Öğretmenlerin yapay zekâya bakış açıları ve eğitim ortamlarında kullanım durumlarının incelenmesi

The perspective of teachers on artificial intelligence and its use in educational environments

PDF İndir

Tez No: 896268
Yazar: FERDA BETÜL KARACİF
Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKİF OCAK
Tez Türü: Yüksek Lisans
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2024
Dil: Türkçe
Üniversite: Gazi Üniversitesi
Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 104

Özet

Bu araştırmanın genel amacı, Ankara ilinde bulunan ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin eğitimde yapay zekâya ilişkin görüşlerini belirlemek; öğretmenlerin bu görüşlerinin bazı demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. Bu çalışma,“Ortaokul Öğretmenlerinin Eğitimde Yapay Zekâya İlişkin Görüşlerini”incelemeye yönelik nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem araştırması olarak tasarlanıp açımlayıcı sıralı desen tercih edilmiştir. İlk aşamada nicel yöntemle toplanan veriler analiz edilerek ikinci aşamada ise nitel yöntemle toplanan veriler ile ayrıntılı şekilde açıklanmıştır. Bu yöntemin genel amacı, nitel veriler ile nicel verilerin arasındaki ilişkileri açıklamaktır. Araştırmanın nicel boyutunda, araştırmanın amacına uygun olarak ortaokul öğretmenlerinin eğitimde yapay zekâ kullanımına ilişkin görüşlerini incelemek için genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2023-2024 eğitim öğretim yılı Ocak-Haziran ayında Ankara'da ortaokullarda çalışan 131 branş öğretmeni oluşturmaktadır. Dr. Muharrem Köklü danışmanlığında Dr. Eda Demir Dülger tarafından“Lise Müdürleri ve Öğretmenlerinin Eğitimde Yapay Zekâya İlişkin Görüşleri”konulu doktora çalışmasında geliştirilmiş olan“Eğitimde yapay zekâya ilişkin görüş belirleme ölçeğinin”uyarlanmasıyla oluşturulan anket ile nicel veriler toplanmıştır. Araştırmanın ikinci aşaması için ise seçkisiz bir şekilde rastgele belirlenen 15 öğretmen ile de birebir görüşme yapılarak yarı yapılandırılmış görüşme soruları ile araştırmanın nitel verileri toplanmıştır. Elde edilen nicel veriler SPSS programında incelenerek t-test, ANOVA gibi istatistiki yöntemlerden faydalanılmıştır. Araştırmada elde edilen veriler sonucunda ortaokul öğretmenlerinin yapay zekâyı tanımlarken çoğunlukla yüksek seviye teknoloji olarak ifade etmişlerdir. Ayrıca öğretmenler genel olarak yapay zekâyı kolaylaştırıcı, yardımcı, yenilikçi olan teknolojik bir araç veya bilgisayar programı olarak tanımlarken ancak bazı katılımcılara göre ise robot ve akıllı varlık şeklinde ifade edildiği sonucuna ulaşılmıştır. Analiz sonuçlarına göre yapay zekâ kavramının ortaokul öğretmenlerinin cinsiyetine, eğitim durumuna, görev yaptığı okul türüne, meslekteki hizmet yılı değişkenleri arasında istatistiki açıdan anlamlı bir ilişkiye rastlanmazken, branş ve yaş boyutlarında anlamlı ilişkiye rastlanmıştır. Yapay zekânın faydalarına ilişkin ortaokul öğretmenlerinin görüşleri incelendiğinde; yapay zekânın eğitimde kullanılmasının ihtiyaçlarına göre farklı yöntemler sunacağını, öğrenmeyi daha eğlenceli hale getireceğini ve zaman kazandırıcı olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Yapay zekânın faydalarına ilişkin katılımcı görüşleri cinsiyet değişkenine göre istatistik açıdan anlamlı bir farklılık gösterirken; öğretmenlerin branşına, yaşına, eğitim durumuna, görev yaptığı okul türüne ve meslekteki hizmet yılına göre istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Ortaokul öğretmenlerinin yapay zekânın zararlarına ilişkin görüşleri incelendiğinde eğitimde yapay zekâ kullanımının etik boşluk oluşturacağı ve güvenliği tehdit edeceği sonucuna varılmıştır. Ayrıca araştırmanın ikinci aşamasında öğretmenlerle yapılan görüşmelerde büyük bir çoğunluğun mesleklerini riskli olarak görmemekte ancak yapay zekânın kullanımı ile kolaycılığa yönelen ve aktif düşünme yetilerini kaybetmiş öğrencilerle karşılaşacaklarını düşünmektedirler. Ayrıca bulgular sonucunda branş, yaş, cinsiyet, eğitim durumu, görev yaptığı okul türü ve meslekteki hizmet yılı değişkenleri ile yapay zekânın zararları boyutu arasında farklılığa rastlanmamıştır. Öğretmenler yapay zekânın eğitimde kullanılması ile birlikte eğitim öğretimin niteliğinin artacağını, ders planları hazırlamaktan değerlendirme yapma aşamasına kadar bir ders için gerekli tüm işleri yapabileceklerini, ders dışı ilgilenme durumunda oldukları tüm evrak işlerinde kolaylaştırıcı olması gerektiğini, öğrencilerinin bireysel öğrenme alanlarına destekleyici olabileceğini yani kısaca yapay zekânın kullanımının son derece gerekli olduğunu ancak halihazırda yeterli şekilde kullanmadıklarını ifade etmişlerdir. Son olarak öğretmenlerin yapay zekayı detaylı anlamlandırdıkları, son derece faydalı buldukları ancak birkaç açıdan kullanımının zararlı da olabileceğini unutmadan yeniliklere açık olmak için kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

