Arap gramerinin şiirle istişhâdı (II-IV/VIII-X. asırlar)
Reasoning of arabic grammar with poetry (between II-IV/VIII-X. centuries)
- Tez No: 900307
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: İstişhâd, Arap Grameri, Şiir, Şahit, Şâir, Fesâhat, Istishhad, Arabic Grammar, Poetry, Witness, Poet, Fasâha
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bu çalışmanın amacı, gramer âlimlerinin uyguladığı istişhâd yönteminde kullanılan şiirlerin seçimi için zaman, bölge ve kabile bağlamında çizilen istişhâd sınırlarının pratiğe yansımasını tespit etmektir. Bununla birlikte gramerde şiir ile istişhâd metodunun Arap diline olumsuz etkisinin olup olmadığını belirlemek, istişhâdda kullanılan şiir şahitlerine örnekler vermek ve bu alanda yapılacak çalışmalara bir basamak teşkil etmesini sağlamak amacıyla, farklı bakış açıları sunmaktır. Gramer konularının dördüncü yüzyılın sonunda tamamlandığının kabul edilmesinden dolayı bu çalışma, mezkûr zaman süreci zarfında telif edilen gramer eserleri ile sınırlandırılmıştır. Bu bağlamda belirlenen örnek eserlerdeki bütün istişhâd örnekleri tespit edilmiştir. Diğer gramer eserlerine, ihtilaflı durumlarda başvurulmuş, ihtiyaç olması durumunda ise sonraki dönem eserlerine de müracaat edilmiştir. Bu çalışmada, öncelikli olarak bilimsel bir bilgi toplama yöntemi olan deskriptif (betimleyici) metot kullanılmıştır. Bu bağlamda kaynak eserler incelenerek onlardan bilgiler toplanmış ve elde edilen bilgilerin güvenilirlik dereceleri araştırılarak, kaynak kritiği yapılmıştır. Ayrıca dilbilimin ilkeleri ışığında bir metnin incelenmesini, tenkit edilmesini ve yorumlanmasını konu edinen filolojik yöntem de kullanılmıştır. Toplumun dilindeki fesâhat ölçüt alınarak, şiirlerin istişhâdda şahit olarak kabulü için sınırlar çizilmiştir. Şairlerin yaşadığı zaman ölçü alınarak çizilen sınıra, istisna kabul edilebilecek birkaç şahit dışında, gramer âlimlerinin tam uyum sağladığı görülmüştür. İncelenen eserlerdeki mevcut istişhâd uygulamalarının ise şairin bölgesi ve kabilesi eksenli çizilen sınırlardan daha geniş olduğu görülmüştür. Şairlerin hadarî- bedevî olmaları bağlamındaki kıriterin de kesinlik arz etmediğine şahit olunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the practical reflection of the istishhad boundaries drawn in the context of time, region and tribe for the selection of poems used in the istishhad method applied by grammar scholars. In addition, it is to determine whether the poetry and istishhad method in grammar have a negative effect on Arabic language, and to give examples to the poetry witnesses used in istishhad and to present different perspectives in order to provide a stepping-stone for the studies to be done in this field. Since it is accepted that the grammar subjects were completed at the end of the fourth century, this study was limited to the grammatical works that were copyrighted during the aforementioned period. In this context, all determined istishhad examples in the sample works were found out. Other grammatical works were consulted in disputed situations, and in case of need, the works of the next period were also applied to. In this study, primarily the descriptive method, which is a scientific data gathering method, will be used. In this context, the source works will be examined, data will be collected from them, and the reliability of the obtained data will be investigated, and the sources will be criticised. In addition, the philological method, which deals with the examination, criticism and interpretation of a text in the light of the principles of linguistics, was also used. By taking the fluency in the language of the society as a criterion, limits were drawn for the acceptance of poems as witnesses in istishhad. It has been observed that grammar scholars fully comply with the border drawn by taking the life of poets as a criterion, except for a few witnesses who can be considered as exceptions. It has been observed that the current istishhad practices in the analyzed works are wider than the borders drawn on the axis of the poet's region and tribe. It has been witnessed that the criteria in the context of the poets being hadari- Bedouins have not given any certainity.
Benzer Tezler
- Arap dilinde fiilimsiler
The Quası-verbals in Arabic language
Y. SERACETTİN BAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
DilbilimAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM YILMAZ
- İbn Hişâm el-Ensârî'nin Muğni'l-lebîb adlı eseri bağlamında şiirle istişhâd
The quotation of poetries in contex of Mughn l-lab b the book of Ibn hish m (The letters section)
CELAL ÖRAL
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN
- Zeccâc'ın Me'ânî'l-Kur'ân'ında dilbilimsel eleştiri
Exploring linguistic criticism in al-Zajjāj's al-Ma'ānī al-Qur'ān
MAHMUT ÇAY
Doktora
Türkçe
2024
Dilbilimİnönü ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABRİ TÜRKMEN
- Arap gramerinde zarûret olgusu
The phenomenon of exigency in Arabic grammar
MUHAMMED MEŞHUD HAKÇIOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
DilbilimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. ABDULHADİ TİMURTAŞ
- Şerhu'l-Muğni, Şerhu Katri'n-Neda, Şerhu Şüzûri'z-Zeheb ve el-Fevaidu'd-Dıyaiyye fi Şerhi'l-Kafiye'de şahit beyitlerin tahlilleri
Sharh al-Mughni, Sharh Katri'n-Neda, Sharh Şüzûru'z-Dhahabi and al-Fevaidu'd-Dıyaiyye Sharhi'l fi Kafiye
FELEMEZ KARADENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DilbilimYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAKUP CİVELEK