Zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme ve oyun becerilerinin incelenmesi
Examining of emotion regulation and play skills of children with intellectual difficulties and typically developing
- Tez No: 897844
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RAZİYE ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Okul öncesi dönemin insan hayatında oldukça önemli ve kritik etkileri bulunmaktadır. Bu dönemde edinilen bilgi ve beceriler çocukların tüm hayatına yansımaktadır. Tipik gelişim gösteren çocuklarda okul öncesi dönem büyük öneme sahiptir ancak zihin yetersizliği olan çocuklarda bu durumun önemi daha fazladır. Zihin yetersizliği olan çocuklar okul öncesi dönemde edindikleri beceriler sayesinde hayatlarını bağımsız bir şekilde sürdürmektedir. Duygu düzenleme ve oyun becerileri de zihin yetersizliği olan çocukların günlük hayatlarını etkileyen önemli becerilerdendir. Literatürde zihin yetersizliği olan çocukların zorluk yaşadıkları becerilerden olan duygu düzenleme ve oyun becerileri ile ilgili daha fazla bilgiye ihtiyaç olduğu görülmektedir. Zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme ve oyun becerilerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi, duygu düzenleme ve oyun becerileri arasında ilişki olup olmadığının incelenmesi ve duygu düzenleme becerilerinin oyun becerilerini yordama durumunun incelenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu araştırmada zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme ve oyun becerileri cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, okula devam süresi gibi değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında Trabzon ilinde resmi okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden orta-ağır zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocuklar oluşturmaktadır. Araştırma grubu seçilirken amaçlı örneklem tekniği kullanılmıştır. Araştırma özel eğitim anaokullarında ve anasınıflarında eğitim gören 35 orta-ağır zihin yetersizliği olan ve anaokulu ve anasınıflarında eğitim gören 35 tipik gelişim gösteren toplam 70 çocuk katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunun demografik özellikleri belirlemek için“Demografik Bilgi Formu”, çocukların duygu düzenleme becerilerini incelemek için“Duygu Düzenleme Ölçeği (DDÖ)”ve çocukların oyun becerilerini incelemek için“36-71 Aylık Çocuklar İçin Oyun Davranış Ölçeği (ÇİODÖ)”kullanılmıştır. Araştırmada ölçekler ile elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma verileri; betimsel analiz, bağımsız örneklem t testi, Mann-Whitney U testi, tek yönlü varyans analizi, Kruskal-Wallis H testi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma bulgularında zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme becerilerinin cinsiyete, yaşa ve kardeş sayısına göre anlamlı farklılık göstermediği ancak zihin yetersizliği olan çocukların duygu düzenleme becerilerinin okula devam süresine göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Zihin yetersizliği olan çocukların duygu düzenleme becerileri“değişkenlik-olumsuzluk”özelliklerinin düşük düzeyde olduğu,“duygu düzenleme-kontrol özelliklerinin”ise orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme becerilerine ilişkin olarak“değişkenlik-olumsuzluk”özelliklerinin düşük düzeyde olduğu,“duygu düzenleme-kontrol”alt boyutundan aldıkları puan ortalamasına göre“duygu düzenleme-kontrol”özelliklerinin ise yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bunlara ek olarak araştırmada zihin yetersizliği olan çocukların duygu düzenleme becerilerinin tipik gelişim gösteren çocuklardan anlamlı bir şekilde farklılık gösterdiği saptanmıştır. Zihin yetersizliği olan çocukların oyun becerileri incelendiğinde“tek başına oyun”davranışını sıklıkla,“paralel oyun”ve“suskun oyun”davranışını bazen,“itiş kakış”ve“sosyal oyun”davranışını nadiren sergiledikleri belirlenmiştir. Tipik gelişim gösteren çocukların oyun becerileri incelendiğinde ise“sosyal oyun”davranışını sıklıkla,“paralel oyun”davranışını ve“tek başına oyun”davranışını bazen,“itiş kakış oyun”ve“suskun davranışı”nadiren sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmada zihin yetersizliği olan çocukların oyun becerilerinin yaşa, kardeş sayısına ve okula devam süresine göre anlamlı farklılık göstermediği ancak cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Tipik gelişim gösteren çocukların ise oyun becerilerinin kardeş sayısı ve okula devam süresine göre anlamlı farklılık göstermediği ancak yaş ve cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Bunlarla birlikte araştırmada zihin yetersizliği olan çocukların tipik gelişim gösteren çocuklara göre oyun becerilerinin anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca zihin yetersizliği olan ve tipik gelişim gösteren çocukların duygu düzenleme ve oyun becerileri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Son olarak tipik gelişim gösteren ve zihin yetersizliği olan çocukların duygu düzenleme becerileri suskun davranışı, paralel oyunu, sosyal oyunu ve itiş kakış oyunu anlamlı bir şekilde yordadığı; tek başına oyunu ise yordamadığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular literatür doğrultusunda tartışılmış ve öneriler verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Preschool period has very important and critical effects on human life. The knowledge and skills acquired during this period are reflected in children's entire lives. The preschool period is of great importance for typically developing children, but this situation is more important for children with intellectual difficulties. Children with intellectual difficulties continue their lives independently thanks to the skills they acquired in preschool. Emotion regulation and play skills are also important skills that affect the daily lives of children with intellectual disabilities. In the literature, it is seen that there is a need for more information about emotional regulation and play skills, which are skills that children with intellectual disabilities have difficulty with. The purpose of this research is to evaluate the emotion regulation and play skills of children with mental retardation and typically developing children in terms of various variables, to examine whether there is