Ortaokul öğrencilerinin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between critical and creative thinking skills of middle school students
- Tez No: 903357
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASEMİN BAKİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bu araştırmanın temel amacı ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri ile yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. İlişkisel tarama modeli ile tasarlanan bu araştırmanın çalışma grubu seçkisiz örnekleme yöntemlerinden basit seçkisiz örnekleme yoluyla belirlenmiş olup katılımcılar; 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında Ağrı ili Tutak ilçesinde öğrenim gören 332 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında Öyküleyici Metinler İçin Analitik Eleştirel Düşünme Rubriği, Çocuklar için Yaratıcı Düşünme Görevi ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizinde; frekans, yüzde, t-Testi, Tek Yönlü Varyans analizi (ANOVA), Pearson Momentler Çarpımı korelasyon analizi, Cronbach Alfa analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin eleştirel düşünme becerileri yaş, sınıf düzeyi, kaçıncı çocuk olduğu, aylık gelir düzeyi, aylık okunan kitap sayısı, spor yapma durumu anlamlı bir etki göstermezken cinsiyet, anne ve baba eğitim durumu, kardeş sayısı, Türkçe akademik puanı, yıllık okunan kitap sayısı, haftalık okunan kitap sayfa sayısı, müzik aleti çalma durumu, resim yapma durumu, katılım gösterilen sanatsal ve kültürel faaliyetler, günlük internet ve sosyal medya kullanım süresi, internette en çok yapılan etkinlikler üzerinde anlamlı düzeyde etkiye sahiptir. Yaratıcı düşünme becerisi üzerinde cinsiyet, sınıf düzeyi, baba eğitim, kaçıncı çocuk olduğu, Türkçe dersi akademik puanı, yıllık okunan kitap sayısı, müzik aleti çalma durumu, resimle uğraşma durumu, sanatsal ve kültürel faaliyetlere katılım gösterme, günlük internet kullanımı, sosyal medya kullanım süresi, internette en çok yapılan etkinlikler anlamlı düzeyde etkiye sahiptir. Yaş, anne eğitim durumu, kardeş sayısı, aylık gelir düzeyi, aylık okunan kitap sayısı ve haftalık okunan sayfa sayısı, spor yapma durumu değişkenlerinin ise yaratıcı düşünme üzerinde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda eleştirel düşünme becerilerinin, yaratıcı düşünme becerileri üzerinde orta düzeyde pozitif ilişki oluşturduğu ve eleştirel düşünme becerisinin, yaratıcı düşünme becerisini pozitif yönde ve anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme becerisi toplam puanının orijinallik, ıraksak düşünme, ayrıntılama ve akıcılık boyutunu pozitif yönde ve anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme becerilerinin alt boyutlarının yaratıcı düşünme becerilerinin alt boyutlarını yordamasına ilişkin yapılan analizler sonucunda ise tanımlama, yorumlama, analiz ve varsayım boyutunun orijinallik boyutunu; tanımlama, yorumlama ve analiz boyutunun ıraksak düşünme boyutunu; tanımlama boyutunun ayrıntılama boyutunu; tanımlama ve analiz boyutunun akıcılık boyutunu pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığı, açıklama boyutunun ise akıcılığı negatif ve anlamlı düzeyde yordadığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the relationship between critical thinking skills and creative thinking skills of middle school students. The study group of this research, which was designed with the relational survey model, was determined by simple random sampling from random sampling methods, and the participants consisted of 332 students studying in Tutak district of Ağrı province in the 2023-2024 academic year. Analytical Critical Thinking Rubric for Narrative Texts, Creative Thinking Task for Children and Personal Information Form were used to collect data. Frequency, percentage, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson product-moment correlation analysis, Cronbach's alpha analysis, multiple linear regression analysis and simple linear regression analysis were used to analyze the data obtained as a result of the research. As a result of the study, while age, grade level, number of children, monthly income level, number of books read per month, and doing sports did not have a significant effect on middle school students' critical thinking skills, gender, parental education level, number of siblings, Turkish academic score, number of books read per year, number of pages of books read per week, playing a musical instrument, drawing, artistic and cultural activities, daily internet and social media usage time, and the most popular activities on the internet had a significant effect. Gender, grade level, father's education, number of children, Turkish course academic score, number of books read per year, playing a musical instrument, painting, participation in artistic and cultural activities, daily internet use, social media usage time, and the activities most frequently done on the internet have a significant effect on creative thinking skills. Age, mother's education level, number of siblings, monthly income level, number of books read per month, number of pages read per week, and sports participation do not have a significant effect on creative thinking. As a result of the correlation analysis, it was determined that critical thinking skills had a moderate positive relationship with creative thinking skills and critical thinking skills positively and significantly predicted creative thinking skills. It was determined that the total score of critical thinking skills positively and significantly predicted the dimensions of originality, divergent thinking, elaboration and fluency. As a result of the analysis of the prediction of the sub-dimensions of critical thinking skills to the sub-dimensions of creative thinking skills, it was determined that the definition, interpretation, analysis and assumption dimension predicted the originality dimension; the definition, interpretation and analysis dimension predicted the divergent thinking dimension; the definition dimension predicted the elaboration dimension; the definition and analysis dimension predicted the fluency dimension positively and significantly, and the explanation dimension predicted fluency negatively and significantly.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin eleştirel ve yaratıcı düşünme becerileri ile anlama becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The study of the relationship between secondary school studentscritical and creative thinking skills and comprehension skills
EMİNE SUR
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ATEŞ
- Ortaokul öğrencilerinin argüman kurma becerileri ile eleştirel düşünme problem çözme ve yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki
Research to i̇nvesti̇gate relati̇onshi̇p between abi̇li̇ty to debate, thi̇nk cri̇ti̇cally, solvi̇ng problems and creati̇ve thi̇nki̇ng ski̇lls wi̇thi̇n mi̇ddle school chi̇ldren
KADİR YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULKERİM KARADENİZ
- Öğrenme güçlüğü tanılı ortaokul kaynaştırma öğrencilerinin fen deneylerine yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the attitudes of middle school included students with learning disabilities towards science experiments in terms of some variables
ŞÜKRAN ŞÜKRÜYE NALBANT KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiFen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN İNAÇ
- Fen bilimleri 8. sınıf ders kitabının fen bilimleri ile matematik derslerinin ilişkilendirilmesi açısından analizi ve buna ilişkin öğretmen görüşleri
An analysis of 8th grade science textbook in terms of mathematics and science relationship, and related teacher views
TUĞÇE USTA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET DELİL
- Ortaokul ve ortaöğretimde girişimcilik eğitimi
Entreprneurship education in secondary and high school
LEYLA AYŞİN KAHYA