Üniversite öğrencilerinin öz-şefkatleri ve bozulmuş yeme davranışları arasındaki ilişkide öz-eleştirel ruminasyonun aracı rolü
The mediating role of self-critical rumination in the relationship between disordered eating behaviors and self-compassion levels among university students
- Tez No: 903006
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BERNA AKÇİNAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Işık Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Bu çalışmada beliren yetişkinlik dönemindeki üniversite öğrencilerinin öz-şefkatleri, öz-eleştirel ruminasyonları ve bozulmuş yeme davranışları arasındaki ilişkiler incelenmiş olup öz-eleştirel ruminasyonun öz-şefkat ile bozulmuş yeme davranışları arasındaki aracı rolü de değerlendirilmiştir. Araştırmanın örneklemi, 18-25 yaş arası 46 farklı şehirde yaşayan, 95 farklı bölümde aktif öğrenim hayatı devam eden 498 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Katılımcılara sırayla Bilgilendirilmiş Onam Formu, Sosyo-demografik Bilgi Formu, Yeme Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği, Öz-Eleştirel Ruminasyon Ölçeği, Öz-Duyarlık Ölçeği uygulanmıştır. Kadınların yeme bozukluğu ve öz-eleştirel ruminasyon puanlarının erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı derecede daha yüksek olduğu saptanmıştır. Kilolarından memnun olmayan katılımcıların yeme bozukluğu ve öz-eleştirel ruminasyon puanlarının, kilolarından memnun olan katılımcılara göre daha yüksek, öz-şefkat puanlarının ise anlamlı derecede daha düşük olduğu bulunmuştur. Ayrıca, kronik rahatsızlığı olan katılımcıların yeme bozukluğu ve öz-eleştirel ruminasyon puanlarının, rahatsızlığı olmayanlara kıyasla daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kilo alma/verme amacı güzel/fit görünmek olan bireylerin yeme bozukluğu ve öz-eleştirel ruminasyon puanlarının kilo alma/verme amacı sağlıklı yaşamak olan gruptaki bireylerden istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu, öz-şefkat puanlarının ise düşük olduğu görülmüştür. Tek yönlü varyans analizi sonuçlarına göre, beden kitle indeksi (BKİ) gruplarına (zayıf, normal kilolu, fazla kilolu, obez) göre yeme bozukluğu puanları anlamlı şekilde farklılık göstermiştir. Zayıf bireylerin yeme bozukluğu puanlarının istatistiksel olarak anlamlı şekilde diğer gruplara kıyasla düşük olduğu, obez bireylerin ise istatistiksel olarak anlamlı şekilde diğer gruplara kıyasla yeme bozukluğu puanlarının yüksek olduğu bulgulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öz-şefkatin bozulmuş yeme davranışları ve öz-eleştirel ruminasyonu anlamlı şekilde negatif yönde, öz-eleştirel ruminasyonun ise bozulmuş yeme davranışlarını pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Hiyerarşik çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre, öz-eleştirel ruminasyonun, kontrol değişkenleri (kilo memnuniyeti, yeme bozukluğu dışında psikiyatrik tanı, kronik rahatsızlık, cinsiyet) ve öz-şefkat değişkeninin ötesinde, yeme davranışında bozulma üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu bulunmuştur. Ayrıca, basit bir aracılık modeli incelenmiş ve öz-şefkat ile bozulmuş yeme davranışları arasındaki ilişkide öz-eleştirel ruminasyonun aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular literatürle karşılaştırılarak tartışılmış ve çalışmanın alana sağladığı katkılar ile sınırlılıkları ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines the relationships between self-compassion, self-critical rumination, and disordered eating behaviors among university students in emerging adulthood. It also evaluates the mediating role of self-critical rumination between self-compassion and disordered eating behaviors. The sample consists of 498 university students aged 18-25, actively studying in 95 different departments across 46 different cities. Participants were administered the Informed Consent Form, Socio-demographic Information Form, Eating Disorder Examination Questionnaire, Self-Critical Rumination Scale, and Self-Compassion Scale, in that order. It was found that women scored significantly higher than men in both eating disorders and self-critical rumination. Participants who were dissatisfied with their weight had higher scores for eating disorders and self-critical rumination, and significantly lower scores for self-compassion, compared to those who were satisfied with their weight. Additionally, participants with chronic illnesses had higher scores for eating disorders and self-critical rumination compared to those without chronic illnesses. Individuals whose goal for gaining or losing weight was to look good/fit had statistically higher scores for eating disorders and self-critical rumination, and lower scores for self-compassion, compared to those whose goal was to live a healthy life. According to the results of one-way analysis of variance, eating disorder scores differed significantly according to body mass index (BMI) groups (underweight, normal weight, overweight, obese). Underweight individuals had significantly lower eating disorder scores compared to other groups, while obese individuals had significantly higher eating disorder scores compared to other groups. The findings of the study indicate that self-compassion negatively predicts disordered eating behaviors and self-critical rumination, while self-critical rumination positively predicts disordered eating behaviors. Hierarchical multiple regression analysis results show that self-critical rumination is a significant predictor of disordered eating behaviors beyond control variables (weight satisfaction, psychiatric diagnosis other than eating disorder, chronic illness, gender) and the self-compassion variable. Moreover, a simple mediation model was examined, and it was found that self-critical rumination mediates the relationship between self-compassion and disordered eating behaviors. The findings were discussed in comparison with the literature, and the contributions and limitations of the study to the field were addressed.
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinin savunma mekanizmaları ile bilinçli farkındalık ve öz-şefkatleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between university students' defense mechanisms, mindful awareness and self-compassion
NURHAN ÜNAL ERGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÇAKIR
- Üniversite öğrencilerinde psikolojik esnekliğin yordayıcısı olarak öz şefkat ve algılanan anne baba tutumları
Self-compassion and perceived parenting styles as predictors of psychological flexibility in university students
ELVAN ŞENTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ŞAHİN BALTACI
- Üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları ile dini yönelimleri ve öz-şefkatleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Investigation of relations between religious orientation and self-compassion of psychological hardiness, university students
OSMAN YAĞBASANLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN ÖNCÜ
- Üniversite öğrencilerinde öz şefkatin yordayıcıları olarak ana babaya bağlanma ve yaşam doyumu
Parental bonding and satisfaction with life as predictors of self-compassion on undergraduates
NAZLI TUĞBA ŞENDİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATOŞ BULUT ATEŞ
- Watson insan bakım modeli temelli öz şefkatli farkındalık programının hemşirelik öğrencilerinin beden ve ruh sağlığına etkisi
The effect of mindful self compassion program based on watson human caring theory on nursing students' physical and mental HEALTH
GİZEM BIDIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA NEVİN ŞİŞMAN