Ruhsal belirtiler, aleksitimi ve bilişsel üçlünün ortoreksiya nervoza eğilimi ile ilişkilerinin incelenmesi
Examining the relationships between psychological symptoms, alexithymia and cognitive triad with orthorexia nervosa tendency
- Tez No: 901075
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ALTUNKAYA ERDOĞMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Bu tez çalışmasının amacı ruhsal belirtiler, aleksitimi ve bilişsel üçlünün ortoreksiya nervoza eğilimi ile ilişkilerinin incelenmesidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda veri toplamak için Demografik Bilgi Formu, Kısa Semptom Envanteri (KSE), Perth Aleksitimi Ölçeği (PAÖ), Bilişsel Üçlü Envanteri (BÜE) ve Orto-11 Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi olarak toplum örneklemi kullanılmıştır. Araştırma yaş aralığı 18-63 olan 225 kadın (%74,3) ve 78 erkek (%25,7) olmak üzere toplam 303 katılımcıdan oluşmaktadır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 24.00 programı kullanılmıştır. Ruhsal belirtiler, aleksitimi, bilişsel üçlü ve ortoreksiya nervoza değişkenleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Ruhsal belirtiler, aleksitimi ve bilişsel üçlünün ortoreksiya nevroza belirtilerini yordama gücü düzeyinin tespiti için çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Ayrıca cinsiyet değişkeninin ruhsal belirtiler, aleksitimi, bilişsel üçlü ve ortoreksiya nevroza düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını araştırmak için Bağımsız Örneklemler T-Test Analizi yapılmıştır. Değişkenlerin medeni durum, gelir düzeyi, eğitim düzeyi ve yaş aralığı (18-24, 25-34, 35-44 ve 45-63) değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek için varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, ortoreksiya nevroza puanı ile ruhsal belirtiler toplam ve alt faktörleri (somatizasyon, obsesif kompulsif belirtiler, hostilite, fobik anksiyete, kişilerarası duyarlılık, paranoid düşünce, psikotizm) puanları, aleksitimi toplam ve alt faktörleri (negatif duyguları tanıma zorluğu, pozitif duyguları tanıma zorluğu, negatif duyguları ifade zorluğu, pozitif duyguları ifade zorluğu, genel dışa vuruk düşünme) puanları ve bilişsel üçlü toplam ve alt faktörleri (benlik algısı, dünya algısı, gelecek algısı) puanları arasında istatistiksel olarak negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Ruhsal belirtilerin depresyon ve anksiyete bozukluğu alt faktörleri ile ortoreksiya nervoza puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Ortoreksiya nervoza puanının düşük olması eğilimin arttığını göstermektedir. Ruhsal belirtiler, aleksitimi ve bilişsel üçlü puanlarının yüksek olması belirti düzeyinin arttığını göstermektedir. Bu durum ortoreksiya nervoza eğilimi ile ruhsal belirtiler, aleksitimi ve negatif bilişsel üçlü ilişkisinde pozitif yönde korelasyonu ifade etmektedir. Obsesif kompulsif belirtilerin ve genel dışa vuruk düşünmenin ortoreksiya nervoza eğilimini pozitif yönde anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is examining the relationship between psychological symptoms, alexithymia and cognitive triad with orthorexia nervosa tendency. For collecting data in line with the purpose of the research Demographic Information Form, Brief Symptom Inventory (BSI), Perth Alexithymia Questionnaire (PAQ), The Cognitive Triad Inventory (CTI) and Orto-11 inventory were used. Community sample was used as the sample of the research. The research consists of 303 participants, including 225 women (74,3%) and 78 men (25,7%) with the age range between 18-63. SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 24.00 program was used to analyze the data. Pearson product-moment correlation coefficient was used to examine the relationship between psychological symptoms, alexithymia, cognitive triad and orthorexia nervosa concepts. Multiple Linear Regression Analysis were used to predict the power of psychological symptoms, alexithymia and cognitive triad on orthorexia nervosa tendency. Additionally, Independent Samples T-Test Analysis was used to investigate whether the gender variable differs according to the level of psychological symptoms, alexithymia, cognitive triad and orthorexia nervosa. To examine whether the variables differ according to marital status, income level, education level, and age ranges (18-24, 25-34, 35-44, and 45-63), an analysis of variance (ANOVA) was conducted.As a result of the study, a statistically significant negative correlation was found between orthorexia nervosa scores and the total and subscale scores of psychological symptoms (somatization, obsessive-compulsive symptoms, hostility, phobic anxiety, interpersonal sensitivity, paranoid ideation, psychosis), total and subscale scores of alexithymia (negative-difficulty identifying feelings, positive-difficulty identifying feelings, negative-difficulty describing feelings, positive-difficulty describing feelings, general-externally orientated thinking), total and subscale scores of cognitive triad (perceptions of the self, the world, the future). No statistically significant relationship was found between the depression and anxiety disorder subfactors of psychological symptoms and the orthorexia nervosa score. A low orthorexia nervosa score indicates that the tendency is increasing. High scores of psychological symptoms, alexithymia and cognitive triad indicate an increased symptom level. This indicates a positive correlation between orthorexia nervosa tendency and psychological symptoms, alexithymia, and negative cognitive triad. It was found that obsessive-compulsive symptoms and general-externally orientated thinking significantly predicted orthorexia nervosa tendency positively.
Benzer Tezler
- Fibromiyalji sendromlu kadınlarda hastalık şiddeti ile stresle başa çıkma tarzları, kendilik algısı, dürtüsellik, algıladıkları sosyal destek ve psikopatolojinin ilişkisi
The relationship between severity of disease with ways of coping styles, self-perception, impulsivity, perceived social support and psychopathology in women with fibromyalgia syndrome
ŞEYMA SELEN SEVİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2013
PsikiyatriTurgut Özal ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. SEÇİL ÖZEN ALDEMİR
- Somatizasyon belirtileri gösteren bireylerde kabul kararlılık terapisi temelli grup psikoeğitiminin nörokognitif işlevler üzerindeki etkisinin incelenmesi
The effect of acceptance commitment therapy-based group psychoeducation on neurocognitive functions in individuals with somatization symptoms
FEYZA BACA BİÇER
- Fibromiyalji hastalarında öz-şefkat ve bilişsel duygu düzenleme mekanizmaları
Self-compassion and cognitive emotion regulation mechanisms in the patients with fibromyalgia
İBRAHİM HAKKI KARAKUŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL SAYAR
- Hemodiyalize giren kronik böbrek hastalarında psikopatoloji
Psychopathology in chronic renal failure patients treated with hemodialysis
ABDÜLKADİR ŞENTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
NefrolojiÇukurova ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR AYDIN LEVENT
- Depresyonun, çocukluk çağı travmaları, aleksitimi ile ilişkisinin incelenmesi
Evaluatin of the relationship between depression, alexithymia, childhood traumas
CENAN MAYDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK MELTEM TAŞDEMİR ERİNÇ