Türkiye'de hisse senedi fiyatları ve döviz kurları arasındaki ilişki
The relationship between stock prices and exchange rates in Turkey
- Tez No: 905547
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET SİNAN TEMURLENK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Hisse senedi endeksleri, döviz kuru, vektör hata düzeltme modeli, granger nedensellik testi, Stock indices, exchange rate, vector error correction model, Granger causality test
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Hisse senedi ve döviz kuru, bir ekonominin sağlığını ve yatırımcıların kararlarını önemli ölçüde etkileyen iki temel finansal göstergedir. Hisse senetleri, şirketlerin sermaye artırmak için ihraç ettikleri, yatırımcılara şirkette sahiplik hakkı veren değerli kağıtlardır. Bu kağıtların değeri, şirketin performansına, karlılığına ve gelecekteki büyüme beklentilerine bağlı olarak değişir. Bu nedenle, hisse senetleri ekonomik büyümenin ve şirketlerin başarısının doğrudan bir yansıması olarak kabul edilir. Öte yandan, döviz kuru, bir ülkenin para biriminin başka bir para birimi karşısındaki değerini ifade eder ve ticaret, yatırım ve ekonomik istikrar üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Döviz kurundaki dalgalanmalar, ithalat ve ihracat maliyetlerini değiştirebilir, enflasyon oranlarını etkileyebilir ve yatırımcıların yabancı piyasalardaki risk algısını şekillendirebilir. Dolayısıyla, hem hisse senetleri hem de döviz kuru, küresel ve yerel ekonomilerin önemli göstergeleridir. Hisse senedi ve döviz kuru arasındaki ilişkiyi açıklayan farklı teoriler mevcuttur. Bunlardan iki temel teori olan Geleneksel Yaklaşım ve Portföy Dengesi Teorisi birbirine zıt görüşler sunar. Geleneksel Yaklaşıma göre, döviz kuru yükseldiğinde hisse senedi fiyatları da artar ve bu iki gösterge arasında pozitif bir ilişki bulunur. Buna karşılık, Portföy Dengesi Teorisi, döviz kuru yükselirken hisse senedi fiyatlarının düştüğünü, yani negatif bir ilişki olduğunu savunur. Yapılan çeşitli araştırmalar, bu iki teoriden hangisinin geçerli olduğunun ülkelere göre değişiklik gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de hisse senetleri(BIST Tüm, BİST-100, BİST Mali, BİST Sinai, BİST Hizmet ve BİST Teknoloji) ile Döviz kuru(Dolar kuru) arasındaki ilişki 07:01:2005 – 10:05.2024 arasındaki haftalık veriler kullanılarak ampirik açıdan test edilmesi amaçlanmıştır. Ampirik analiz yöntemi olarak Vektör Hata Düzeltme Modeli ile Granger Nedensellik testi uygulanmıştır. Çalışma sonucunda elde bulgular doğrultusunda, hisse senedi endekslerinden dolar kuruna doğru nedensellik ilişkisinin varlığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Stock prices and exchange rates are two fundamental financial indicators that significantly impact the health of an economy and investors' decisions. Stocks are valuable securities issued by companies to raise capital, granting investors ownership rights in the company. The value of these securities fluctuates based on the company's performance, profitability, and future growth prospects. Therefore, stocks are considered a direct reflection of economic growth and company success. On the other hand, the exchange rate represents the value of a country's currency against another currency and has a significant impact on trade, investment, and economic stability. Fluctuations in exchange rates can alter import and export costs, affect inflation rates, and shape investors' risk perceptions in foreign markets. Thus, both stocks and exchange rates are crucial indicators of global and local economies. There are various theories explaining the relationship between stock prices and exchange rates. Two main theories, the Traditional Approach and the Portfolio Balance Theory, present opposing views. According to the Traditional Approach, when the exchange rate rises, stock prices also increase, indicating a positive relationship between the two indicators. In contrast, the Portfolio Balance Theory argues that when the exchange rate rises, stock prices fall, suggesting a negative relationship. Various studies have shown that the validity of these two theories varies depending on the country. This study aims to empirically test the relationship between stocks (BIST All, BIST-100, BIST Financial, BIST Industrial, BIST Services, and BIST Technology) and the exchange rate (USD rate) in Turkey using weekly data from January 7, 2005, to May 10, 2024. The empirical analysis is conducted using the Vector Error Correction Model and Granger Causality test. Based on the findings of the study, a causality relationship from stock indices to the USD exchange rate has been identified.
Benzer Tezler
- Türkiye'de döviz ve hisse senedi getirileri arasındaki ilişki: MS-VAR yaklaşımı
The relationship between the exchange rates and stock returns in Turkey: MS-VAR approach
FUNDA DURGUN
Doktora
Türkçe
2019
EkonometriAtatürk ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. SİNAN TEMURLENK
- Hisse senedi fiyatları ile döviz kurları arasındaki dinamik ilişki: Türkiye örneği
Dynamic relationship between stock prices and exchange rates: the case of Türkiye
BETÜL PARLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
EkonomiKaradeniz Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KEMAL DEĞER
- The impact of macroeconomic variables on stock prices for the selected countries
Seçilmiş ülkelerde makroekonomik değişkenlerin hisse senedi fiyatlarına etkisi
RECAİ BİBEROĞLU
Doktora
İngilizce
2023
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFinans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ÇANKAL
- Makroekonomik değişkenlerin ve ekonomik konjonktürün gayrimenkul yatırım ortaklıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi
Examining the effects of macroeconomic variables and economic conjuncture on real estate investment trust
MÜNEVER PAHAERDING
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. FEYZİ HAZNEDAROĞLU
- Döviz kuru riskinin yabancı sermayeli şirketlerin hisse senedi fiyatları üzerindeki etkisi
The effect of exchange rate risk on the stock prices of foreign capital companies
UMUT KESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ELİF MAKBULE ÇEKİCİ