The general purpose of this study is to determine the opinions of teachers working in secondary schools in Ankara province about artificial intelligence in education and to reveal whether these opinions of teachers differ significantly according to some demographic variables. This study was designed as a mixed method research in which qualitative and quantitative research methods were used together to examine“ The Opinions of Secondary School Teachers on Artificial Intelligence in Education”and an exploratory sequential design was preferred. In the first stage, the data collected by quantitative method were analyzed and in the second stage, the data collected by qualitative method were explained in detail. The general objective of this method is to explain the relationships between qualitative and quantitative data. In the quantitative stage of the study, the general survey model was used to examine the views of secondary school teachers on the use of artificial intelligence in education in accordance with the objective of the study. The sample of the study consists of 131 branch teachers working in secondary schools in Ankara in January-June 2023-2024 academic year. Quantitative data were collected with the questionnaire created by adapting the“Scale for determining opinions on artificial intelligence in education”developed by Dr. Eda Demir Dülger in her PhD study on“Opinions of High School Principals and Teachers on Artificial Intelligence in Education”under the supervision of Dr. Muharrem Köklü. In order to collect qualitative data, which is the second stage of the research, qualitative data of the research were collected through semi-structured interview questions by conducting one-on-one interviews with 15 teachers who were selected randomly. The quantitative data obtained were analyzed in the SPSS program and statistical methods such as t-test and ANOVA were used. As a result of the data obtained in the study, it was concluded that secondary school teachers mostly defined artificial intelligence as high-level technology. In addition, while teachers generally defined artificial intelligence as a technological tool or computer program that is facilitating, helpful, innovative, it was concluded that some participants expressed it as robot and intelligent being. According to the results of the analysis, no statistically significant relationship was encountered between the concept of artificial intelligence and the variables of the gender, educational status, type of school, years of service in the profession of secondary school teachers, while a significant relationship was found in the dimensions of branch and age. When the opinions of secondary school teachers regarding the benefits of artificial intelligence were examined; it was concluded that the use of artificial intelligence in education will offer different methods according to their needs, make learning more fun and save time. While the participant views on the benefits of artificial intelligence showed a statistically significant difference according to the gender variable; no statistically significant difference was found according to the branch, age, educational status, type of school and years of service in the profession. When the views of secondary school teachers on the harms of artificial intelligence are examined, it is concluded that the use of artificial intelligence in education will create an ethical gap and threaten security. In addition, in the interviews conducted with teachers in the second stage of the research, the majority of them do not see their professions as risky, but they think that with the use of artificial intelligence, they will encounter students who turn to simplicity and lose their active thinking skills. In addition, as a result of the findings, no difference was found between the variables of branch, age, gender, educational status, type of school and years of service in the profession and the dimension of the harms of artificial intelligence. Teachers stated that with the use of artificial intelligence in education, the quality of education will increase, they will be able to do all the necessary work for a lesson from preparing lesson plans to making evaluations, it should be a facilitator in all the paperwork they have to deal with outside the lesson, it can be supportive to the individual learning areas of their students, in short, the use of artificial intelligence is extremely necessary, but they have not used it sufficiently. Finally, they explained artificial intelligence in detail, and options were reached to be open to innovations, without forgetting that although it has extremely beneficial gains, it can also be harmful in a few ways.

Benzer Tezler

Tez No
848234
Makine öğrenimi bağlamında bilgisayarsız etkinliklerle bilgi işlemsel düşünme becerisinin kazandırılması
Fostering computational thinking skills through unplugged activities in the context of machine learning
ÖYKÜ ERSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretim Ankara Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN GÜLBAHAR GÜVEN
Tez No
876660
Turkish EFL teachers' awareness and perspectives on artificial intelligence incorporation into language instruction
İngilizce öğretmenlerinin yapay zekanın dil öğretimine dahil edilmesine ilişkin farkındalıkları ve bakış açıları
SEHER ÜRETMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve Öğretim Necmettin Erbakan Üniversitesi
Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMİLE DOĞAN
Tez No
740891
Özel öğrenme güçlüğü tanısı almış bireylerle çalışan öğretmenlerin bilimsel dayanaklı uygulamalar hakkında görüşlerinin incelenmesi
An examination of the opinions of teachers working with individuals diagnosed with special learning disabilities about scientifically based practices
VEDAT DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Biruni Üniversitesi
Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN KALKAN
Tez No
870100
Eğitimde yapay zeka kullanımına yönelik öğretmenlerin görüşleri
Teachers' perspectives on the use of artificial intelligence in education
SULTAN MERT BURTGİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretim Bahçeşehir Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAVUZ SAMUR
Tez No
738564
Ortaokul matematik öğretmenlerinin uzaktan eğitime yönelik algıları
Secondary school mathematics teacher's perceptions about distance education
GÜLPERİ IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Bursa Uludağ Üniversitesi
Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ŞENGEL

Geri Dön