İbni Mühennâ Lügati'nin tematik söz varlığı (İsimler)
The thematic vocabulary of Ibni Mühennâ Dictionary (Nouns)
- Tez No: 906752
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ARDA KARADAVUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 688
Özet
İbni Mühennâ Lügati diğer adıyla Kitâb Hilyetü'l-İnsan ve Helbetü'l-Lisân, tematik bir sözlük olması açısından önemli bir eserdir. Sözlük çok dilli olmasının yanı sıra gramer özelliği de taşımaktadır. Çalışmada sözlüğün Arapça-Türkçe bölümü ele alınmıştır. Arapça-Türkçe bölümü için Abdullah Battal'ın 1934 yılında yayımladığı İbni Mühennâ Lügati ve Savaş Karagözlü'nün İbni Mühennâ Lügati -Türkçe kısmı- adlı kitabı kullanılmıştır. İbni Mühennâ Lügati'ndeki isim soylu sözcükler tarihî Türk lehçeleriyle karşılaştırılarak incelenmiştir. Böylece İbni Mühennâ Lügati'nin söz varlığının Türk dili tarihî açısından önemini ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışmanın niteliği, tematik ve etimolojik bulgular ile bir sözcüğün tarihî yolculuğunda İbni Mühennâ Lügati'nde hem anlamsal hem morfolojik değişimlerini göstermektir. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde özel ad bilgisi ve dilbilgisi ögeleri, ikinci bölümde konulara göre adlar ve üçüncü bölümde konusal alanı belirlenemeyen sözcükler yer almıştır. Sonuç kısmında sözcüklerin yapı bilgisi ve köken bilgisi incelemelerine dair grafikler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The Ibnı Muhennâ Dictionary, also known as the Hilyatu'l Insân ve Halbatu'l-Lisân, is an essential piece of work in terms of being a thematic dictionary. The dictionary, in addition to being multilingual, also includes grammatical features. This study focuses on only Arabic- Turkish section of the dictionary. For this study, the work of Abdullah Battal's Ibni Muhennâ Dictionary published in 1934 and Savaş Karagözlü's Ibni Mühennâ-Turkish section have been used as a source. In this study, noun words in Ibni Muhennâ Dictionary have been compared with historical Turkish dialects. The aim is highlighting the significance of the vocabulary of Ibni Muhennâ Dictionary's from the historical perspective of the Turkish language. The expected result of this study is to demonstrate both the semantic and morphological changes of a word throughout its historical journey, using thematic and etymological findings. The study has three section: the first section covers proper noun information and grammatical elements, the second section includes nouns categorized by subject, and the third one contains words that have unidentified thematic areas. The conclusion presents graphs related to the structural and etymological analyses of the words.
Benzer Tezler
- İbni Mühennâ Lügati Bibliotheque Nationale nüshası (İnceleme - metin - tercüme - dizin)
Copy of İbni Mühenna Dictionary of Bibliotheque Nationale (Examination - text - translation - index)
KEMAL AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TOKER
- Kitabu Bulgatu'l-Muştak fì Lugati't-Türk we'l-Kıfçak üzerine dil incelemesi
A linguistic analysis on ki?tabu bulgatu'l-muştak fì lugatit-Türk we'l-kipçak
GULHAN ABEDALAZİZ MOH'D JALAL AL-TURK
Doktora
Türkçe
2012
DilbilimGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL
- İbnü Mühennâ Lügati (Kitâb Hilyetü'l-İnsân ve Helbetü'l-Lisân)(Metin-dil özellikleri-dizin)
İbnü Muhanna's dictionary (Kitâb Hilyetü'l-İnsan ve Helbetü'l Lisan)(Text-language features-i̇ndex)
SAWASH MUSLIHEDIN ABDULMAJEED AL JASIMI
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ KAYMAZ
- Harezm Türkçesi metinlerinde dinî terimler
Religious terminology in Harezm Turkish texts
YAZGI TUĞÇE KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıErciyes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GALİP GÜNER
- Türkçe ve Moğolcanın birlikte yer aldığı çok dilli tarihî sözlüklerdeki ortak sözcükler
The common words in old and polyglossic dictionaries including both Turkic and Mongolian words
ARIUNZUL NYAMDAVAA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERKAN ÇAKMAK