a relationship between emotion regulation and play skills, and to examine whether emotion regulation skills predict play skills. In this study, the emotional regulation and play skills of children with intellectual disability and typically developing children are has been examined by various variables (gender, age, number of siblings, duration of school attendance). The relational screening method, one of the quantitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of children with moderate-severe intellectual disabilities and typically developing children who attend official pre-school education institutions in Trabzon in the 2023-2024 academic year. Purposeful sampling technique was used when selecting the research group. The research was conducted with a total of 70 children, 35 with moderate-severe mental retardation studying in special education kindergartens and nursery classes, and 35 with typical development studying in kindergartens.“Information Form”was used to determine the demographic characteristics of the study group,“Emotion Regulation Scale (ERS)”was used to the determine children's emotional regulation skills and“Play Behavior Scale for 36-71 Months Old Children (PBSC) was used to examine children's play skills. The data obtained from the scales in the research were analyzed using the SPSS package program. Research data were analyzed using descriptive analysis, independent samples t test, Mann-Whitney U test, one-way analysis of variance, Kruskal-Wallis H test, correlation analysis and multiple regression analysis. Research findings show that the emotional regulation skills of children with intellectual disabilities and typically developing children do not differ according to gender, age and number of siblings, it has been shown that the emotional regulation skills of children with intellectual disabilities differ according to the duration of school attendance. Children with intellectual disabilities have low levels of ”variability-negativity“ characteristics, it was determined that ”emotion regulation-control“ characteristics were at a moderate level. Children with typical development have low levels of ”variability-negativity“ characteristics, according to the average score they received from the ”emotion regulation-control“ sub-dimension, it was determined that their ”emotion regulation-control“ characteristics were at a high level. It has been observed that the emotional regulation skills of children with intellectual disabilities do differ from typically developing children. When the play skills of children with intellectual disabilities were examined, it was determined that they frequently exhibited ”solitary play“ behavior, sometimes exhibited ”parallel play“ and ”silent play“ behavior, and rarely ”exhibited push and shove“ and ”social play“ behavior. When the play skills of typically developing children were examined, it was concluded that they frequently exhibited ”social play“ behavior, sometimes exhibited ”parallel play“ behavior and ”solitary play“ behavior, and rarely ”exhibited push and shove play“ and ”silent behavior". Play skills of children with intellectual disabilities do not differ according to age, number of siblings and duration of school attendance, it was found that there were differences according to gender. Play skills of typically developing children do not differ according to the number of siblings and duration of school attendance, it was found to differ according to age and gender. It was concluded that the play skills of children with intellectual disabilities differ from those of typically developing children. It has been determined that there is a significant relationship between the emotional regulation and play skills of children with intellectual disabilities and typically developing children. It was found that there was a significant relationship between children's emotion regulation and play skills. Finally, it was found that emotion regulation skills of typically developing children and children with intellectual disabilities significantly predicted silent behavior, parallel play, social play, and rough-and-tumble play, but did not predict solitary play. The findings obtained as a result of the research were discussed in line with the literature and suggestions were given.
Benzer Tezler
- 4-6 yaş tipik gelişim gösteren ve Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip olan çocuklarda zihin kuramı, yönetici işlevler ve dil ilişkisi
Başlık çevirisi yok
MERİH TOKER
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHasan Kalyoncu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNAYET FUNDA ACARLAR
- Gelişimsel yetersizliği bulunan bireylere araç içi güvenlik davranışlarının öğretiminde güç kartı stratejisinin etkililiği
The effectiveness of the power card strategy in teaching in-vehicle safety behaviors to developmentally disabled individuals
ENGİN ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiÖzel Öğretim Ana Blim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYDA TURHAN
- Zihinsel yetersizliği olan bireylerde doğrudan öğretim yöntemi ile doğal bitkilerden dokuma sepet yapımının etkililiği
The effectiveness of making woven baskets from natural plants with direct teaching method in individuals with mental disabilities
EBRU KÖSEDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
El SanatlarıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PAKİZE KAYADİBİ
PROF. DR. AHMET YIKMIŞ
- Yetersizliği olan öğrencilerin ilkokula başlama sürecinde okula uyumuna yönelik ailelerinin ve öğretmenlerinin görüşleri
The opinions of parents and teachers of students with disabilities in terms of school adaptation in the process of starting primary school
SENEM İBİLEME
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FUNDA AKSOY
- Çoklu yetersizlikten etkilenmiş çocuğu olan ebeveynler ile tipik gelişen çocuğu olan ebeveynlerin olumlu gelecek beklentisi ile yaşam doyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between positive future expectation and life satisfaction of parents with a child affected with multiple disability and parents with typical development children
ASLIHAN SAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜZEYYEN ELDENİZ ÇETİN