bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aimed to examine the relationship between temperament characteristics and moral sensitivities of gifted and typically developing students. For this purpose, in the research designed according to the relational scanning model, the data were collected from students registered in the field of general mental ability attending private and public primary and secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in the city center of Edirne and Şehit Nefize Çetin Özsoy Science and Art Center in the 2022-2023 academic year and collected from their parents. The sample group consists of a total of 100 students and 100 parents, including 50 gifted students and 50 typically developing students and their parents, who agreed to participate in the research voluntarily. As a data collection tool; Demographic Information Form including family structure, family socioeconomic status, family educational status, participant child gender, school type, Temperament Scale for School-Age Children (OCÇMÖ), Moral Maturity Scale for Children (ÇAOÖ) and Moral Reasoning Scenarios (AAM scenarios) developed by the researcher were used. Descriptive analysis and content analysis, Independent sample group t-test, Pearson Correlation coefficient, one-way ANOVA and two-way ANOVA were used to analyze the data. According to the results obtained from the analysis; when moral reasoning scenarios prepared according to Kohlberg's moral development theory of gifted and typically developing students were examined, it was found that majority of both groups were in the Law and Order stage. In the study, when the difference and relationship between students' temperament and moral maturity levels according to their giftedness or typical development status were examined; It has been determined that the moral maturity of typically developing students is higher than gifted students, but there is no difference in other sub-dimensions of morality and temperament characteristics. According to the“Exam-helpfulness Scenario”prepared regarding Kohlberg's moral development theory, no significant difference was found between the moral development levels and temperaments of gifted and typically developing students. According to the“Peer-Prejudice Scenario”, there is no significant difference between the moral development levels and temperaments of gifted typically developing students, but there is a significant difference in the Tendency to Obey Morality and Avoid Punishment (Dependent Morality) in both groups; In this case, it was determined that the traditional level was higher than the post-traditional level. According to the“Homework-Obedience Scenario”, it was concluded that there was no difference between the temperament characteristics and moral development of both gifted and typically developing students, and that both groups were clustered at the Traditional level in terms of moral level. When the difference between the temperament and moral maturity levels of gifted and typically developing students according to their gender is examined; For both groups, it was determined that the scores were in favor of girls in the Temperament-Approach-Avoidance dimension and in favor of boys in the Temperament-Activity dimension. Finally, it was concluded that there was no significant difference in the temperament and moral scores of gifted and typically developing students according to grade level.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    904469

    Üstün yetenekli ve tipik gelişim gösteren okul öncesi dönem çocuklarının öğrenme stilleri ve çalışma belleği arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Examining the relationship between working memory and learning styles in preschool children with giftedness and typically developing children

    ELANUR TÜRKOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Temel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP KURTULMUŞ

  2. Tez No

    854713

    Ortaokul dönemindeki matematikte üstün yetenekli çocuklar için aday bildirim ölçeği geliştirilmesi

    Development of a candidate notification scale for mathematically gifted children in secondary school period

    DERYA DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET BİLDİREN

  3. Tez No

    262230

    İlköğretim çağındaki üstün yetenekli öğrencilerle normal gelişim gösteren öğrencilerin liderlik becerilerinin karşılaştırılması(Kırşehir ili örneği )

    The comparing of leadership skills of primary school age gifted students and primary school age students who demonstrate normal development (Kırşehir case)

    AYDIN GÜNEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimErciyes Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DİLEK ERBAŞ

  4. Tez No

    846836

    Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia

    Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi

    ABDURAHMAN HUSSEN YIMER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU

  5. Tez No

    792494

    Üstün yetenekli öğrencilerin okuduğunu anlama performanslarının tipik gelişen akranları ile karşılaştırılması

    Comparing the reading comprehension skills of gifted students with their typically development peers

    CEBRAİL TURNA

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İSA BİRKAN GÜLDENOĞLU

Geri Dön